Như tôi đã kể, bố tôi là con trai duy nhất, ông nội tôi cũng vậy cho nên bố tôi thừa kế luôn trách nhiệm thờ cúng tổ tiên, ông có cả một cuốn sổ viết các thông tin chi tiết và tôi đã phải gánh trách nhiệm thay bố khi tôi học cấp hai, cá nhân tôi lúc đấy thấy rất vinh dự nhưng sau này khi nó là trách nhiệm chính thì tôi thấy không còn vinh dự nữa, đó là trách nhiệm, đôi khi vẫn bị chửi vì chểnh mảng.

Nếu bạn đã đọc những phần trước sẽ biết tôi có ít nhất ba bà nội, khi tôi biết nhận thức và biết mọi thứ xung quanh thì thấy có hai bà là bà Già và bà Trẻ, trong đó bà Trẻ đẻ ra bố tôi còn bà Già không có công sinh nhưng có công dưỡng. Tôi và các em phải mãi đến khi học cấp hai mới biết ai đẻ ra bố nhưng điều đó không làm giảm đi tình cảm của chúng tôi. Trong đám cháu nội ngoại, có lẽ do tôi là cháu trưởng lại ngoan nên luôn được ưu ái nhất, thế hệ các cụ thì chỉ có cháu đích tôn mới là số một nên những đứa em tôi, kể cả em họ đều thấy bất công, đôi khi chúng nó ghét tôi cũng vì tôi được ưu ái hơn chúng nó. Thực tế, tôi chưa bao giờ dùng sự ưu ái để bắt nạt các em của mình, chúng nó tị nạnh thì kệ thôi.

Bà nội Cả của tôi đã mất từ trước khi bà Trẻ về làm vợ ông nội nên ngay cả bố tôi cũng không biết nhưng ngày giỗ vẫn được thực hiện đều đặn hàng năm, ngày Một tháng Tư Âm lịch, ngày này cũng lại trùng hợp là ngày giỗ của một bà cô trẻ, em ruột của cụ nội, bởi vậy là đám giỗ chung ngày.
Ngày mùng Một tháng Tư năm ấy, tôi nhớ là đã được nghỉ hè, chú B., cũng mới mất nên không khí gia đình khá ảm đạm, mấy anh em tôi không được ra ngoài bêu nắng, chỉ chơi loanh quanh trong nhà. Tôi học mỹ thuật, đã biết được mấy kiểu gấp máy bay giấy khác nhau nên xé vở rủ hai em mình chơi cùng, thằng em phi máy bay một hồi thì bị dính trên ban thờ trên cao, tôi đi lấy cái sào dài cố chọc để máy bay giấy rơi xuống.

Choang!

Một bát hương nhỏ màu trắng với những họa tiết màu xanh lục rớt xuống đất vỡ tan, chính là bát hương thờ bà cô trẻ cúng giỗ hôm ấy! Bụi tro bay tứ tung, tôi đứng lặng người không biết nên phải làm gì? Bỏ chạy? Thu gọn lại rồi giấu đi? Bao nhiêu ý tưởng thoáng chốc chạy ngang qua nhưng tôi lựa chọn cách đứng đó nhìn.
Mẹ tôi từ ngoài xuất hiện, tôi thấy khuôn mặt bà chỉ thoáng chốc đã tái xanh đồng thời hét toáng lên. Nói thật, nếu không có hai bà can ngăn thì tôi đã ăn đủ roi ngay tại lúc đấy, đây việc đại kỵ, tôi đủ thông minh để biết rằng đây là thứ không bao giờ được động chạm vào nhưng bây giờ đã vỡ tan, như này khó tránh bị ăn đòn một trận nhừ tử, tôi cảm thấy sợ hãi vô cùng, tưởng tượng đến cảnh mình nằm sấp nhận từng cái roi mây vun vút đáp xuống thân thể mình. Thời gian thật dài khi tôi phải chờ đợi cơn thịnh nộ của bố.

Bố tôi vắng nhà! Hôm nay nghe đâu là cúng tuần đầu cho chú B., nhân tiện nhận hàng để chở về, tôi còn nhớ lúc ấy hạt sa nhân và long nhãn là hai thứ bố tôi thu mua và đóng bao bì gửi về Hà Nội để người ta làm thuốc bắc, việc mua bán loại hạt này ít người làm vì cần phải có mối dưới Hà Nội, vậy nên bố tôi một mình trên chiếc Honda 67 chạy khắp các huyện như Lạc Thủy, Tân Lạc, Lạc Sơn... để thu mua, phần nhiều vẫn là người đồng bào bán cho, người đồng bào bán những loại hạt này rồi mua sắm các vật dụng như tivi, đài cassette, đèn pin... và thậm chí cả xe Simson, Honda Cub, thế nên trong người bố tôi lúc nào cũng phải nhiều tiền mặt phục vụ việc mua nhanh bán gọn.

Bố tôi mới ngoài ba mươi, đàn ông thời đó có điểm chung là ngoài ba mươi đã đỉnh thiên lập địa rồi, không như tôi bây giờ, gần bốn mươi vẫn chạy ăn từng bữa, nuôi một đứa con đã vã mồ hôi, rồi ngồi than trách cuộc đời nhàm chán. Lúc thanh niên, bố đã từng sinh sống qua nhiều nơi như Bắc Giang, Lạng Sơn, Hà Nội và cũng chạy vài thứ "hàng cấm" lúc bấy giờ, về sau tôi mới hay tuyến đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn chính là nơi kiếm tiền đầy phức tạp, bố tôi có vẻ như cũng nằm trong số những người buôn bán hàng lậu.

Đến nay tôi vẫn không cho rằng bố mình là người bản lĩnh giang hồ gì, tôi đánh giá ông là một người khôn khéo và luôn hăng say kiếm tiền chăm lo cho gia đình.
Tối muộn hôm ấy, tôi vẫn thấp thỏm đợi chờ nghe tiếng xe máy Honda 67 vọng lại từ xa nhưng cho đến khi mắt díp lại, leo lên giường ngủ thì vẫn chưa nghe thấy tiếng xe máy của bố về, tôi thiếp đi lúc nào không hay.

***

Quốc lộ 12B đoạn từ thị trấn Mãn Đức tới ngã ba Xưa khoảng hai mươi lăm ki - lô - mét, con đường trải nhựa với nhiều đoạn lên dốc xuống dốc băng qua những con đồi thoai thoải của miền Tây Bắc, dĩ nhiên tôi đoán nó không đẹp như trong thơ. Buổi tối ngày đầu tháng trời không trăng, thời tiết mát mẻ, màn đêm phủ xuống khiến người ta cảm thấy hơi lạnh khi chạy xe máy.

Tiếng nổ giòn tan đặc trưng của chiếc Honda 67 cùng ánh đèn tròn vàng của xe lao vun vút giữa màn đêm, ông K. không lạ gì con đường này vì hàng tháng ông qua lại đến năm mươi lần, thoáng nhìn đồng hồ Seiko trên tay, ánh dạ quang trên mặt đồng hồ cho ông biết cũng đã gần chín giờ tối, xa xa trong tầm mắt ông đã thấy ánh đèn của một căn nhà quen thuộc, qua con dốc phía trước là tới nơi, căn nhà ấy là nơi ở của một đầu mối nhỏ thu mua hạt sa nhân rồi bán lại cho ông, lúc sáng khi đi qua ông đã dặn dò chiều tối quay lại sẽ chở hàng về và trả tiền.

Loáng trong ánh đèn, ngay đầu con dốc trước mặt ông thấy một thân cây nhỏ nằm chắn ngang đường, ông giảm tốc độ xe từ từ chạy lại gần, bỗng nhiên từ trong lùm cây ven đường nhảy ra hai bóng người. Với một người đã từng nhảy tàu buôn hàng lậu, cũng đã từng cầm hàng nóng buôn bán ở đất biên giới lúc chiến tranh với Tàu chưa nổ ra, cũng đã từng thoát chết ở bãi vàng nên ít nhiều ông K. cũng có sự bình tĩnh nhất định. Ánh đèn pha không chiếu được khuôn mặt của hai người lạ nhưng qua dáng dấp có thể khẳng định chắc chắn đó là hai người đàn ông, họ đội mũ len với khăn quàng cổ che đi nửa khuôn mặt.

Xung quanh trời tối đen như mực, thời gian như ngưng đọng trong giây lát, tiếng pô xe vẫn nổ "bịch bịch" đều đặn. Hai người đàn ông lạ mặt, một thấp đậm còn người kia cao hơn và trên tay họ đều có vũ khí, một khẩu CKC trên tay gã cao và một con dao đi rừng trong tay gã thấp.

Ông K. gạt chân chống để xe nghiêng sang một bên rồi nhanh tay rút đầu chụp bugi ra khỏi vị trí, xuống đứng cạnh xe. Tiếng xe máy đang nổ tắt lịm.

- Đưa hết tiền ra đây! - Một giọng khàn khàn nói tiếng Kinh chưa sõi vang lên.

- Dạ thưa, các anh tha cho, em đây không mang theo nhiều.

- Không nói nhiều, lục túi của nó! - Gã đó ra lệnh cho đồng bọn.

Ông K. vô thức lui lại phía sau, gã đàn ông kia tiến lại gần, trời tối nhưng khi đủ gần vẫn có thể nhìn thấy bóng của nhau, thoáng trong phút sinh tử, ông K. thấy có bóng kim loại loáng lên, theo phản xạ ông đưa tay trái lên đỡ.

Soạt!

Là dao! Ông K. bị chém, ông đã đỡ được và nhanh chóng tìm cách thoát thân không thì bỏ mạng tại đây, ông K. nhanh chóng lùi lại tránh tiếp nhát chém thứ hai đang bổ tới.

- Đứng lại! Mày lui nữa tao bắn!

Trời tối, bắn có trúng không? Mạng thì chỉ có một mà thôi, ông K. vội vàng lấy tiền trong người ra, luống cuống tay chân nhưng đủ tỉnh táo để ném một sấp tiền về phía trước, nhiều tờ bay tứ tung trong gió

- A! Thằng này giỏi...

Đoàng!!!

Tiếng súng vang lên giữa đêm tối, ông K. ngã ra phía sau vì sợ nhưng vẫn đủ tỉnh táo vùng dậy thật nhanh nhảy vào lùm cây ven đường bỏ chạy, không thấy đường vẫn phải cắm đầu về phía trước mà chạy.

Đoàng!!!

Thêm một tiếng súng nữa bắn phía sau lưng, ông K. vội nằm sấp xuống quay nhìn về phía sau, cố nén tiếng thở hộc hộc từng cơn rồi vùng dậy khom người chạy tiếp...
Cảm thấy đủ xa ông đứng lại thở dốc từng cơn, mồ hôi ướt đẫm áo. Đứng lom khom sau bụi cây mãi không nghe thấy tiếng xe máy nổ:

-"Bọn nó đi chưa? Bọn nó dắt xe đi hay sao?" - Ông K. thầm nghĩ.

Ngồi một hồi lâu cố lấy lại bình tĩnh và thở từng chặp gấp gáp, ông K. nhìn hướng căn nhà người thu mua mà ông quen biết ở phía xa đang sáng đèn, dường như có nhiều đèn sáng hơn khi nãy, có lẽ họ đã nghe thấy tiếng súng, ông quyết định đi về hướng đó. Lúc này ông K. đã cảm thấy đau và ướt ở nơi bàn tay trái.

- Chú có sao không?

Người chủ nhà hỏi gấp ngay khi nhìn thấy rõ ông K. trong ánh đèn hắt ra đường, xung quanh ông là vợ và mấy đứa con.
- Em mới bị cướp ngay chỗ dốc kia, bọn nó hai đứa có CKC.

- Chú ngồi đây, có bị làm sao không? Tôi nghe thấy nhưng không dám ra, tôi đoán là cướp nhưng không nghĩ là chú bị.

Ông K. giơ tay trái ra, dưới ánh đèn điện vàng vọt có thể thấy rõ lòng bàn tay trái một vệt đứt dài khoảng 5cm dính bùn đất đang chảy máu.

- Em đỡ được lúc nó chém vào đầu, xe máy chắc vẫn ngoài đấy.

Ông K. được băng bó rất nhanh, ông chủ nhà cũng vào nhà mang ra hai khẩu súng kíp, thời điểm này người dân tộc sở hữu súng kíp không có gì lạ, còn súng quân dụng thì họ giấu khá kĩ, không phải ai cũng có. Có súng làm người ta thêm tự tin, dù súng chỉ bắn phát một rồi nhồi đạn vẫn tốt hơn là tay không tấc sắt, uy lực của súng hơn con dao rừng rất nhiều, điều này thì ai cũng hiểu. Hai người đàn ông nối đuôi nhau lom khom men theo vệ đường đi xuống dốc, tay lăm lăm súng sẵn sàng nhả đạn nếu thấy bóng người.

Hồi hộp!

Phía xa chừng cả cây số lúc này có bóng đèn pha và tiếng xe Zin đi tới, hai người quyết định ngồi chờ xe tới gần, tận dụng ánh đèn xe để quan sát động tĩnh, dù sao cũng có thêm người giúp sẽ an tâm hơn.

Xe tải dừng lại khi thấy rõ dưới ánh đèn pha chiếu là chiếc xe 67 nằm chỏng chơ, thân cây nhỏ vắt ngang đường vẫn nằm ở vị trí chân dốc, xung quanh vẫn còn rải rác tiền rơi. Ông K. cất tiếng gọi để người lái xe nghe thấy và bước ra giữa đường giơ hai tay vẫy vẫy, khẩu súng đã đưa cho người đi cùng. Cửa xe tải mở ra, có tiếng đáp lại rồi bác tài xuống xe, thật may đây lại là xe của bộ đội làm kinh tế, bác tài xế có hẳn AK luôn kìa.

Sáng sớm hôm sau công an tới hiện trường vụ cướp để lập hồ sơ, lấy lời khai, số tiền bị cướp mất gần Bốn triệu đồng, vàng lúc đó mới khoảng Một trăm năm mươi nghìn đồng một chỉ.

Có mấy thông tin rất giá trị mà bên công an thu được gồm có:

- Xe máy vẫn cắm chìa khóa nhưng không bị mất, xe bị đổ sang bên phải.

- Một tên cướp nói giọng Kinh chưa sõi bị thọt chân trái.

- Vị trí chặn đường cướp của nằm ở chân dốc gần địa điểm mà ông K. sẽ quay lại để lấy hàng và trả tiền.

Sau khi trình báo, ông K. (tức bố tôi) nhờ bên công an gọi về số điện thoại của nông trường báo cho người nhà. Trong khi những sự việc xảy ra với bố mình ở một nơi cách xa hơn mười ki - lô - mét thì tôi vẫn đang ngủ ngon, khi trời sáng rõ có người gọi cổng thì tôi mới tỉnh giấc.

Quỷ là gì , quỷ là đồ chơi là vật buôn bán của ta mà thôi