Giữa canh 5, ở cánh rừng cách doanh trại quân Nguyên 10 dặm. Một đội quân đang lặng lẽ ăn lương khô, uống nước suối, cảnh giác nhìn 4 xung quanh. Một tiểu binh đang chạy như ma đuổi từ rìa rừng vào, tới khi gặp một vị trung niên khoảng 34-35 tuổi, để râu ngắn cắt tỉa gọn gàng, mặt mày anh tuấn, tiểu binh lập tức quỳ xuống báo.
- Bẩm tướng quân, quân ta ở Như Nguyệt đang tiến hành tập kích đại doanh quân Nguyên. Tiền quân của chúng đã bị quân ta xuyên phá.
Hưng Vũ Vương Trần Quốc Nghiễn, con trai cả của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đang ngồi dưới gốc cây cắn lương khô rôm rốp. Nghe tiểu binh báo cáo, Hưng Vũ Vương hơi càu mày không hiểu mục đích của Trần Quốc Toản. Phải biết quân Nguyên còn tới 1 vạn kỵ binh ở đây, nếu để địch vòng ra sau thì sẽ thành ba ba trong rọ chờ làm thịt. Từng tiếp xúc với Trần Quốc Toản, Hưng Vũ Vương biết Trần Quốc Toản là người thông minh, không thể không biết điều này.
Sau khi nhận được chiến báo của Trần Quốc Toản, Hưng Đạo Vương đã điều Hưng Vũ Vương mang theo 3000 kỵ binh tới đây chờ phối hợp với Trần Quốc Toản. Tới đây từ hôm qua, Hưng Vũ Vương án binh trong rừng cẩn thận quan sát doanh trại quân Nguyên, đồng thời tìm cách bắt liên lạc với Trần Quốc Toản. Nhưng chưa bắt được liên lạc thì hôm nay quân Trần Quốc Toản tập doanh làm Hưng Vũ Vương phải bất ngờ.
Tuy không rõ mục đích của Trần Quốc Toản nhưng đây có thể là cơ hội tốt không thể bỏ qua. Hưng Vũ Vương quay lại phía thân binh ra lệnh:
- Lệnh toàn quân lập tức xuất phát, sẵn sàng phối hợp với quân của Hoài Văn Hầu tập doanh địch.
------------------------------------
Đại doanh quân Nguyên, Khắc Bột Hải vẫn chăm chú quan sát trận chiến trên gò đất, tin tức được tiểu binh liên tục truyền tới.
- Bẩm tướng quân, chủ lực của địch đã bắt đầu xuất trận, quân số 5000 kỵ binh.
Khắc Bột Hải chờ khoảnh khắc này đã lâu, hắn vẫn ém giữ kỵ binh không cho xuất trận chính là đợi thời khắc này. Khi nghe tin Trần Quốc Toản xuất chiến hắn không nhịn được hô lên:
- Hay lắm, cuối cùng ngươi cũng không nhịn được rồi. Truyền lệnh, đợi quân địch tiến vào trận, Ngột Truật dẫn 5000 kỵ binh vòng ra phía sau chặn đường lui của chúng. Ta sẽ dẫn 5000 kỵ binh còn lại ở phía trước giáp công chúng.
Ngột Truật đứng bên cạnh chờ đợi nãy giờ, nhận được lệnh hắn liền hồ hởi vâng lệnh rời đi điểm binh.
Trần Quốc Toản dẫn đầu 5000 kỵ binh nhắm thẳng quân Nguyên đánh tới, đường đi đã được Trần Văn Phúc, Trần Văn Cảo mở, 5000 kỵ binh Đại Việt tiến thẳng tới lớp phòng ngự thứ 3 mà không gặp bất cứ trở ngại gì còn gây áp lực rất lớn với các nhóm quân ở 2 bên cánh của quân Nguyên đang co cụm phòng ngự.
Lớp phòng ngự thứ 3 của quân Nguyên còn nguyên vẹn, phía trước là thuẫn binh và trường thương binh bọc lấy cung thủ ở phía sau. Khắc Bột Hải cố tình bố trí rất nhiều cung thủ ở lớp phòng thủ thứ 3 vì cung thủ đối phó với trọng giáp thiết kỵ gần như vô dụng, nhưng với kỵ binh của Trần Quốc Toản thì khác, sát thương do cung tên mang lại sẽ rất lớn.
Mắt thấy tới gần lớp phòng ngự cuối cùng, Trần Quốc Toản cùng 5000 kỵ binh kéo mặt lạ quỷ xuống, nhất tề xung phong.
Dù rất căng thẳng dưới áp lực của 5000 kỵ binh, nhưng phía trước là rừng thuẫn binh và thương binh bảo vệ, hàng nghìn cung thủ quân Nguyên tự tinh bình tĩnh nạp tên, sẵn sàng chờ hiệu lệnh. Mắt thấy Trần Quốc Toản gần tiến vào phạm vi 100m, tên tướng hiệu quân Nguyên liếm môi như vẻ chuẩn bị ăn một bữa ăn ngon lành. Tay hắn dơ cao cờ, mắt nhìn chằm chằm ước chừng khoảng cách của kỵ binh Đại Việt.
Khi cờ chuẩn bị phất xuống thì từ phía sau hắn nổi nên tiếng hô náo loạn: “Sát Thát”.
Trước tiếng hô quen thuộc, quân Nguyên giật mình quay đầu lại nhìn. Đập vào mắt các binh sĩ là hàng trăm bình đất nung nhỏ có đầu quấn vải đang cháy ném về phía bọn hắn. Bình đất đập vào người binh lính quân Nguyên đang đứng dày đặc, rơi xuống đất tức thì vỡ nát, thứ nước lỏng trong bình tràn ra kèm theo ngọn lửa lập tức bùng lên dữ dội. Trong chớp mắt, vô số quân Nguyên vùng vẫy đau đớn trong ngọn lửa đỏ rực.
------------------------------
Lưu Bá Nham và gần 200 binh lính người Hán, sau khi Trần Quốc Toản đánh tan quân Lưu Thế Anh đã âm thầm trà trộn vào tàn quân của Lưu Thế Anh để xâm nhập vào hàng ngũ quân Nguyên.
Được Khắc Bột Hải bố trí ở tuyến sau, cùng với tàn quân của Lưu Thế Anh. Lưu Bá Nham bình tĩnh quan sát trận chiến, khi Trần Văn Phúc, Trần Văn Cảo đột phá lớp phòng ngự thứ 2 hắn vẫn chờ đợi. Tới khi thấy Trần Quốc Toản xung phong đi đầu, Lưu Bá Nham biết thời cơ mà tướng quân nói chính là bây giờ.
Lưu Bá Nham liếc mắt ra hiệu cho 200 binh sĩ xung quanh, lặng lẽ từ đũng quần lôi ra một bình đất nung nhỏ, bình đất nung chứa dầu hỏa, có sẵn bùi nhùi vải được bọn hắn buộc treo trong đũng quần suốt 2 ngày qua chỉ đợi thời khắc này. Lưu Bá Nham gật đầu ra hiệu, lập tức 200 binh lính người Hán lặng lẽ châm lửa đốt bùi nhùi.
Một tên kỵ binh quân Nguyên từ phía sau phát giác ra hành động đáng ngờ của Lưu Bá Nham lớn tiếng dùng tiếng Mông Cổ quát hỏi. Lưu Bá Nham mặc kệ vờ như không nghe thấy, làm như nghe không hiểu tên lính đang gọi mình vẫn tiếp tục đánh lửa. Chỉ mất 3 nhịp ánh l·ửa b·ùng l·ên, đảo mắt nhìn thấy xung quanh đã châm lửa xong. Tên kỵ binh không lương lự lập tức rút cung nhanh như chớt mũi lang nha tiễn cắm sâu vào lưng Lưu Bá Nham. Lưu Bá Nham nén đau hít sâu hô lớn:
- Đã tới lúc trả thù nước báo nợ nhà, các huynh đệ vì Đại Tống, Sát Thát!
200 binh sĩ đồng thanh hô theo, đồng loạt ném bình gốm về bốn phía. Loạt tiếc vỡ vang lên kèm theo ảnh lửa bất ngờ bùng lên bên cánh trái quân Nguyên, Lưu Bá Nham dẫn theo bĩnh sĩ người Hán rút đao nhằm thẳng quân Nguyên phía trước chém túi bụi.
Tiếng hô sát thát từ phía sau làm quân Nguyên giật mình, lửa bùng bất ngờ bùng lên kèm theo tiếng la hét đau đớn của đám quân bị thiêu đốt chạy loạn khắp nơi, làm cánh trái quân Nguyên r·ối l·oạn. Quân Nguyên bị bất ngờ chạy tán loạn để mặc cho đám Lưu Bá Nham lao vào chém g·iết. Kỵ binh quân Nguyên từ phía sau tràn tới đàn áp đám quân Lưu Bá Nham, trong phút chốc địch ta lẫn lộn làm cả cánh trái quân Nguyên loạn thành một bầy.
Đám thuẫn binh, thương binh hàng đầu trước tình huống bất ngờ bị tập kích phía sau không biết phải ứng phó thế nào. Trước áp lực của 5000 kỵ binh đen xì phía trước, phía sau lửa lại cháy ngùn ngụt, trong phút chốc bản năng muốn sống của đám lính trỗi dậy, từng mảng binh sĩ quay đầu bỏ chạy. Cánh cửa như mở toang mời chào kỵ binh Đại Việt tiến vào.
Trần Quốc Toản thấy ánh l·ửa b·ùng l·ên ở cánh trái, thì biết đây là việc làm của đám Lưu Bá Nham để phối hợp với mình. Thời cơ tới, Trần Quốc Toản liền giật cương thúc ngựa đánh thẳng về phía cánh trái quân Nguyên đã đại loạn.
5000 kỵ binh đã chờ thời khắc này quá lâu, kỵ binh Đại Việt nghiến răng nghiến lợi gầm thét lao vào giữa đám quân Nguyên đang loạn cào cào. Trận hình quân Nguyên bất ngờ tan vỡ, Kỵ binh Đại Việt dễ dàng tràn vào không chút nương tình tàn sát quân Nguyên đang bỏ chạy. Dù rất muốn mở rộng chiến quả ra xung quanh nhưng thấy Trần Quốc Toản không ham đánh mà tiếp tục chạy thẳng để sớm xuyên qua đội hình quân Nguyên các kỵ binh đành theo sát chủ soái của mình.
--------------------------------------
Khắc Bột Hải đang chằm chằm nhìn Trần Quốc Toản đang tới thì ánh lửa bên cánh trái bùng lên cùng tiếng hô sát thát. Khắc Bột Hải giật mình nhìn về phía trái, kinh nghiệm trận mạc giúp hắn rất nhanh biết chuyện gì xảy ra và cách đối phó. Hắn ra lệnh:
- Nhanh điều thêm 2000 kỵ binh về cánh trái. Nhanh chóng xử lý lũ gian tế kia đi. Nhanh lên.
Chưa kịp định thần, một kỵ binh phi như ma đuổi từ cánh phải tới nhảy xuống bẩm báo:
- Báo tướng quân, xuất hiện quân địch t·ấn c·ông vào cánh phải quân ta. Quân số khoảng 3000 kỵ binh.
Tình thế thay đổi quá nhanh, 2 biến số không ngờ tới khiến Khắc Bột Hải mất khả năng phân tích. Không nghĩ ra tình huống khác, tình thế hiện tại khiến hắn phán đoán quân Đại Việt đang nhắm vào mình. Khắc Bột Hải xung quanh chỉ còn 5000 kỵ binh nên không lưỡng lự hắn liền tiến hành co cụm phòng ngự đại bản doanh đợi quân của Ngột Truật vòng về cứu viện.
- C·hết tiệt. Trúng kế rồi. Lệnh Ngột Truật quay về cứu viện. Bộ binh giữ chắc trung quân và đại doanh, chờ kỵ binh quay về cứu viện. Cử 3000 kỵ binh sang cánh phải. 2000 kỵ binh sang cánh trái, không được vội tham chiến, đợi Ngột Truật tướng quân quay về thì tiến hành phản kích. Nhanh.
------------------------------------
Trước đấy, phía cánh phải quân Nguyên, Hưng Vũ Vương đã dẫn quân tiếp cận doanh trại quân Nguyên, từ mỏm đất hơi cao Hưng Vũ Vương đang quan sát trận chiến từ xa, một kỵ binh phi tới báo cáo:
- Bẩm tướng quân, Trần Quốc Toản tướng quân đã dẫn quân nhập trận.
Hưng Vũ Vương không rõ ý định của Trần Quốc Toản, nhưng biết rõ. Lúc này đánh vào cánh phải là cách tốt nhất để giúp Trần Quốc Toản thu hút một phần binh lực quân địch. Liền quyết đoán hạ lệnh.
- Lệnh toàn quân t·ấn c·ông cánh phải của địch, không được ham chiến tiến quá sâu. Mục đích quấy phá địch. Xuất Phát.
Hưng Vũ Vương dẫn đầu, dẫn 3000 kỵ binh tập kích cánh phải quân Nguyên. Quân Nguyên đang chú ý cánh trái b·ị đ·ánh tơi bời, không ngờ mình bị tập kích, cánh phải chẳng mấy chốc đã có dấu hiệu tan vỡ đội hình.
------------------------------------
Trần Quốc Toản vừa chiến đấu nhưng cũng không quên để ý tình hình quân Nguyên xung quanh, khi vừa thấy quân Nguyên có dấu hiệu co cụm phòng ngự ở trung quân, một toán kỵ binh di chuyển về phía cánh phải thì khóe môi hơi mỉm cười.
- Xem ra chúng ta có viện binh không ngờ tới. Đặng Văn Thiết, nổi kèn báo hiệu cho các đội quân phía sau của Trần Văn Phúc, Trần Văn Cảo rút đi theo đại quân.