Hơn hai mươi năm trước, khi thiên tử vẫn còn chưa đăng lên ngôi vua, chỉ là Hiền Vương – một hoàng tử không xem trọng nhất, trong cung yến ngày xuân, gặp được mỹ nhân Lưu Thị của Giáo Phường Tư*, vừa gặp đã yêu, bất chấp thân phận thấp hèn của Lưu Thị khăng khăng cưới nô tịch, giúp Lưu Thị lật lại bản án, nạp làm trắc phi, năm sau liền sinh hạ đứa con thứ hai – Chu Văn Dục.
(*Đa phần phụ nữ trong Giáo Phường Tư đều là vợ, con gái của quan lại phạm tội, bị xem là nô lệ tình dục, không được coi là con người)
Mười chín năm trước, Hiền Vương được Định Quốc Công phò tá đăng cơ, Lưu Thị từ tần vị thăng lên đến vị trí quý phi, thời phong quang nhất dường như cùng đứng cùng ngồi với hoàng hậu. Chưa đến hai năm sau, hoàng đế muốn lập con trai của Lưu quý phi – Chu Văn Dục làm trữ quân, nhưng chưa có kết quả, dưới áp lực của quần thần đổi thành lập con trai của hoàng hậu – Chu Văn Lễ thành thái tử Đông Cung.
Chu Văn Lễ biết mình không được phụ hoàng yêu thích, cũng không ngờ đến trước lúc chết, trong lòng phụ hoàng vẫn tâm tâm niệm niệm nhị hoàng huynh không nên thân của mình.
Đêm tối càng lúc càng nặng nề, tiếng nhỏ nước tí tách của đồng hồ, Chu Văn Lễ nhìn hoàng đế cứng đờ trên giường, khẽ giọng nói: “Gánh nặng của giang sơn vạn dặn này quá nặng rồi, nhị hoàng huynh không gánh nổi, người nếu thật sự thương hắn, liền không thể để hắn ngồi lên vị trí cô đơn trên điện Kim Loan. Càng huống hồ, nhị hoàng huynh ngày ngày chăm thuốc, lại chiêu nạp thuật sĩ vì người luyện đơn, người có từng nghĩ đến liều lượng của đan dược kia xảy ra vấn đề, có lẽ là có liên quan đến hắn không?”
Đôi mắt đục ngầu của hoàng đế vẫn nhìn chằm chằm rèm trướng, mí mắt khô khốc giật giật, đôi môi hơi run, nhưng không nói lời nào.
“Hóa ra, người vẫn luôn biết nhị hoàng huynh động tay động chân trong đan dược của người.” Dừng chút, mắt Chu Văn Lễ trở nên xót xa, phức tạp nói, “Người lại...thương hắn đến mức này.”
Hầu kết của lão hoàng đế nhô lên dưới lớp da khô mỏng manh, lên xuống một lượt, hệt như cá mắc cạn há miệng mấp máy, phát ra giọng nho nhỏ, hệt như muốn nói gì đó.
Chu Văn Lễ ghé tai sang, nghe giọng lão yếu ớt nói: “Trẫm chỉ là, đem...thứ...vốn dĩ...thuộc về nó...trả lại nó...”
Vốn cho rằng bản thân sớm nhìn thấu tất thảy, không để ý được mất, nhưng thời điểm nghe thấy câu nói này của hoàng đế, trong lòng hắn vẫn khó chịu như bị đao rạch vào vậy, dường như thở không nổi.
“Thứ vốn dĩ thuộc về hắn...” Chu Văn Lễ lần nữa lặp lại câu này, vành mắt dần đỏ lên.
Hắn duy trì tư thế ghé sát tai vào, cho đến khi tiếng tiếng thở bên tai yếu dần yếu dần, rồi ngừng hẳn, đến khi đôi mắt khô khốc của lão hoàng đế dần khép lại, đầu không còn sức nghệch sang một bên...Nước mắt trong vành mắt hắn cuối cùng cũng không khống chế được mà chảy xuống.
Lúc hoàng hậu và thái tử phi đến, chỉ thấy đại điện sáng rực trống trải, hiu quạnh, rèm trướng vàng tươi lay động như chiêu hồn, mà hai vai Chu Văn Lễ run run, hệt như đang giữ chặt bàn tay khô gầy lạnh băng của hoàng đế, cố chấp hỏi: “Nhi thần rốt cuộc đã làm gì sai, phụ hoàng? Tại sao đến tận giây phút này, người vẫn từng chữ như đao, tổn thương con đến thế?”
Phụ tử hai người lạnh nhạt hơn hai mươi năm, đến tận bây giờ, Chu Văn Lễ mới có cơ hội hệt như đứa con bình thường nắm lấy tay cha, cho dù người cha này chỉ xem hắn như công cụ để khinh nhục.
“Hoàng thượng băng hà...” Trương hoàng hậu tóc dài rối tung, ngây người nhìn vào trong điện, giọng mang theo chút run rẩy không dễ phát hiện ra, dặn dò nói, “Đánh chuông tang.” Đến khi chữ cuối cùng rơi xuống, nước mắt cũng chảy xuống theo.
Tình nghĩa hơn hai mươi năm phu thê, chán ghét đối mặt hơn hai mươi năm, cuối cùng cũng đi đến tận cùng rồi.
Trong tiếng gọi ‘Hoàng thượng băng hà’ hết đợt này đến đợt khác của nội thị, Ổ Tô Nguyệt lặng lẽ đi đến, quỳ bên cạnh Chu Văn Lễ, dịu dàng nắm lấy bàn tay nắm chặt của hắn gỡ ra. Nàng không nói gì, chỉ lẳng lặng bên cạnh hắn đến khi trời sáng.
Chuông tang vang lên, phá vỡ sự yên ắng trong sáng sớm tinh mơ.
Hướng tây vẫn tối đen như mực, mà hướng đông đã là một mảng trắng nhạt, xa xa trong thành trì phủ ứng Thiên, người dân đã khoác áo ra ngoài, nhìn về hướng chuông tang trong hoàng cung truyền đến; mà văn võ bá quan cùng tiểu lại đã thay xong quan phục, khấu đầu rơi lệ...
Đại tang trong nước, nghỉ triều một tháng.
Trong quốc tang, không cần lên triều, Khương Nhan liền xin nghỉ cùng cha nương đến phủ Lâm Thao một chuyến, bái kiến ngoại tổ phụ Lục Vân Sinh. Từ sau khi chia tay ở Sóc Châu, tuy Khương Nhan mỗi năm đều viết thư qua lại với Lục lão, nhưng giống như lần này cả nhà đến thăm ông, lại là lần đầu tiên, không tránh được có chút khẩn trương.
Vốn Phù Ly muốn hộ tống họ lên bắc, bất đắc dĩ là trong tang kì của tiên đế, ngoại trừ tang sự, đưa tang cùng nhiều việc khác cần cẩm y vệ gác bên ngoài, còn cần phải phụ trách phò tá tân đế đăng cơ, trọng trách gánh vác việc củng cố triều đình, thật sự không thoát được việc, đành phải bỏ đi việc đó.
Trải qua vài lần xóc nảy đến phủ Lâm Thao ngoài cổng Lục gia, Khương phu nhân khẩn trương hơn Khương Nhan, mười ngón trong tay áo đan chặt vào nhau, thỉnh thoảng lại hỏi Khương Nhan cùng Khương Uẩn Xuyên có mất lễ nghi hay không, đến khi xác định đã ổn, mới gõ cổng lớn Lục phủ.
Quả nhiên bị từ chối ngoài cửa.
May mà Khương Nhan đã sớm có chuẩn bị, nghĩ xong chiến thuật vu hồi**, nói với đệ tử mở cổng của Lục gia: “Làm phiền tiểu huynh đệ thông báo với Lục lão một tiếng, chính là Khương Nhan Khương biên tu Hàn Lâm Viện của phủ Ứng Thiên phụng chỉ đến tu bổ sách cuốn di chỉ của phủ Đại Đồng, đến thỉnh giáo của Lục lão, mong được gặp một lần!”
(**Cách đánh vòng là một chiến thuật quân sự sử dụng cánh quân thứ hai tách ra từ lực lượng chính, tổ chức đánh vòng sang bên sườn hoặc phía sau lưng quân địch. Lực lượng chính sẽ không giao chiến mà là cánh quân đánh vòng. Việc bất ngờ chuyển quân đánh theo một hướng khác sẽ tạo lợi thế chiến đấu trong trận đánh, khiến quân địch không kịp trở tay. Ý)
Vừa nghe thấy người của Hàn Lâm Viện, đệ tử Lục gia đánh giá Khương Nhan mặc cả thân váy áo, bán tín bán nghi nói: “Mong các hạ chờ chút.”
Vị đệ tử trẻ tuổi Lục gia vào trong thông báo, không lâu sau lại nghe lệnh quay về, mở cửa nói: “Tiên sinh đồng ý rồi, mời các hạ theo ta đến nhã sảnh.”
Khương phu nhân quá đỗi vui mừng, vội theo phu quân bước lên phía trước, nào ngờ đến cả bậc thềm cũng chưa bước lên, lại bị chặn bên ngoài cửa. Đệ tử Lục gia kia cổ hữu hệt như Lục lão, dang tay chặn đường đi của hai phu thê, nghiêm túc nói: “Tiên sinh nói rồi, chỉ chấp nhận một mình Khương biên tu, vẫn mong hai vị ngừng bước.”
“Cái này...” Ý cười của Khương phu nhân bỗng hóa thành lo lắng, ngẩng đầu nhìn Khương Uẩn Xuyên một mắt.
Khương Uẩn Xuyên trở tay nắm lấy tay bà, lắc đầu, ra hiệu bà không cần sốt ruột.
“Nương, nương cứ cùng cha lên xe ngựa tránh rét đã, con vào thăm ngoại tổ phụ trước.” Nói rồi, Khương Nhan cầm lấy hộp sách, cười bước vào trạch đệ của Lục gia.
Lục lão rất nhiều môn sinh, thế nên trong phủ có mở rộng sảnh đường thư quán, bước vào liên nghe thấy tiếng sách loạt soạt. Bước qua hòn nam bộ, ao hồ, qua hành lang, liền nhìn thấy sảnh chính tiếp khách, Lục lão cần chống quải trượng ngồi ở ghế chủ, tuy râu đã bạc phơ nhưng tinh thần vẫn rất minh mẫn, nhìn thấy Khương Nhan câu đầu tiên chính là hừ một tiếng, không giận mà uy nói: “Rõ ràng là một cô nương, học đòi nam tử vào triều làm quan gì chứ? Phần lớn lại là chủ ý của thằng nhãi Khương gia kia rồi.”
“Lần này người đổ oan cho cha rồi ạ, nhập sĩ là lựa chọn của cháu.” Khương Nhan cầm hộp sách cong người, cười rạng rỡ nói, “Học trò Khương Nhan, bái kiến Lục lão!”
Sắc mặt Lục Vân Sinh dần hòa hoãn lại, ra hiệu nàng đứng dậy, hỏi: “Đống sách cổ lấy ra từ dưới lòng đất của phủ Đại Đồng, là ngươi đang tu bổ sao?”
Khương Nhan trả lời: “Nhận được hậu ái của hai vị tư nghiệp Sầm Ký và Tuân Tĩnh của Quốc Tử Giám, ba mươi bảy cuốn của《Dị nhân chí》và《Phong tục ký》, do học trò chỉnh lý tu phục, phê chú thành sách.”
Râu của Lục Vân Sinh rung rung, hệt như lại muốn nói ‘Xuất đầu lộ diện, không thủ quy củ’. Mà sau khi im lặng một lúc, ông rốt cuộc uy nghi nói: “Để lão phu xem thử.”
Khương Nhan dùng hai tay dâng lên.
Lục Vân Sinh đưa mắt lật xem sơ qua, không tỏ ý kiến, chỉ dùng khí thế của nhà nho lớn đương thời, chỉ điểm nói: “Ông cha ta có rất nhiều câu nói không giống với bây giờ, không thể nghĩ bừa qua loa phê chú, nếu không sẽ khiến người đời sau hiểu lầm.” Nói rồi, ông chỉ điểm một điểm trong trang sách nào đó, trầm giọng nói, “Chỗ này không ổn, lão phu tra giúp ngươi trước, chỉ ra chỗ nghi ngờ, hôm sau ngươi đến đây lấy về sửa chữa.”
Đối với học vấn, Lục Vân Sinh trước giờ đều là chí công vô tư, Khương Nhan thụ giáo, vội nói cảm ơn.
Học trò trong phủ đến dâng trà, rồi lẳng lặng lui xuống. Trong phòng thơm ngát hương trà, Khương Nhan rụt rè đánh giá thần sắc của ngoại tổ phụ, cười nói: “Thật ra lần này ngoại trừ cháu ra, còn có hai người khác cũng...”
“Không gặp.” Tầm mắt của Lục Vân Sinh chưa từng rời ra quyển sách, cố chấp đánh gãy lời của Khương Nhan, “Nhắc đến đứa con gái bất hiếu cùng thằng nhãi ranh kia nữa, lão phu đến cả ngươi cũng đuổi ra khỏi Lục phủ.”
“Người giáo huấn phải! Lục Bảo Linh kia cũng quá kì lạ rồi, đường đường là nữ tử khuê các, hậu nhân danh môn, thế mà lại bỏ trốn cùng nam tử mình yêu thật lòng!” Khương Nhan thăm dò tính tình cứng rắn của Lục lão, liền theo ông trách mắng, “Bỏ trốn cũng bỏ trốn rồi, còn thằng nhãi Khương Uẩn Xuyên kia còn đổ trạng nguyên, làm quan thanh liêm chính trực, được dân chúng yêu thích! Lục Bảo Linh cùng Khương Uẩn Xuyên cầm sắt hòa minh, đến cả nửa phần uất ức cũng chưa từng chịu qua! Ông trời thật không có mắt, lại để hai người họ sống tiêu dao sung sướng như thế, thật sự là quá lạ rồi!”
“Im miệng.” Lục Vân Sinh nghiêm mặt nói, “Tên của cha nương ngươi, là hậu bối như ngươi có thể gọi thẳng được sao?”
“Học trò thay người giáo huấn ‘thằng nhãi’ kia đấy! Quá lạ rồi, người không thấy bọn họ là nên như thế sao.” Nói rồi, Khương Nhan nhìn ra sắc trời bên ngoài, cố ý kéo dài giọng điệu nói, “Chẳng qua người yên tâm, bên ngoài xuân lạnh giá rét, nước đọng thành băng, cứ để họ đông ngoài nửa ngày một đêm đi, đến khi người hết giận mới thôi.”
Tay Lục lão lật sách thoáng khựng lại.
“Phủ Lâm Thao thật sự lạnh lắm, nhìn sắc trời hôm nay hẳn là phải rơi tuyết rồi!” Khương Nhan nhịn cười, không ngừng đánh giá thần sắc của Lục lão, cố ý dùng giọng mà ông có thể nghe được nói, “Cháu bảo họ khoác thêm hai bộ, nương lại không nghe, chỉ sợ quần áo rườm rà, làm mất mặt mũi của người Lục gia...”
“Nó lần này biết nghĩ đến mình là người của Lục gia rồi sao? Bảo chúng quay về đi, đừng đứng trước cửa khiến người ta dị nghị.” Lục lão bị nàng ồn đến không thể đọc sách được, nặng nề đặt sách xuống, đôi mắt sâu thẳm có thần, hồi lâu mới cứng giọng nói, “Ngày mốt, ngươi cùng chúng đến đây.”
“Vâng ạ.” Khương Nhan vui vẻ ra mặt, dáng vẻ giảo hoạt vì âm mưu đã thành công.
Lục Vân Sinh sao không biết nàng đang khích mình chứ? Chỉ là cứng rắn hai mươi năm, môn sinh khắp thiên hạ, lại không có ai phụng dưỡng, cuối cùng cũng có chút cô đơn.
“Ngoại tổ phụ!” Khương Nhan lần nữa hành lễ, vì quá vui nên nhất thời nhanh miệng nói, “Người cứng miệng mềm lòng như thế, thật sự giống cháu rể tương lai của người lắm đó!”
“Ngươi đính hôn rồi?” Lục lão bắt đúng trọng điểm, lập tức ngẩng đầu, ánh mắt như đao ném đến.
“...” Khương Nhan chợt phản ứng lại.
“Hừ, nhóc con! Ngươi chính là có chút chí hướng này.” Mặt Lục lão bỗng lạnh xuống, mắng, “Ra ngoài.”
Thế là Khương Nhan bị đuổi ra ngoài, cùng cha nương Khương gia đứng ngoài cổng Lục phủ đưa mắt nhìn nhau.
May mà Lục lão không thật sự nổi giận, ngày mốt vẫn chấp nhận gặp cả nhà Khương Nhan, tuy ông không nói gì nhưng tốt xấu gì so với mười mấy năm không gặp đã tốt hơn rất nhiều rồi.
Cách biệt nhiều năm như thế gặp lại phụ thân, Lục Bảo Linh khó lòng kiềm chế, lẳng lặng lau đi hai hàng nước mắt, Lục Vân Sinh nhìn thấy, lạnh giọng lườm: “Lão phu vẫn khỏe mạnh, đang yên đang lành, khóc gì chứ? Dùng bữa.”
Mắt thấy thức ăn trên bàn, mỗi món đều là món ăn mình yêu thích nhất lúc còn nhỏ, Lục Bảo Linh lại đỏ mắt, đứng dậy lại bái, quỳ mãi không đứng dậy.
Bảy ngày sau khi rời khỏi Lục phủ. Khương Nhan cùng Khương Uẩn Xuyên đều là quan viên trong triều, cần phải về kinh đưa tiễn linh cữu tiên đế, sẵn tiện chuẩn bị đại điển đăng cơ của tân đế, liền bái biệt Lục lão, quay về vội về phủ Ứng Thiên.
Mùng một tháng hai, hoa thơm nở rộ, Khương Nhan cả người phong trần đẩy cổng lớn của phủ thiên hộ đối diện phố Trường An, nói với cẩm y vệ đại nhân đang trong viện luyện võ: “Bá Anh, ta quay về rồi!”
Phù Ly cầm đao xoay người, đôi mắt lạnh lùng bị nụ cười của Khương Nhan làm tan chảy, dường như cả thế giới bỗng sáng rực lên.