Người hàng xóm đang quỳ mọt ở đó, bọn cướp đi rồi nhưng bàn chân ông vẫn run run, chưa thể cử động được . Ông nhìn xem người bạn tâm giao của mình đang nằm trong một vũng máu, nước mắt chảy ròng ròng . Ông lết từng bước ra ôm lấy người bạn thân ấy, bất chợt ông gào lên .
Tiếng gào ấy là tiếng gào thét của con tim, của tận cùng đau khổ bất công. Người hàng xóm ấy trước đây đã từng nghe một câu chuyện thế này. "ở một cái làng nào đó , có một thằng nghèo lắm, nghèo rớt mồng tơi. Nó thấy nhiều người giàu có đeo vàng đeo bạc đầy người, cho rằng điều đó thật bất công. Nó bí mật đi cướp , xách dao chém những người giàu cướp tiền . Có người bị nó chém rớt cả tay chỉ để cướp vòng vàng. Vàng bạc nó cướp được, nó đem về chia cho những người nghèo trong làng . Đến khi quan phủ điều tra được và vô bắt nó, hỏi nó tại sao lại làm vậy . Nó bảo nó cũng chẳng biết nữa , chỉ vì thấy có nhiều người rất giàu có, nhiều người lại quá nghèo như vậy, thật không công bằng . Nó nói nó chỉ muốn đem lại công bằng cho người khác mà thôi . Luật pháp không dung túng cho nó, và khi quan phủ xử tử hình nó, người dân xứ ấy rủ nhau lập đền thờ cho nó . Đây chắc chắn là câu chuyện hư cấu, bởi chẳng ai đi lập đền thờ cho một thằng cướp tàn bạo và thiểu năng như vậy . Thế nhưng ông hàng xóm lúc nghe câu chuyện đó đã cảm thấy thằng ăn cướp ấy thật tuyệt vời , thằng ăn cướp đó thật tốt đẹp . Lúc đó ông cho rằng việc thờ phụng thằng ăn cướp đó là điều xứng đáng, nhưng bây giờ trong hoàn cảnh này ông mới phát hiện ra một điều , mọi nhận thức của ông về câu chuyện đó hoàn toàn sai lầm . Tại sao có người giàu quá, mà tại sao có người nghèo quá. Câu hỏi này ông đã có câu trả lời . Khi ông nhìn vào người bạn tâm giao Nguyễn Văn Thiên, người đang nằm trong vòng tay ông, người mà bây giờ chỉ còn là một cái xác không hồn, ông đã hiểu. Ông hiểu rất rõ người bạn này của ông, không ăn sung mặc sướng hơn ông bao nhiêu , nhưng lại làm việc nhiều hơn ông rất nhiều . Người này giàu bởi vì người này chăm chỉ làm ăn, chăm chỉ học tập, và vô cùng tiết kiệm . Còn cái tên bần cố nông vừa rồi có thể tượng trưng cho tầng lớp nghèo, vậy tại sao hắn nghèo? Hắn nghèo bởi vì hắn ham chơi nhác làm, hắn nghèo vì hắn nhậu nhẹt bê tha, hắn nghèo vì không chịu làm ăn , và vừa rồi bọn cướp kia đã giết và cướp người giàu chia cho người nghèo là hắn. Người giàu bị cướp lại là một người đáng kính trọng, là ân nhân đã cứu mạng con trai ông . Trong khi đó người nghèo là một tên ăn chơi nhác làm, bê tha đánh cha chửi mẹ. Không những vậy còn đi ăn trộm ăn cắp của hàng xóm láng giềng, phá làng phá xóm, là một kẻ đáng khinh. Vậy thì đi cướp của một người giàu đáng kính để chia cho một người nghèo đáng khinh thì gọi là gì? Đây là đạo lý gì? Nhân sinh quan của người đàn ông này bắt đầu thay đổi, nhìn những vấn đề thấu đáo hơn . Ông bắt đầu hiểu rõ những giá trị ẩn giấu, quy luật nhân quả của cuộc đời. Con người ta muốn giàu có thì phải siêng năng làm việc, muốn giàu có thì phải tài giỏi, mà muốn tài giỏi thì phải học, phải chăm chỉ học hành để nâng cao kiến thức của mình . Giàu không phải tự nhiên mà có, giàu là một khoảng thời gian dài để người ta phấn đấu . Người hàng xóm ôm xác Nguyễn Văn Thiên vào lòng, nước mắt vẫn chảy ròng ròng ,nức nở nghẹn ngào.
- " Thiên huynh , xin lỗi huynh, ta đã không thể bảo vệ được huynh , không thể bảo vệ được ân nhân của mình"
Ông cảm thấy bất lực và đau đớn lắm, nhưng cũng không thể trách ông được, bởi ông cũng chỉ là kẻ yếu trong vòng vây của lũ sói cướp hung ác . Ông có thể làm được gì trong hoàn cảnh đó chứ? Chẳng làm được gì đâu. Người hàng xóm ôm xác của Nguyễn Văn Thiên , cũng là ôm xác của một người bạn, một người chồng và là một người cha. Ông không biết bây giờ phải làm thế nào, phải ăn nói với gia đình người này ra làm sao? Rối loạn tâm trí, không biết phải làm gì, nhưng không thể ở đây mãi được . Người hàng xóm cõng cái xác lên lưng mình, lẩm bẩm nói.
- " Thiên huynh đừng sợ , ta sẽ đưa huynh về nhà, đưa huynh về với vợ và con của huynh. Sẽ không có tên cướp nào cướp của huynh nữa đâu, hãy yên tâm đi "
Vừa nói vừa đứng lên cõng cái xác trên lưng mà lết đi . Ông quên luôn rằng vết thương trên đầu mình còn đó, quên đi nỗi đau đang rỉ máu mà lê từng bước chân đi. Bước chân ông nặng trĩu quay trở về làng, chậm rãi nhưng cũng về được tới đầu làng. Ở đầu làng có những người dân bất ngờ thấy hai người đang bê bết máu trở về , những người phát hiện hoảng sợ chạy lại hỏi thăm .
- " Hồ Võ Địa huynh, chuyện gì xảy ra vậy? Sao huynh và Thiên huynh lại bê bết máu thế này, rốt cuộc có chuyện gì xảy ra?"
Người hàng xóm ấy khuôn mặt đau khổ, nước mắt chảy ròng ròng mà nói.
- " chúng ta ra ngoài bị cướp , Thiên huynh không may mắn đã bị chúng giết, còn ta trở về được đây... Hu hu hu..."
Vừa nói vừa khóc, nói xong kiệt sức gục ngã xuống đất . Những người gần đó vội vàng chạy tới đỡ lấy, bọn họ đều hoảng hốt.
- " cướp ư? Tại sao lại như vậy? Cái làng chúng ta là làm nhỏ nhất và nghèo nhất, bọn cướp căn bản là không thèm để ý đến, tại sao lại xuất hiện để ăn cướp chúng ta như thế này? Chuyện này thật kỳ lạ, huynh có nhầm lẫn gì không?"
Hồ Võ Địa buồn phiền, đưa tay gạt nước mắt, bắt đầu nói .
- "mọi chuyện là như thế này..."
Ông ta kể lại toàn bộ mọi chuyện ra, kể về chuyện tên bần cố nông dẫn cướp chặn đường đến kết cục, kể hết tất cả. Lời nói hòa nước mắt đầm đìa. Mọi người nghe kể chuyện xong thì đều vô cùng phẫn nộ và thương xót . Họ phẫn nộ vì bọn cướp đã giết đi một con người hiền lành , và thương xót cho một con người đáng kính trọng bị giết. Một người không kìm chế được, thút thít nước mắt nói .
- " cái gì mà cường hào ác bá chứ ? Ông Nguyễn Văn Thiên ở làng này hiền lành như cục đất, luôn giúp đỡ những người xung quanh, là một người siêng năng chăm chỉ . Ai ở cái làng này cũng yêu quý, tại sao vào miệng lũ cướp lại trở thành cường hào ác bá như vậy?"
- " không sai , không sai . Ông ấy là một người vô cùng hiền lành . Trước đây tuy đã có cầm đá chọi chúng ta , nhưng là vì chúng ta đi nói xấu con ông ấy, nói xấu vợ ông ấy . Nếu là người khác thì họ xách dao chém chúng ta rồi, nhưng ông ấy chỉ cầm đá chọi, mà còn cố tình chọi hụt nữa."
- đúng vậy, lần đó ta thấy ông không chọi vào chúng ta, chỉ chọi vào cái cây bên đường để hù dọa, chưa từng có ý định làm tổn thương ai"
- " đúng là như vậy, ông Nguyễn Văn Thiên là người như vậy . Ông ấy siêng năng chăm chỉ và được tất cả mọi người yêu quý , chẳng làm hại ai bao giờ, tại sao lại phải chịu một cái kết quá thảm thương như vậy ? Trời không có mắt mà..."
Mọi người bắt đầu thút thít , thương khóc cho một sinh mệnh đáng quý, thì lúc này từ đằng xa xuất hiện bóng dáng của một người quen thuộc. Mọi người nhìn về phía bóng dáng ấy thì đều trừng mắt lên giận dữ, bởi họ nhận ra đó là tên chỉ điểm. Cái tên bần cố nông ấy vừa mới mua được một bình rượu lớn, vừa uống vừa đi khoái chí cười nói ha hả.
- "Kẻ ác thì phải trả giá thôi, các ngươi khóc thương cái gì chứ?"
Kẻ say xỉn nói lời ngông cuồng, không biết rằng mình đang nói cái điều ngu ngốc gì. Những người trong làng quay phắt lại nhìn cái tên bần cố nông rách rưới say xỉn kia , cái bình rượu mà hắn uống chính là đi cướp trên mồ hôi xương máu người khác. Đó là tiền của Nguyễn Văn Thiên , người bị chúng giết , máu còn chưa khô . Bọn họ trợn mắt nhìn tên bần cố nông ấy, ánh mắt đầy gân máu. Cơ mà tên say xỉn ấy không biết được tình hình của mình, hắn vẫn ngẩng cao đầu ngạo nghễ ,chỉ mặt mọi người mà nói.
- " ta thay trời hành đạo, trừ gian diệt ác, giúp đỡ mọi người trong làng . Từ nay tên cường hào ác bá này sẽ không còn làm hại ai được nữa, các người ca ngợi ta đi, tung hô ta đi ... Ha ha ha..."
Vừa nói vừa nâng rượu lên uống ừng ực. Đã đần độn rồi còn say xỉn, những người gần đó bắt đầu bước lại , chầm chậm đi về hướng hắn. Ai nấy cũng trợn mắt lên, mắt nổi đầy gân máu . Tên say xỉn kia vẫn chưa nhận ra được tình hình, vẫn tiếp tục ngẩng cao đầu ngạo nghễ.
- " ta sẽ dẫn dắt mọi người tới cuộc sống công bằng văn minh . Ta sẽ giải phóng, sẽ giúp đỡ mọi người được sống cuộc sống sung túc, không bị bọn cường hào ác bá ức hiếp nữa. Ta sẽ không để ai giống như ta, bị tên khốn kiếp kia cướp nhà cướp đất . Ta chính là thành phần cốt cán để xây dựng nên một xã hội công bằng văn minh, các người hãy phủ phục trước ta đi ...ha ha ha..."
Vừa nói vừa cười khoái chí , ngỡ như mình đang đứng trong hào quang rực rỡ vậy. Những kẻ thiểu năng luôn ảo tưởng về bản thân mình, những kẻ vô học luôn nghĩ rằng mình tài giỏi, đó dường như là bản chất của nhân loại . Tên bần cố nông này cũng thế thôi , cứ nghĩ rằng mình mới lập được chiến công to lớn lắm . Đang khoe khoang kể lễ công sức thì " bốp... bốp ..." những người trong làng bay vô đấm đá hắn túi bụi , làm hắn ngã nhào xuống đất. Bọn họ dường như họ đã chán ghét lắm rồi, chán ghét một kẻ ham ăn nhác làm, ăn trộm ăn cắp trong làng để đi thỏa mãn cơn thèm rượu . Ở cái làng ấy , hễ ai bị mất cái gì thì người họ nghĩ đến đầu tiên chính là tên bần cố nông này. Họ càng yêu quý Nguyễn Văn Thiên bao nhiêu , thì càng căm ghét nên bần cố nông này bấy nhiêu . Những trận đòn họ giáng xuống tên say xỉn ấy càng dữ dội hơn nữa, tiếng mắng chửi ầm ầm.
- " này thì thành phần cốt cán này... này thì giải phóng, này thì ca ngợi này..."
Những trận đòn đánh xuống, người này đánh mỏi thì người kia bay vô đánh. Cả làng kéo vô càng lúc càng đông, đánh tới tấp, thoáng chốc tên bần cố nông chỉ còn lại một cái xác không hồn . Khi mọi người dừng tay , thấy hắn không còn cử động nữa, một người tới xem thì giật mình nói.
- " thôi chết , hắn chết mất rồi mọi người ơi..."
Những người dân đó trong lúc tức giận đã không kiềm chế được mà đoạt đi mạng sống của một tên rác rưởi, kết thúc cuộc đời của một kẻ chửi cha mắng mẹ.