Bên lề cuộc gặp mặt thượng đỉnh thường niên của lãnh đạo các tập đoàn công nghiệp ô tô hàng đầu thế giới do OICA(*) tổ chức. Tại một phòng kín có diện tích vừa phải, một nhóm nhỏ các thành viên của năm tập đoàn hùng mạnh nhất trong ngành là General Motors, Ford, Volkswagen AG, DaimlerChrysler, PSA Peugeot Citroen đang nhóm họp. Nếu có người trong ngành ở đây thì sẽ rất ngạc nhiên bởi những vị lãnh đạo này thường họp công khai là chính, ít khi có chuyện tổ chức một hội nghị bí mật như vậy, dù sao quan hệ giữa những công ty này vẫn lấy cạnh tranh khốc liệt là chủ đạo. Có điều, đó đã là quá khứ bởi hiện tại có một vấn đề nan giải mà tất cả mọi thành viên đều đang đối mặt và đau đầu để tìm giải pháp. Nội dung của nó cũng khá đơn giản, chỉ gói gọn trong một câu chính là “Tính xâm thực thị trường của Việt Nhật SE – Car”.
Lúc này, đại diện của tập đoàn số 1 trong ngành General Motors chủ tịch Rick Wagoner đang phát biểu:
- Các vị, như mọi người cũng đã thấy, xu hướng tiêu dùng hiện tại đã có sự thay đổi. Các sản phẩm của Việt Nhật Motor đã chứng minh một cách rõ nét nhất cho việc thời đại hoàng kim của năng lượng tái tạo đã tới. Các biện pháp trì hoãn tính xâm thực của chúng ta chỉ mang tính tạm thời và đang dần mất đi hiệu lực khi nhiều khách hàng đã chuyển hướng quan tâm rõ rệt tới ô tô điện. Các thị trường khác không nói nhưng đến chính bản thân các quốc gia mà chúng ta có thể tác động tới chính sách cũng đang lung lay trước những ưu việt về kinh tế và môi trường mà dòng xe này mang lại. Chắc không cần tôi nêu ra con số cụ thể, mọi người ở đây hẳn cũng đã được thuộc cấp cung cấp báo cáo thống kê về sản lượng tiêu thụ của SE – Car toàn cầu rồi chứ?
Ngồi một bên Tổng Giám đốc của Volkswagen, Bernd Pischetsrieder cau mày rồi gật đầu phụ họa:
- Đúng vậy, không nói tới các thị trường tự do, ngay tại các thị trường chúng ta có thể can thiệp chính sách, doanh số của bọn họ cũng đang không ngừng tăng lên nhanh chóng. Hiển nhiên ở chiều ngược lại, doanh số của chúng ta đang bị bào mòn, nếu không phải chúng ta đã lường trước và liên kết tác động tới chính sách ở các thị trường lớn thì giờ này có lẽ nhiều người trong chúng ta không còn đủ bình tĩnh để mà ngồi ở đây đâu.
Ngồi nghe hai vị đồng sự phát biểu xong, Tổng giám đốc Liam Benham của Ford nhếch nhếch miệng lên tiếng:
- Thực ra ai cũng thấy được uy hiếp của SE- Car rồi nhưng tôi muốn hỏi đã có ai ngồi ở đây thực sự trải nghiệm qua sản phẩm này chưa?
Nghe câu hỏi của Liam Benham , các vị lãnh đạo quay đầu nhìn nhau sau đó đồng loạt cười khổ lắc đầu.
Nhìn biểu cảm trên khuôn mặt của những người này, Liam Benham mới chậm rãi lên tiếng:
- Các vị, tôi muốn kể cho các vị điều này. Tháng trước trong kỳ nghỉ dài ngày cùng một người bạn tại Nam Phi, tôi đã có dịp thử nghiệm tính năng của SE-Car. Các vị có tin được việc một chiếc xe chạy hàng ngàn cây số trên cao tốc xuyên suốt từ mũi Hảo Vọng tới thủ đô Pretoria mà chỉ cần một lần để sạc điện vào ban đêm tại khách sạn không? Chi phí nhiên liệu cho chuyến đi đó chúng tôi tính toán gần như bằng không. Là bằng không đấy! Điều này có ý nghĩa gì tôi không cần nói chắc các vị cũng hiểu. Do vậy tôi không thấy có gì là khó hiểu với mức tiêu thụ đột biến của SE-Car. Không nói đâu xa, ngay tại thị trường chi phối của Volkswagen , các vị có thể thấy tại triển lãm Frankfurt Motor Show diễn ra cuối tháng trước, chẳng phải đã có rất nhiều người bất chấp giá cả do áp thuế tăng vọt mà đặt tiền trực tiếp cho đại lý để lấy hàng đó sao? Sức hấp dẫn của sản phẩm này theo tôi đã là rất to lớn, chúng ta cần nhận thức đúng về điều đó.
Nghe Liam Benham nói tới đây, những cái trán vốn đã đầy nếp nhăn lại trở nên nhíu chặt. Sau một hồi, Chủ tịch tập đoàn PSA Peugeot Citroen, Carlos Tavares mở lời:
- Các vị, diễn biến đã rất khó khăn, rõ ràng đây không phải là áp lực của riêng tập đoàn nào, chúng ta cần hợp sức lại với nhau để khống chế lại tình hình. Có ai có giải pháp gì cụ thể không?
Nói xong, Carlos Tavares đưa mắt nhìn ra xung quanh. Ông ta biết hẳn là mỗi người ngồi đây đều có tính toán và giải pháp của riêng mình có điều vẫn còn chờ đợi đối phương phát biểu trước mà thôi. Phải biết ai trong những người này cũng đều là những người có cái đầu đầy sạn, hành sự quyết đoán nhưng không thiếu sự cẩn trọng. Thực tế nói là hợp tác nhưng ai cũng có lòng riêng, không ai muốn thực sự lộ ra con bài của mình cho đối phương học tập cả. Quan hệ hợp tác và cạnh tranh này vốn luôn là điều luôn tồn tại ngay cả những đối tác thân cận và hợp tác chặt chẽ nhất.
Sau khi câu hỏi của Carlos Tavares được đưa ra, căn phòng chìm trong sự tĩnh lặng , ai cũng lâm vào suy tư. Vào lúc này, thấy cứ đề phòng nhau cũng không phải là cách, một người đàn ông to béo, tóc xoăn mày rậm lập tức lên tiếng phá vỡ trầm mặc:
- Uhm… các vị tôi có các đề xuất này, mọi người cùng thảo luận xem sao.
Những ánh mắt lập tức dồn về phía người đàn ông này. Ông ta không ai khác chính là Sergio Marchionne – CEO của Chryler, cũng là vị đại biểu duy nhất từ đầu buổi họp tới giờ chưa hề lên tiếng một lời.
Thấy có người đã chịu đi đầu, Rick Wagoner- Chủ tịch của BMW lên tiếng:
- Vâng, ngài Sergio, mời ngài nói!
Sergio Marchionne liếc mắt gật đầu với Rick Wagoner một cái sau đó từ tốn phát biểu:
- Như các vị đều hiểu, sở dĩ SE – Car có thể thành công nhanh như vậy chính là tới từ sự vượt trội trong công nghệ năng lượng mặt trời. Tôi đã cho nhân viên tìm hiểu về thị trường pin dạng này thì được biết trên thế giới hiện nay đúng là không có công nghệ có thể so sánh với họ, hiệu suất chuyển hóa của đối thủ tiệm cận nhất cũng còn chưa bằng 20%. Nói như vậy để các vị hiểu chênh lệch là lớn như thế nào, chúng ta gần như sẽ không có cơ hội để có được loại pin này đưa vào trong sản phẩm. Theo đó, chúng ta sẽ chưa thể ngay lập tức tìm kiếm giải pháp từ việc chạy đua công nghệ được. Các vị cũng đã thấy các biện pháp can thiệp phi kinh tế bằng các hàng rào thuế quan và quota nhập khẩu cũng đang dần mất đi tính hiệu lực của nó. Cạnh tranh về tính năng sản phẩm và chính sách vĩ mô đã không dùng được vậy thì trước mắt chúng ta chỉ còn một công cụ duy nhất chính là “Giá”.
- Giá? Ý anh là…? - Bernd Pischetsrieder thốt lên.
Sergio Marchionne gật đầu rồi tiếp tục nói:
- Đúng, tôi nói chính là chiến tranh giá cả. Đồng loạt giảm sâu tất cả các mã sản phẩm, thậm chí là có thể chịu lỗ trong ngắn hạn.
Nghe tới đây, căn phòng lại chìm trong sự im lặng, thậm chí có thể nghe rõ được tiếng thở dài của nhiều người. Sau chừng giây lát, Liam Benham lên tiếng:
- Việc này có mạo hiểm quá không các vị?
Sergio Marchionne nhếch miệng cười rồi lắc đầu:
- Vậy các anh còn cách nào khác để giải quyết tình huống này sao?
Thấy không ai lên tiếng trả lời sau câu hỏi của mình, Sergio Marchionne tiếp tục lên tiếng:
- Các vị cũng biết Kỷ nguyên mới là tập đoàn non trẻ, đối tác của bọn họ Toyota dù hùng mạnh nhưng cũng chỉ là một cá thể. Chúng ta có thể dùng chính sách giá cả để đè bẹp bọn họ. Một mặt chúng ta sẽ can thiệp để các chính phủ ra thông báo xem xét áp dụng chính sách thông thường cho SE – Car, tất nhiên đó chỉ là về mặt hình thức, tình trạng thuế suất cao vẫn phải lại kéo dài càng lâu càng tốt. Việc này sẽ khiến phía Ô tô Việt Nhật lầm tưởng các chính phủ đang chịu sức ép từ người tiêu dùng và các tổ chức môi trường mà phải thỏa hiệp, theo đó tôi tin tưởng bọn họ sẽ gia tăng vào đầu tư nhà máy và sản xuất hàng dự phòng để ngay khi chính sách được thông qua thì có thể đáp ứng được nhu cầu của thị trường tránh xảy ra tình trạng cung không đủ cầu. Theo đó khi bọn họ đã đổ vào một lượng vốn lớn cho việc này, thì chúng ta có thể nhân danh hiệp hội ô tô trong nước để phản đối và yêu cầu bảo hộ ngành, chính phủ sẽ có cơ sở để ra thông báo từ chối chưa xem xét nới lỏng chính sách cho SE-Car. Đây chính là thời điểm chúng ta tung ra đòn quyết định vận mệnh của bọn họ, "giảm giá". Đúng, là đồng loạt giảm sâu giá để hút khách hàng về phía mình. Tôi tin tưởng với lượng vốn khổng lồ đã bỏ ra mà không thu hồi lại được, Việt Nhật sẽ rất nhanh gặp phải tình trạng đứt gãy tài chính. Khi đó chúng ta có thể nhân cơ hội này để tiến hành đàm phán thu mua công nghệ hoặc ít nhất là đạt được điều kiện hợp tác có lợi nào đó với bọn họ. Tìm đường sống trong chỗ chết, đó là cách duy nhất của chúng ta trong hiện tại.
- Tìm đường sống trong chỗ chết sao? - Rick Wagoner lẩm bẩm trong miệng.
Mọi người trong phòng lại đưa mắt nhìn nhau, sau một hồi Bernd Pischetsrieder lên tiếng nói trước:
- Tôi thấy cách của ngài Sergio có thể thực hiện. Có điều, chúng ta cần phải đồng lòng quyết tâm thực hiện tương hỗ lẫn nhau, nói như cách của người phương Đông là “Tránh để lật thuyền trong mương”, đối phương lại tìm ra được một cơ hội nào đó trở mình.
Nghe xong lời của Bernd Pischetsrieder, những ánh mắt đăm chiêu lại bắt đầu có những tính toán của riêng mình. Sau một hồi Carlos Tavares lại phải lên tiếng hỏi lại:
- Các vị, rốt cục ý mọi người thế nào? Chúng ta đang đứng trên bờ vực của sự sụp đổ nên các vị phải quyết đoán lên.
Liam Benham ngồi im nãy giờ, nghe Carlos Tavares nói như vậy thì nhìn Sergio Marchionne cắn răng lên tiếng:
- Uhm, tôi ủng hộ biện pháp này của ngài , có điều tôi muốn bổ sung một chút.
Sergio Marchionne gật đầu:
- Vâng, mời ngài!
Liam Benham ngẩng đầu nhìn xung quanh thấy mọi thành viên đang chăm chú nhìn mình thì mới bắt đầu phát biểu:
- Uhm, theo tôi được biết Toyota chỉ tập trung vào lĩnh vực công nghiệp ô tô mà không có đầu tư ngoài ngành nào khác. Vốn đầu tư cơ bản và vốn lưu động trong nghề này là rất lớn, do vậy để thực hiện đầu tư dây chuyền sản xuất tại Việt Nam bọn họ cũng đã phải vay tại ngân hàng một số vốn cũng không nhỏ. Do vậy nếu giá cả chiến, Toyota sẽ bị cuốn vào cuộc chiến này và gặp nhiều khó khăn. Kế hoạch của ngài Sergio chắc chắn sẽ có hiệu quả với tập đoàn này nhưng các vị quên mất rằng Kỷ nguyên mới dù là một tập đoàn non trẻ nhưng lại không hề dễ bị tổn thương như vậy. Bọn họ không chỉ phụ thuộc vào ô tô hay nói đúng hơn ô tô mới chỉ là một mảng kinh doanh mới của bọn họ. Nếu Toyota không đủ lực thì Kỷ nguyên mới hoàn toàn sử dụng nguồn tài chính dồi dào của mình từ các mảng kinh doanh pin để bù đắp vào. Chúng ta liên hợp có thể rất mạnh nhưng mức độ dễ tổn thương thực tế của mỗi cá thể cũng không kém Toyota là bao, do đó trong cuộc chiến này nếu chúng ta không tạm thời triệt tiêu hoặc gây ảnh hưởng gián đoạn được nguồn cung cấp tài chính cho Việt Nhật thì về lâu dài bên nào gục ngã cũng rất khó nói trước.
Carlos Tavares nhăn mày lên tiếng:
- Vậy ngài nói chúng ta nên làm thế nào?
Nhìn ánh mắt chờ đợi của các vị đồng sự, Liam Benham khé nhếch mép cười sau đó cầm ly nước bằng thủy tinh trước mặt rồi nói qua kẽ răng:
- Hừ, cách của tôi chính là như vậy… Nổ … Bùm!
Nói đoạn, ông ta thả rơi ly nước đang cầm.
- Choang…
Trên mặt bàn bây giờ là vương vãi những mảnh nhỏ, nước tràn ra rồi chảy thành ròng lách tách rơi xuống mặt đất.
Ghi chú: (OICA - Organisation Internationale des Constructeurs d'Automobiles - Tổ chức quốc tế các nhà sản xuất ô tô)