Quan Cư Nhất Phẩm
Chương 625: Muốn người ta không biết trừ khi đừng có làm
Viên Vĩ quả nhiên được bổ nhiệm làm quan chủ khảo xuân vi, phó chủ khảo là nguyên Thái thường tự khanh, hiện lễ bộ tả thị lang Nghiêm nột, hai vị này có sở trường chung là viết thanh tử nhanh, mỗi một mệnh đề Gia Tĩnh đế đưa ra, bọn họ đều có thể hoàn thành vừa nhanh vừa hay, rất được hoàng đế yêu thích, nên thẳng đường thăng tiến.
Điều này làm Thẩm Mặc không hiểu sao được cho nằm nhà "nghỉ hưu", thực sự chẳng biết phải nói như thế nào. “Té ra mình lập công lao lớn như thế, còn chẳng bằng vài bài văn ngắn tẹo?”
Nhưng cái thói đời này có còn lý lẽ nữa chứ? Sở dĩ y không tìm ai kể khổ, chỉ im lặng ở nhà "nhất môn bất xuất, nhị môn bất mại", chuyên tâm nghiên cứu học vấn.
Có câu là "có lòng trồng hoa hoa chẳng nở, vô tình cắm liễu liễu xanh um". Chẳng ngờ rằng loại hành đồng tiêu cực bất đắc dĩ này của y được rất nhiều người kính trọng, cảm thấy y "bình thản trước vinh nhục, không bi thương cho bản thân, có phong thái cổ nhân", thế là lòng ghen ghét giảm mạnh, những lời nói xấu đặt điều về y cũng gần như tuyệt tích.
Thu hoạch bất ngờ này làm Thẩm Mặc dở khóc dở cười, về sau y nghĩ thông luôn, thế cũng hay, không cần bao lâu là có thể rửa sạch những thứ gây chú ý trên người, càng có lợi hơn cho tương lai sau này.
Có điều không phải y chỉ biết đọc sách, mà vẫn không qua quan hệ của mình, âm thành làm rõ một số việc ...
Ngày hôm đó quá trưa, Thẩm Mặc đang kê cao gối ngủ khò, Tam Xích ở ngoài vào bẩm báo:
- Đại nhân, Thập Tam gia tới rồi.
- Ồ, mời vào mau.
Thẩm Mặc ngồi bật dậy, dụi mắt nói:
- Thẩm Tam gia không phải là người ngoài, mau bảo ông ấy vào nhà trong.
Đợi Chu Thập Tam đi vào, Thẩm Mặc đã khoác áo bông, ngồi ở đầu giường, pha một ấm trà ngon.
Hắn là huynh đệ lâu năm của Thẩm Mặc rồi, tất nhiên không cần khách khí, vào phòng liền cởi giày lên giường, ngồi khoanh chân nói:
- Chà chà, cuộc sống của đại nhân đúng là như thần tiên.
- Giày đi có thoải mái hay không, chỉ chân mới biết được.
Thẩm Mặc mí mắt vẫn hạ xuống, đặt một chén trà trước mặt hắn:
- Chuyện làm tới đâu rồi?
- Ha ha, chúng tôi làm việc, còn có gì mà không yên tâm?
Chu Thập Tam cầm chén trà lên, uống ực một cái, nói:
- Làm xong hết cả rồi, có bài học thi Hương phủ Thuận Thiên lần trước, lần này chúng tôi đặc biệt cẩn thận, trước khi ám hiệu truyền xuống, chúng tôi không có được thứ gì hữu dụng hết.
Xem ra hắn hết sức hài lòng với thành tích của mình, ngồi đó khoe khoang khoác lác.
Thẩm Mặc hiện giờ thứ ít thiếu nhất là thời gian, chẳng thúc giục, thong thả uống trà, mỉm cười nghe hắn nói:
- Nhưng thật ra bọn chúng cũng cẩn thận thừa thãi, bởi vì bất kể cẩn thận như thế nào, cuối cùng vẫn phải đem bí mật truyền cho người phía dưới, đúng không?
- Ừ.
Thẩm Mặc tán đồng:
- Đúng là thế thật.
- Cho nên bọn chúng tốn hết công sức, còn chúng tôi có được lại chẳng tốn công.
Chu Thập Tam dương dương đắc ý:
- Người của chúng tôi ẩn rất kín trong nhà Hồ Thực, đại công tử nhà hắn vừa vặn cũng đi thi, ti chức đoán lão tiểu tử này không thể thành thực được, liền sai người cẩn thận lưu ý hai cha con chúng, quả nhiên là có thu hoạch.
Nói rồi lấy ra một tờ giấy:
- Đại nhân xem, đó là ký hiệu mật tìm được trong phòng Hồ công tử.
Thẩm Mặc nhận lấy xem, thấy được bên trên viết : Thiên thứ nhất, dùng hai chữ "dã phu" kết thúc, thiên thứ hai, dùng ba chữ "nhi dĩ hĩ" kết thúc, thiên thứ ba, dùng bốn chữ "khởi bất tích tai" kết thúc. Bở vì khoa cử thi ba đề tứ thư đầu tiên, cho nên tất nhiên dùng ba thiên Tứ Thư kết bài.
- Chín từ này đúng là rất đáng nể.
Thẩm Mặc sắc mặt phức tạp:
- Vất vả đèn sách hơn mười năm, chẳng bằng chín chữ vô dụng rỗng tuếch.
Y đưa hai ngón tay ra gõ mạnh lên tờ giấy:
- Có được chín chữ này, cho dù ngươi không đọc sách, không bỏ công, cũng có thể sáng làm nông dân, chiều khoác áo quan. Còn kẻ không có, cho dù có treo tóc lên xà nhà, lấy dùi đâm đùi, đọc hết tất cả kinh luân, văn chương như gấm cũng chẳng lọt vào mắt khảo quan.
Chu Thập Tam gật đầu:
- Đọc sách có tác dụng gì? Không bằng sinh ra trong nhà quyền quý.
- Cũng không thể nói như vậy được.
Thẩm Mặc cười:
- Đại đa số vẫn rất công bằng, lấy bản thân khoa cử này mà nói, đã là chế độ tuyển tài công bằng nhất rồi, chứ trước đời Tùy Đường, sĩ tử hàn môn giống như ta đây, vĩnh viễn không có ngày vươn lên.
- Đại nhân nói là, kinh vẫn là kinh tốt, chỉ là do đám hòa thượng méo miệng đọc hỏng mà thôi.
- Chính xác, cho nên chúng ta không thể đem những tên hòa thượng đó vào miếu.
Mắt Thẩm Mặc lóe hàn quang:
- Quan giám thị lần này được quyết định chưa.
- Quyết định rồi, là Chu thất ca.
- Tốt lắm.
Thẩm Mặc nghe vậy thì vui mừng:
- Như thế là có thể thao tác một phen rồi. Có thể liên hệ được với hắn không?
Là quan giám thị, Chu Thất đã bị cách ly rồi.
- Đó là điều hiển nhiên, tùy tiện bảo một huynh đệ trực ban tiến vào chuyển lời là xong.
- Thật tốt quá.
Thẩm Mặc bảo hắn ghé tai tới, thì thầm nói tính toán của mình.
- Ồ...
Mặt Chu Thập Tam lộ vẻ thất vọng:
- Vậy quá dễ dàng cho lão tiểu tử đó rồi.
- Ha ha ha, lần này cho lão tiểu tử đó hưởng lợi vậy, chuyện này không thể làm lớn được. Nếu không khó mà kết thúc được.
- Chẳng lẽ đại nhân còn kiêng kỵ hắn hay sao?
Chu Thập Tam không hiểu:
- Ngài là Thẩm đại đảm, dám đơn thương độc mã xông vào đầm rồng, chính tay diệt Dương đại soái cơ mà.
- Cái gì mà đại đảm với đại soái thế?
Thẩm Mặc cười mắng:
- Sao còn có cái trò này nữa?
- Thuyết thư ở Thiên Kiêu đã biên thành kịch rồi.
Chu Thập Tam tròn mắt:
- Chẳng nhẽ đại nhân còn không biết.
- Ta chưa nghe qua.
Thẩm Mặc lườm hắn:
- Trong văn kịch cũng coi là thật được à? Uổng cho khi đó huynh còn có mặt, chẳng biết đệ đánh liều mang đầu ra làm càn sao?
Chu Thập Tam xúi bẩy y:
- Vậy lần này có thể làm càn một chuyến không?
- Vạn vạn lần không thể.
Thẩm Mặc kiên quyết lắc đầu:
- Lần trước đệ là khâm sai tra án, danh chính ngôn thuận, phá án cũng làm gọn và đẹp vô cùng, sau khi trở về chẳng phải vẫn bị gạt qua bên lề, vì sao nào? Còn chẳng phải hoàng thượng ghét đệ tự ý quyết định, nên mới trừng phạt sao?
- Không phải chứ?
Chu Thập Tam không tin:
- Năm ngoái nghênh tiếp đại nhân khải hoàn là thế trận cực lớn, mấy chục năm chưa có cơ mà.
- Chuyện nào ra chuyện nấy, đánh thắng trận thì phải nhiệt liệt hoan nghênh, vì nghi thức không phải là nghênh tiếp ta, mà là nhu cầu của Đại Minh, nhu cầu của hoàng đế, đệ chẳng qua chỉ là một thứ đạo cụ bắt mắt mà thôi.
Thẩm Mặc cười tự trào:
- Nhưng chọc giận hoàng thượng thì vẫn chẳng có trái ngọt đâu.
Chu Thập Tam im lặng gật đầu, hỏi:
- Nói thế tức là lần này đại nhân không thể ra mặt được?
- Ừ, thân ở vị trí nào thì lo việc nấy. Hiện giờ đệ ở nhà nhàn nhã, nếu như còn dám làm càn, nhất định sẽ nếm đủ. Nếu như đệ không ra mặt, trọng trách sẽ đặt hết lên Chu Thất và Bắc trấn phủ ti, Đông Xưởng đang theo dõi sát mọi người, mong bới ra được chuyện gì đó to tát, thừa cơ hạ bệ đấy.
- Chúng tôi cũng chẳng phải kẻ hèn yếu ai muốn làm gì cũng được.
Chu Thập Tam không cam lòng nói.
- Nhưng rốt cuộc thì thái giám vấn ở gần hoàng đế hơn.
Thẩm Mặc thở dài:
- Hiện giờ đệ cũng không thể tiến cung, mọi người hoàn toàn không có ai nói đỡ trước mặt hoàng thượng, quá thua thiệt rồi. Thù thành đã khó khăn trùng trùng, nói gì tới tiến công?
- Ài ..
Chu Thập Tam biết mỗi lời Thẩm Mặc đều là suy nghĩ cho bọn họ, cho nên mặc dù không muốn, nhưng vẫn phải tuân mệnh làm theo.
Thấy hắn ủ rũ như thế, Thẩm Mặc không đành lòng, lộ chút bí mật:
- Huynh cứ yên tâm, lần này tha cho lão tiểu tử ấy chẳng qua là vì đợi con cá to hơn mà thôi.
Chu Thập Tam tức thì lên tinh thần:
- Đại nhân chuẩn bị làm thế nào, có khiến Nghiêm Thế Phiên toi đời không?
- Chuyện này thì ...
Thẩm Mặc cười thần bì:
- Thiên cơ bất khả lộ, tới khi đó rồi sẽ biết.
- Lần nào cũng như thế.
Chu Thập Tam ấm sức:
- Nói như không nói, làm người ta ngứa mà không gãi được, khó chịu chết mất.
~~~~~~~~~
Ba ngày sau liền tới ngày lành mà khâm thiên giám chọn cho Gia Tĩnh, tổ chức ân khoa năm Nhâm Tuất.
Ngày hôm đó ngay từ khi sáng sớm, quan chủ khảo ân khoa lần này là Viên Vĩ, giống như chưa hề chợp mắt, ông ta một mình dâng hương, ngồi trong gian phòng Cẩm Y vệ an bài, im lặng đợi giờ lành tới.
Ông ta muốn làm trái tim bất an của mình bình lặng lại một chút, nhưng xung quanh càng yên tĩnh, trong lòng ông ta càng rối loạn, càng mâu thuẫn.
Những lời hoàng đế nói khi tiếp kiến ông ta và Nghiêm Nột vẫn còn vang vọng bên tai.
Gia Tĩnh đế dặn dò bọn họ phải kén tài công bằng cho quốc gia, còn nói đại điển thi tài này là một cuộc khảo nghiệm với bọn họ, xem xem bọn họ ngoại trừ viết thanh từ hay ra thì còn có bản lĩnh khác hay không.
Viên Vĩ nghe ra, hoàng đế có ý muốn để mình nhập các rồi, nếu không mình đã là lễ bộ thượng thư thì còn cần khảo nghiệm gì nữa? Nhập các làm tướng, thi triển tài học cả đời, đó chẳng phải điều ông ta luôn kỳ vọng hay sao?
Hiện giờ cơ hội ở ngay trước mặt, ông ta muốn thể hiện thật tốt, để cho hoàng thượng yên tâm.
Nhưng không may là ông ta chẳng thể làm được, bởi vì trước kia Nghiêm đảng tiến cử ông ta làm lễ bộ thượng thư ngoại trừ lời giả dối " chân thành đoàn kết, đôi bên cùng có lợi", còn có một điều kiện thực sự --- Nếu như ông ta được chủ trì thi Hội lần này, phải cho thân thích Nghiêm đảng thi đỗ để báo đáp.
Khi đó ông ta chỉ một lòng muốn lên làm Lễ bộ thượng thư, sao tính toán xa xôi như thế được? Liền đồng ý ngay, hiện giờ chuyện tới nơi rồi mới phát hiện ra, đây đúng là lấy tiền đồ sinh mạng của mình ra làm trò đùa.
Một bên là kỳ vọng mong mỏi của hoàng thượng, một bên là Nghiêm Thế Phiên chờ đợi báo đáp, hai bên đều không thể đắc tội, cũng không muốn đắc tội. Viên Vĩ cảm nhận được tư vị cưỡi hổ khó xuống là như thế nào rồi.
Suy nghĩ đau đầu suốt cả một đêm cũng không nghĩ ra cách gì, đột nhiên nghe thấy một tiếng pháo vang lên, Viên Vĩ biết đã tới giờ, liền hồi phục lại tinh thần, hít sâu một hơi nói:
- Phật tổ phù hộ cho con bình an vô sự, nếu qua được cửa ải này, con sẽ cả đời tin phật, vì Phật Tổ xây chùa sửa miếu.
Không thẹn là người làm quan, biết không hối lộ là không được việc gì, ở chỗ Phật Tổ cũng không phải là ngoại lệ.
Phát lời thề nguyện xong, lòng ông ta cuối cùng cũng tĩnh lặng lại, sai hạ nhân lấy nước rửa mặt, mặc triều phục vào, rồi nói với Cẩm Y Vệ ở bên ngoài:
- Có thể xuất phát được rồi.
Cẩm Y Vệ liền mang một chiếc kiệu lớn đến, có mấy chục thứ nghi trượng, hộ vệ chủ khảo đại nhân tới trường thi phía tây nam kinh thành.
Kiệu dừng lại, Viên Vĩ bước ra, nhìn ánh sao đầy trời, gập tay nhẩm tỉnh, còn chưa tới canh bốn, ông ta thở hắt ra một hơi nghẹn trong lòng từ rất lâu, kéo chặt áo choàng, được hộ vệ quây quanh, điềm tĩnh bước vào trong long môn.
Phó chủ khảo Nghiêm Nột cùng các đồng khảo quan đã đợi đó từ trước, thấy chủ khảo đại nhân tới, liền đi nhanh đến thi lễ:
- Đại nhân đến thật là sớm.
Viên Vĩ là kẻ kiêu căng ngạo mạn, nhưng lúc này chột dạ, mặt tất nhiên không vênh lên được, mỉm cười đáp lễ:
- Các vị còn đến sớm hơn mà.
- Điều phải làm thôi.
Đám người Nghiêm Nột cười:
- Thời gian đã tới, mời đại nhân chủ trì nghi thức.
Tất nhiên vẫn là tuyên thánh chỉ, thắp hương cho Khổng Tử ...v...v...v.. Toàn là việc lặp đi lặp lại phát chán rồi, nhưng đối với Viên Vĩ mà nói là lần đầu tiên, cho nên vẫn có cảm giác thỏa mãn.
Tới khi ông ta biểu diễn xong, là tới màn mời "ân quỷ" và "oán quỷ" vào trường thi, trước mỗi lều thi đều cắm cờ đổ cờ đen, tiếng " ân quỷ vào, oán quỷ vào" hô lên, hai bên đồng loạt đốt tiền giấy.
Lúc này là tháng hai, gió bắc thổi ù ù, thêm vào ánh lửa, tro tiền bay tán loạn, phảng phất như thực sự có vô số quỷ hồn từ bốn phương tám hướng bay tới, tụ tập dưới cờ vậy.
Các đồng khảo quan xem nghi lễ trước Chí Công đường thì thầm bàn luận :" Có thể thấy thường ngày phải làm người tốt, tới lúc sẽ thấy ngay " " Phải đó, trường thi là chốn linh thiêng nhất, nếu bình thường làm toàn chuyện xấu, sẽ kéo hết oán quỷ vào!"
Kẻ nói vô tâm, người nghe có ý, mẩu đối thoại của các đồng khảo quan làm Viên Vĩ rùng mình, không vui trách:
- Tử bất ngữ quái lực loạn thần, nơi này là trường thi, là địa bàn của phu tử, đừng nói lời ma quỷ mê hoặc lòng người.
***Khổng Tử không nói chuyện quái đản, bạo lực, rối loạn và quỉ thần - Luận Ngữ.
- Bộ đường đại nhân chớ nên không tin.
Một khảo quan cao tuổi nói với ông ta:
- Hạ quan đã tận mắt nhìn thấy, năm xưa hạ quan thi Hương, trong các hảo hữu có một thư sinh học rộng tài cao, văn chương làm ai nấy khen hay, ngay đề học đại nhân cũng nói hắn đỗ chắc. Thế nhưng khi sắp nộp bài, hắn làm mực đổ lên bài thi, thế là hỏng hết tất cả. Sau khi trở về, bệnh nặng ba ngày ba đêm, thiếu chút nữa mất mạng.
- Là hắn nhất thời bất cẩn, sau đó lòng hối hận nên mới sinh ra bệnh, nhất định là như thế.
Viên Vĩ nói:
- Khi ấy mọi người cũng nghĩ như thế.
Vị khảo quan già nói giọng kịch tính:
- Nhưng hạ quan là đồng hương của hắn, về sau có hỏi thăm, hắn thở dài :" Đáng bị như thế". Thì ra khi hắn niên thiếu theo phụ thân nhậm chức ở Quảng Tây, cùng đám công tử ăn chơi kết hội ăn chơi phá phách, đánh chết một người đồng môn, dựa vào người cha làm quan, dẹp yên được chuyện này. Hắn sau đó trở về nhà quay mặt vào tường kiểm điểm, phấn đấu tiến lên, định làm lại cuộc đời. Hắn có thiên tư thông minh, học vấn tiến bộ rất nhanh, mang lòng tin tràn trề vào phòng thi, văn chương làm như thêu hoa dệt gấm. Ai ngờ oán hồn của đồng môn bị hắn đánh chết hiện ra, nói với hắn :" Công danh và tính mạng ngươi chọn một đi." Đồng hương của hạ quan là người cơ trí, liền đưa tay ra gạt đổ nghiên mực, oán quỷ kia liền biết mất.
Ông ta thở dài sườn sượt:
- Về sau hắn bình phục rồi không còn lòng dạ nào học tập nữa, bắt đầu ăn chay niệm phật , làm đường xây cầu, tới giờ vẫn sống khỏe mạnh.
Viên Vĩ nghe thấy gió lạnh thổi ù ù sau lưng, nói:
- Ma quỷ chỉ quấn lấy khảo sinh, hiện giờ ông là khảo quan rồi, đừng nhắc tới chuyện này nưa.
- Đại nhân, quỷ hồn làm gì có phân biệt người ta là ai chứ?
Một khảo quan khác xen vào:
- Đương nhiên chỉ biết có ân báo ân, có oán báo oán rồi.
Hắn cũng kể một câu chuyện:
- Năm xưa học sinh thi Hương, quan phó chủ khảo đột nhiên không biết làm sao, bò lên trên Minh Viễn lầu xuống, hô lớn mình thu của ai bao nhiêu bạc, nhận lời ủy thác của ai, rồi thông đồng ám hiệu với những người kia, giúp bọn họ đỗ đạt ... Sau đó nhảy từ trên lầu xuống chết tươi. Ấy, bộ đường đại nhân, sao sắc mặt ngài lại khó coi thế kia?
Viên Vĩ thầm nghĩ :" Bị ngươi hù chết chứ còn sao?" Liền từ giận hừ một tiếng:
- Trường thi là chốn thần thánh, nghiên cấm tán dóc lung tung.
Thấy nghi thức đã kết thúc, liền chắp tay sau lưng đi vào trong.
Lúc này trời đã rạng sáng, Long Môn mở rộng, các cử nhân cầm đèn cầy, xách giỏ thi, theo tên được gọi lần lượt vào trường thi, sau khi vào rồi, bất kể là ngươi bần tiện hay phú quý, đồng loạt cở bỏ y phục, trần chuồng tiếp nhận quan sai kiểm tra, làm các cử nhân mất hết tư văn, thể diện không còn, đồng thời lĩnh giáo được sự nghiêm túc của khoa khảo cấp quốc gia.
Đợi kiểm tra hoàn tất, ai không có gian lận được vào lều thi như cái tổ ong ngồi xuống. Làm các khảo sinh thấy vui mừng là bên trong lều thi không bẩn lắm, chỉ quét dọn qua là có thể dùng được.
Điều này không phải vì quy cách khảo thí cao, quan sai phục vụ chu đáo, chẳng qua là vì thi hương phủ Thuận Thiên cũng cử hành ở đây, mới qua được vài tháng mà thôi.
Đặt giỏ thi xuống, này sẵn giấy bút nghiên mực ra,các khảo sinh đều thò đầu ra bên ngoài, nhìn khảo quan bắt đầu phát đề thi, vì thế trong hẻm thi hàng chục cái đầu thò ra nhìn chăm chăm nhưng lặng ngắt như tờ.
Hôm đó Nhữ Mặc và Nguyên Ngự không ngờ khéo sao ở cùng một cái ngõ thi, nhận đề thi xong hai người nhìn nhau, cười khích lệ, rồi cúi đầu xuống, bắt đầu kỳ thi quan trong nhất trong đời người.
Nguyên Ngự lòng không quan tâm tới việc khác, mở đề thi ra là toàn tâm toàn ý xem xét nghiền ngẫm, chẳng cần biết những "ám hiệu giao hẹn", trời long đất lở, chỉ cần hỏi không thẹn với lòng, thi đỗ hay không cũng chẳng có gì nuối tiếc.
Còn Nhữ Mặc thì không cách nào đem sức chú ý tập trung lên đề thi, mặc dù là tháng hai xuân sớm, gió lạnh cắt da, nhưng bàn tay hắn thì đẫm mồ hôi. Mặt biến đổi liên tục, hiển nhiên trong lòng rất không bình tĩnh.
Từ nhỏ hắn thông minh hiếu học, Từ gia lại là phú hộ, làm hắn không cần phải vất vả lo cuộc sống, toàn tâm toàn ý tìm niềm vui trong sách vở.
Nhưng cùng với tuổi lớn dần, hắn rốt cuộc cũng biết bí mật thân thế của mình. Kinh ngạc phát hiện giờ , mình vốn mang họ Thân, không phải họ Từ, bao năm qua dựa vào nhà cậu của tổ phụ để sống qua ngày.
Quan niệm người đương thời, đó là việc làm đại bất hiếu với tổ tiên, chuyện này khiến cho Thân Thời Hành hết sức kích động và chấn động, hổ thẹn phẫn nộ đan xen, hắn muốn tự lập môn hộ, khôi phụ họ của tổ tiên, nhưng ba đời nhà hắn đã nhập vào tộc phổ của người ta, Từ gia không đồng ý, hắn chẳng thể làm được gì.
Sau một phen suy nghĩ kỹ càng, hắn một mình rời khỏi Từ gia, gửi mình trong Hàn Sơn tự dùi mài kinh sử, một lòng muốn thi được công danh, tự lập môn hộ, đợi sau này thành đạt rồi, mới yêu cầu khôi phục họ cũ.
Khi đó cuộc sống của hắn cực kỳ gian khổ, mỗi ngày chỉ có một nồi cháo loãng, chia làm bốn phần, mỗi sáng tối ăn hai phần, cho vào chút rau dại. Ăn xong tiếp tục đọc sách, cứ thế năm qua tháng lại, trải sáu mùa đông giá rét, hăn mang lòng tin tràn trề, chuẩn bị vào thành báo danh, tham gia khoa cử.
Ai ngờ vận hạn của phụ thân hắn lại lần nữa giáng xuống, không có lẫm sinh nào muốn đảm bảo cho con cái nhà "từ bỏ tổ tiên", nên dù hắn có kinh luân đầy bụng, cũng chẳng thể tiến vào trường thi.
Hắn không quên được mình quỳ trước phủ nha một ngày một đêm, đem chút tự tôn cuối cùng vứt xuống đất, mặc cho người khác chỉ chỉ chỏ chò, đàm tiếu nói ra nói vào, nếu như không có ân sư xuất hiện, hắn chỉ có cách lấy cái chết tỏ lòng, rửa sạch xỉ nhục mà thôi.
Nhưng may là Thẩm Mặc xuất hiện, đỡ hắn dậy, hỏi rõ tình hình, đồng thời đích thân viết thư đảm bảo cho hắn, làm hắn thuận lợi thi trúng tú tài, được vào phủ học đọc sách, sau đó đánh ra từ nơi cao thủ như vân, đỗ thi Hương , cuối cùng nắm lấy cơ hội hoàn toàn thay đổi vận mệnh của mình.
Vào kinh, hắn mới biết được rằng thế giới này đen tối nhường nào, thì ra bất kể ngươi học vấn tồi tệ thế nào, văn chương khắm khú ra sao. Chỉ cần đả thông được mối quan hệ, kiếm được "ám hiệu", là có thể đề danh bảng vàng. Ngược lại dù ngươi có tài Thủ Khê, Kinh Xuyên, tất cả cũng chỉ là uổng phí.
Hắn không dám tưởng tượng ra, nếu như thất bại rồi mình sẽ phải đối diện với tương lai ra sao, hắn khao khát thành công, khao khát vươn mình lên.
Cho nên hắn làm trái lương tâm, ra sức nịnh hót lấy lòng cháu của Đường Nhữ Tiếp, cuối cùng được tên hoàn khố đó coi trọng, đêm trước khi khảo thí, chuyển cho hắn biết "ám hiệu" liên quan tới thành bại khoa cử.
Bằng vào tài hoa hơn người của hắn, tự mình có thể làm ra văn chương thượng đẳng.
Ân sư đã nói, văn chương của hắn cực giống Vương Thủ Khê, dứt khoát có thực lực đỗ cao. Chỉ cần thêm chín chữ đó vào nữa, là vạn sự tốt lành, công danh tới tay, có thể hiên ngang đàm phán với Từ gia, yêu cầu khôi phục họ cũ.
Đương nhiên hắn biết làm thế là đi ngược đạo đức, vi phạm pháp luật, lương tâm bị khiển trách bao lần, nhiều phen nằm mơ, thấy mình bị quan sai bắt, mang "kẻ gian lận" đi giễu phố, khiến hắn sợ tới vỡ mật, cả đêm không khép mắt được.
Hắn cũng tự an ủi mình, vì một mục đích cao đẹp, trong quá trình có thỏa hiệp cũng chẳng hề gì, chỉ cần tương lai làm viên quan tốt vì nước vì dân, chẳng ai có thể nói là hắn sai.
Cho nên dù luôn băn khoăn do dự, nhưng hắn chung quy vẫn không thay đổi chủ ý.
Nhưng hôm qua, không ngờ có một lão hán tới hội quán Tô Châu, chỉ đích danh tìm hắn, nói có người đưa cho hắn một cái giỏ đồ, hắn hỏi là ai, lão hán trả lời là một thanh niên tuấn tú, cho ông ta tiền chuyển đồ, còn cụ thể là ai thì ông ta không biết.
Các đồng hương đều đoán là giỏ đồ ăn, ai ngờ mở ra chỉ thấy một đống vôi sống, mọi người chửi mắng là tên nào khuyết đức giờ trò, còn hỏi hắn có đắc tội với ai hay không?
Khi ấy hắn cũng có suy nghĩ như vậy, nhưng mọi người đi rồi, hắn xem kỹ cái giỏ, mới phát hiện nó là cái giỏ của hắn lúc ở bên Hàn Sơn Tự, từng dùng nó đựng hoa quả tặng cho sư trưởng thân hữu. Bởi vì hắn đan khéo léo, rất được mọi người yêu thích, nhiều người tiếc không vứt bỏ, giữ lại đựng đồ.
Vì nguyên nhân thân thế, vòng giao du của hắn ở kinh thành cũng rất ít, người quen ở kinh thành lại càng ít hơn, chỉ nghĩ một chút, đáp án liền xuất hiện --- Tám phần là sư phụ của hắn, Thẩm Mặc Thẩm Chuyết Ngôn.
"Nhưng sư phụ đưa thứ này cho mình làm gì? Chẳng nhẽ vì hắn không tới thăm, nên sư phụ giận tặng đá cho hắn để làm nhục?" Nhưng suy nghĩ nực cười này chỉ thoáng qua là mất, Nhữ Mặc biết sư phụ tuy trẻ, nhưng lòng dạ bao la, đối đãi nhân hậu với người, chính vì điều ấy hắn mới dám gạt sư phụ qua một bên trước.
Vậy chắc chắn sư phụ muốn truyền đạt điều gì đó, Nhữ Mặc đột nhiên nhớ tới ( Thạch Hôi Ngâm) của Thiếu Bảo, tức thì hiểu ra thâm ý của sư phụ là "thanh bạch".
Hắn đương nhiên không biết Thẩm Mặc lại trùng hợp nghe được cuộc đối thoại giữa hắn và Nguyên Ngự, chỉ có rằng Nguyên Ngự về sau đem bí mật của mình nói cho sư phụ, còn sư phụ cho rằng mình làm thế là không đúng, cho nên tặng đá vôi để cảnh cáo mình.
Với chút tin tức ít ỏi đáng thương mà hắn biết được, chỉ có thể suy nghĩ tới chừng đó. Từ lúc ấy tới giờ luôn trong trạng thái đờ đẫn ...
Một mặt là lời cảnh cáo của sư phụ, một mặt là sự dụ hoặc của thành công, thanh niên 27 tuổi này vùng vẫy giữa đôi bờ, hắn muốn nghe lời sư phụ, nhưng thế lực Nghiêm đảng vô cùng vô tận, nếu như cứ trì hoãn, lần nữa lần nữa mãi, bản thân đúng là chỉ còn đường treo cổ tự sát.
Nhưng nếu như không nghe lời sư phụ, mặc dù sư phụ nhân từ, không thể bóc trần việc này, nhưng bản thân làm trái sư lệnh, còn mặt mũi nào đi gặp sư phụ nữa.
Trời cứ tối dần, Nhữ Mặc vẫn ngồi ngây ra đó suốt một ngày, trong đầu toàn là bài Thạch Hôi ngâm kia.
Thiên chuy vạn tạc xuất thâm sơn.
Liệt hỏa phần thiêu nhược đẳng nhàn.
Phấn thân toái cốt hồn bất phạ
Yếu lưu thanh bạch tại nhân gian
Trăm ngàn vất vả rời núi sâu
Lửa mạnh nung nấu suốt bao ngày
Tan xương nát thịt chẳng hề sợ
Giữ lại thanh bạch chốn nhân gian.
"Giữ lại thanh bạch chống nhân gian.." Nhữ Mặc nhẩm trong lòng :" Thanh bạch ơi , cái giá của ngươi thật quá cao!"
~~~~~~~~~~~~~~
Chuyện dài kể ngắn, khảo thi chớp mắt đã kết thúc, sau khi tất cả bài thi được thu lại, Long Môn mở ra, các thì sinh sức cùng lực kiệt, kéo lê tấm thân mệt mỏi ra khỏi trường thi.
Nguyên Ngự dọn dẹp xong rương thi của mình, tới trước lều thi của Nhữ Mặc, thấy hắn ngồi đờ đẫn tại chỗ, khuôn mặt gầy guộc, nói chuyện với hắn cũng không thấy đáp lời.
Nguyên Ngự thầm thở dài, giúp hắn thu dọn đồ đạc rồi kéo ra khỏi trường thi.
Lều thi dần dần trống người, bài thi của các khảo sinh được quan ngoại liêm thẩm hạch, dán tên, sao chép đề phòng gian lận, được đưa vào Tụ Khuê đường trong nội liêm.
Nơi đó có mười tám đồng khảo quan đã sẵn sàng, chỉ đợi chủ khảo đại nhân phát từng bó bài thi xuống.
Viên Vĩ ngồi ở trên bàn lớn, lúc này khép hờ đôi mắt, dường như đang ngủ, kỳ thực đang bình ổn lại nhịp tim dữ dội của mình, cho tới khi tổng giám quan Chu Thất nhắc nhở, ông ta mới mở mắt ra, nói với quan chấm bài:
- Ta nhận sự ủy thác của hoàng thượng, chọn người hiền tài cho đất nước, mang lòng vì công, không chứa tư tình, không nhận ủy thác, không nhận hối lộ, nếu trái lời này, thần minh trừng phạt.
- Nếu trái lời này, thần minh trừng phạt.
Các quan viên đồng thanh thề.
- Rất tốt.
Viên Vĩ gật đầu:
- Đi lên nhận bài thi đi.
Các khảo quan dựa theo trình tự lên lấy bài mang về chỗ ngồi, mở ra bắt đầu duyệt đọc. Sau lưng bọn họ tất nhiên là Cẩm Y vệ mặt nghiêm nghị, phụ trách giám sát duyệt bài.
Hai vị chủ khảo đại nhân không phải đảm nhận công tác duyệt bài cụ thể nào, bọn họ chỉ tốt chức, đồng thời quyết định bài thi đồng khảo quan tiến cử lên có được chọn trúng hay không, sau đó khi duyệt bài kết thúc, một lần nữa xem lại bài thi không được tiến cử, để trách sót ngọc trong bãi cỏ, gọi là "sưu lạc quyển".
Lúc này Viên Vĩ và Nghiêm Nột tạm thời nhàn rỗi, Nghiêm Nột ngủ gật, Viên Vĩ thì mang tâm sự của mình, chuyện đã tới nước này, ông ta không thể không nể mặt tiểu các lão, nhưng lại không thể làm quá.
Vì bài thi của những người đỗ thứ hạng bên trên của thi Hội, sẽ được in thành văn mẫu, xuất bản thành sách, cho hậu sinh đọc. Hẳn là đám khảo sinh nhờ vả quan hệ kia, văn chương không thể hay được, nếu từ chẳng diễn đạt nổi ý, râu ông nọ cắm cằm bà kia, thì thể diện ông ta còn gì nữa?
Cho nên ông ta chuẩn bị dựa theo trình độ thực sự sắp xếp 50 vị trí đầu, sau đó mới để lại danh sách cho hộ quan hệ kia.
Đương nhiên, mười tám đồng khảo quan đa phần không hề hay biết, văn chương "ám hiệu" nếu làm không tốt là không thể tiến cử, cho nên vì đạt được mục đích, Viên Vĩ sẽ lợi dụng quyền lực "sưu lạc quyển", danh chính ngôn thuận tìm những bài thi kia, như thế không để lại bất kỳ manh mối nào, không phải lo cho an toàn.
Suy nghĩ như thế, tâm tình Viên Vĩ cuối cùng bình lặng trở lại, lúc này những bị thi được tiến cử lên, Nghiêm Nột xem xong , nếu thấy được liền viết chữ "chọn", cuối cùng đưa cho Viên Vĩ, ông ta nếu cũng thấy không tệ, sẽ viết thêm chữ "trúng".
Như thế, chọn bài trúng tuyển phải rất nhanh, nhưng Viên đại nhân xưa nay không coi ai ra gì, vì chứng minh trình độ mình cao, bài thi Nghiêm Nột "chọn", liền xem thật kỹ một lượt, nếu thấy không thuận mắt là chẳng nể nang đánh rớt.
Nghiêm Nột mất mặt chỉ là thứ yếu, quá trình chấm bài chậm hẳn lại, ngày đầu tiên chọn trung chưa tới 40 bài.
Trời tối, các đồng khảo quan ngừng công việc, hai vị chủ khảo và tổng giám quan, đếm bài thi, thấy không có sơ sót gì, ba người cùng khóa Tụ Khuê Đường, kết thúc ngày chấm thi đầu tiên.
Đứng trong sân giữ ánh trời chiều, Viên Vĩ đấm lưng mỏi nhừ, hít một hơi không khí trong lành:
- Không nhận già không được nữa rồi, chỉ mới một ngày mà lưng như gãy lìa.
Nghiêm Nột cười nói:
- Chẳng qua bộ đường chưa quen thôi, vài ngày nữa không mỏi như vậy nữa.
Nhìn thấy Chu Thất đứng thẳng tắp, than:
- Người luyện võ đúng là lợi hại, ngồi suốt một ngày mà như không hề gì.
Chu Thất cầm theo đèn lồng, trả lời:
- Nghiêm đại nhân nói thế là sai rồi, kẻ này cũng mệt lắm chứ ( dã phu).
Nghiêm Nột nghe hắn nói văn vẻ, bật cười:
- Chu Thất huynh đệ đúng là khác với người luyện võ bình thường.
Viên Vĩ tim giật đánh thót một cái, thầm nghĩ "khéo vậy sao?" Liền cười khan một tiếng:
- Đúng là văn võ toàn tài.
- Chẳng qua chỉ thế mà thôi (nhi dĩ hĩ).
Chu Thất khiêm tốn.
Thấy hắn càng nói càng thú vị, Nghiêm Nột cảm thấy rất thích, Viên Vĩ mặt lại tái nhợt, may là trời tối nhìn không ra.
- Cái đầu tốt thế, há chẳng tiếc sao ...
Chu Thất lắc đầu, chẳng biết hắn than thở cái gì, cầm đèn lồng rời đi.
Nhìn theo bóng lưng của hắn, Nghiêm Nột cười rộ lên, nói với Viên Vĩ:
- Chả biết hắn học được mấy câu chua loét đó từ đâu, mang ra khoe khoang trước mặt chúng ta.
Viên Vĩ lại đứng đó như trời trồng, chẳng hề phát giác, Nghiêm Nột gọi mấy tiếng ông ta mới tỉnh lại, chẳng để ý tới Nghiêm Nột, như người mất hồn đi về phòng.
- Sao hôm nay ai cũng kỳ quái vậy?
Nghiêm Nột chẳng hiểu ra sao, chỉ đành cũng quay về.
Đêm hôm đó, Viên Vĩ không hề chợp mắt, trong đầu chỉ toàn hình cờ trắng cờ đỏ, trong lòng nghĩ :" Chẳng lẽ có quỷ thần bất mãn với ta, nếu không tại sao một võ nhân lại ăn nói văn vẻ như thế? Tám phần là thần linh nhập vào người hắn, cảnh cáo mình rồi."
Đợi tới khi trời sắp sáng ông ta mới nghĩ tới một loại khả năng khác, chẳng lẽ người Cẩm Y Vệ đã biết chuyện "ám hiệu", đã bẩm báo cho hoàng thượng rồi ...
Không nghĩ thì thôi, vừa nghĩ tới là giật nảy mình, toàn thân run như cầy sấy, nằm cũng không nổi nữa.
Về sau nghĩ lạithì thấy không đúng, nếu là như thế vì bắt trộm tận tay, Chu Thất không nên để lộ phong thanh mới đúng.
Càng nghĩ càng mơ hồ, đờ đẫn đi tới Tụ Khuê đường, ngồi ngây ở đó. Lại nghĩ tới Chu Thất đang ngồi sau lưng theo dõi, ông ta càng chẳng còn lòng dạ nào mà duyệt bài nữa, cũng may Nghiêm Nột tài cao học rộng duyệt bài là không có vấn đề gì.
Mọi người thầm nghĩ :" Sao chủ khảo đại nhân hôm nay dễ tính như thế? Xem ra cũng nhận ra, nếu cứ làm như hôm qua không thể nào hoàn thành công việc theo đúng thời hạn.
Kết quả ngày hôm đó chọn trúng 150 bài, không cần lo lắng về tiến độ nữa.
Viên Vĩ cũng nghĩ thông một việc, phải hỏi Chu Thất cho hai năm rõ mười.
Đợi tới khi trời tối khóa Tụ Khuê lâu, chuẩn bị đi ăn cơm, Viên Vĩ nói với Nghiêm Nột:
- Ông đi trước đi, ta và Thất gia thương lượng an bài chuyện ngày mai.
Nghiêm Nột nghĩ :" Có gì mà phải an bài, làm đúng theo trình tự là được rồi. Lão này tâm sự trùng trùng, nhất định là có việc làm gì mờ ám rồi." Nhưng ông ta là người nhân hậu, không vạch trần, liền đi trước.
Chu Thất vẫn cần đèn lòng, vẻ mặt lãnh đạm đứng trước mặt Viên Vĩ, đối phương không nói nói, hắn tuyệt không lên tiếng.
Viên Vĩ nhìn quanh không thấy ai, hạ thấp giọng hỏi:
- Rốt cuộc Thất gia muốn gì?
Chu Thất liếc ông ta:
- Câu này hạ quan hỏi mới đúng.
- Ông ... Đã bẩm báo với hoàng thượng rồi sao?
- Đại nhân mong thế lắm à?
Chu Thất hỏi vặn lại.
- Đương nhiên là không.
Viên Vĩ cười khổ:
- Nói đi, ông muốn điều kiện gì, chi cần không vạch trần ra thì ta chấp nhận hết.
- Ông cho rằng ai cũng giống như ông à?
Chu Thất hừ lạnh một tiếng:
- Nhớ cho kỹ, bất kể ông làm cái gì, sau lưng đều có một đôi mắt theo dõi ông đấy! Lần này xem như mạng ông lớn, đại nhân bọn ta không muốn đại điển thi tài quốc gia thành trò hề, mới không lập tức báo cáo. Nhưng sau khi công bố bảng, có báo lên hay không thì chưa chắc.
Nói xong vứt lại một câu:
- Nên làm thế nào, ông tự nghĩ cho kỹ đi.
Viên Vĩ đứng ở trong sân rất lâu, cuối cùng nhìn về phía đường Tây Trường An:
- Ta phải lo thân trước thôi, xin lỗi nhé Tiểu các lão.
Ngày thứ ba chấm bài, Viên Vĩ mang cặp mắt thâm quầng xuất hiện trước mặt mọi người, nhưng tinh thần hiển nhiên phấn chấn hơn nhiều. Ngày hôm đó ông ta chỉ làm đúng một việc đó chính là đem bài thì có ‘dã phu, nhi dĩ hĩ, khởi bất tích tai, ’ loại bỏ hết ra, không trúng bài nào hết.
Nói ra kẻ dựa dẫm vào Nghiêm đảng cũng không phải toàn là đám ăn hại, bởi vì quan viên Đại Minh xuất thân khoa cử chính đồ, gia tộc đa phần truyền thống sách vở, con cháu bọn họ tất nhiên được giáo dục tốt đẹp, có rất nhiều người học vấn tốt, bản thân có thực lực thi đỗ.
Nhưng kẻ theo Nghiêm đảng tính tình quá thối, vừa nghe thấy có "ám hiệu" là nhao nhao tới xin xỏ, cứ như không có "ám hiệu" là nhất định sẽ thi trượt vậy.
Vì thế con cháu thân tộc bọn chúng, bất kể học vấn văn chương ra sao, đều dùng chín chữ kia, trong đó cũng có kẻ được đồng khảo quan tiến cử, được Nghiêm Nột "chọn", tổng cộng hơn 30 bài. Nói cách khác 30 bài này dựa vào bản lĩnh thực sự cũng có thể thi đỗ.
Nhưng vào lúc này, Viên Vĩ chỉ mong rửa sạch hiềm nghi, cho nên mang theo nguyên tắc thà giết nhầm hơn bỏ sót, chẳng suy nghĩ nhiều, cho bài thuộc diện quan hệ đánh trượt hết.
Hơn ba mươi người kia vạn lần không thể ngờ được, tầm bùa cứu mạng, lại biến thành bùa đòi mạng, làm bọn chúng chết vô cùng oan ức.
Nghiêm Nột cũng thấy khó chịu, nói nhỏ:
- Bộ đường, những bài này làm sao? Hạ quan thấy văn chương được lắm mà.
- Sao ta lại thấy chẳng khác gì rắm chó.
Viên Vĩ thuận tay lấy một bài:
- Ông coi đoạn này, văn lý thì thông đấy, nhưng chia chương cắt nghĩa, dùng điển cố loạn bậy, nói rõ kẻ này lòng dạ bất chính, chọn chúng làm gì, để hại nước hại dân à?
Nghiêm Nột thầm nghĩ :" So đo cả cái đó làm gì?" Nhưng Viên Vĩ cứ làm nghiêm trọng hóa vấn đề, ông ta chẳng thể nói gì thêm, tìm kiếm trong đống bài Viên Vĩ đánh trượt, nói:
- Mong bộ đường đại nhân châm chước cho bài này, hạ quan cho rằng bài này có thể vào năm hạng đầu, cho dù hạ quan mắt kém, cũng không thể ngay cả đỗ cũng không được chứ!
Hai người tranh chấp khiến cho các đồng khảo quan chủ ý, qua mấy ngày duyệt bài, mọi người quen thuộc rồi, không giữ quy củ chi li như ban đầu nữa. Rời bàn đi tới, xem bài văn đó, đều có ấn tượng, liền nói đỡ:
- Bộ đường đại nhân, đó là bài văn hay mà! Dù chọn làm Hội Nguyên cũng không quá.
Viên Vĩ bất đắc dĩ nhận lấy bài thi, thấy mọi người đổ tới, khó chịu nói:
- Quên cả pháp luật triều đình rồi sao?
Các đồng khảo quan đành ấm ức về chỗ, nhưng nghển cổ ra đợi ông ta nói thế nào.
Viên Vĩ lúc này đã đâm đầu vào đường cụt rồi, hàm là bài thi dùng 9 chữ đó ông ta kiên quyết không chọn, đánh chết cũng không chọn.
Thấy mọi người dồn ép mình, ông ta không ngờ nói:
- Các ngươi bất chấp quy củ nội liêm, ra sức thổi phồng người này, chẳng lẽ ăn hối lộ của người ta.
Nghiêm Nột và các khảo quan hoảng sợ, vội giải thích:
- Chúng tôi chỉ tiếc cho người tài, không hề có gian dối.
Viên Vĩ hừ một tiếng, chuyển ánh mắt lên bài thi, xem được một nửa vứt lại chỗ bài thi trượt.
Nghiêm Nột không chịu nổi nữa :" Ta ra sức tiến cử như thế, không ngờ ông vẫn không chịu chọn, thực không coi ta ra gì nữa rồi." Thêm vào ông ta thanh bạch, không có liên quan gì tới khảo sinh, liền kháng nghị:
- Đại nhân, cho dù ngài không chọn hắn làm Hội Nguyên, thì thế nào cũng đủ tư cách đỗ thường nhứ. Chuyện này ... Chuyện này chỉ e làm mọi người không phục, chẳng may khảo sinh đó làm ầm lên, chỉ e sẽ ảnh hưởng tới danh dự của đại nhân.
Chuyện trên quan trường, xưa nay đều là ông kính ta một thước, ta kính ông một trượng. Nhưng một khi ông không nể mặt người ta, người ta cũng chẳng khách khí với ông.
Chuyện ngày hôm nay đã không còn là vấn đề tiền đồ của khảo sinh nào nữa, mà là vấn đề tôn nghiêm của Nghiêm Nột, làm tới cấp thị lang như Nghiêm Nột, cũng là quan lớn có vai vế rồi, mặc dù nhẫn nhịn thượng thư, nhưng chẳng có gì phải sợ hãi.
Mọi người đều là trọng thần trong lòng hoàng đế, ai biết ngày mai ai lên ai xuống, ai phải sợ ai.
Viên Vĩ cũng bị sự phản kháng của Nghiêm Nột làm tức giận, thầm nghĩ :" Hôm nay ta không xử lý ngươi, ngày sau chẳng phải để ngươi trèo lên đầu tác oai tác quái?" Liền cười lạnh:
- Nghiêm đại nhân nói vậy là ý gì, bản quan không chọn bài này, sao lại tổn hại tới danh dự?
Nghiêm Nột ôm quyền nói:
- Ti chức quá lời, xin đại nhân thứ tội, nhưng mong đại nhân cho biết, vì sao lại không chọn bài này. Mong đại nhân nói rõ, tránh chúng tôi tiến cử bài lại không hợp ý bộ đường.
Lời này hiển nhiên là đang ám thị, Viên Vĩ quá độc đoán chuyên quyền, không suy nghĩ xem người khác nói có đúng hay không.
Lời này làm trong Tụ Khuê Đường lặng ngắt như tờ, hai vị quan chủ khảo không ai chịu ai, kỳ thực là chuyện thường có, nhưng mọi người thích xem là cuối cùng ai thắng ai.
Nhưng Viên Vĩ lúc nào cũng đi trước Nghiêm Nột một bước, chẳng phải là chỉ nhờ vào may mắt, ông qua quét mắt qua mọi người trong đường:
- Thánh thượng cảm thấy gần đây văn chương khoa khảo sống sượng quá nhiều, khiến cho cái bác nhã thuần chính không còn nữa. Nên mấy lần cấm quốc gia đại khảo chọn những kẻ dùng lời lẽ đẹp đẽ mê hoặc lòng người. Phàm là văn chương loại này, nhất loạt đánh trượt. Các vị quên mất thánh huấn, hay là cố ý làm trái thánh huấn?
Đây rõ ràng là cưỡng từ đoạt lý, phàm là kẻ tài hoa hơn người, văn chương tất nhiên là như thần tiên nhả khí, khác với người thường.
Nhưng nếu nhất định là nói mê hoặc lòng người cũng không hoàn toàn là không có lý, chỉ có điều dựa theo tiêu chuẩn đó mà nói thì trong danh tác thiên cổ có quá nửa bị đánh trượt.
Có điều Viên Vĩ đem cả thánh huấn ra, Nghiêm Nột không kháng cự được nữa, chỉ đành rút lui:
- Đúng là hạ quan suy nghĩ thiếu chu đáo, xin nghe lời đại nhân.
Viên Vĩ sắc mặt bấy giờ mới hòa hoãn hơn:
- Dưỡng Trai lão đệ đừng giận, lão đệ thấy đấy, đại bộ phận văn chương lão đệ chọn ta không dị nghị gì, chỉ có những văn chương làm ra vẻ hoa hoét màu mè này, không lợi cho lề thói học tập cái thực chất, ngu huynh mới không chọn, tuyệt không phải phản đối ý kiến của lão đệ.
Đối phương đã cho cớ, Nghiêm Nột thuận thế xuống nước:
- Đại nhân giáo hoán phải lắm, hạ quan nhớ rồi. Mong đẹp nhân định thứ hạng của lần thi Hội này.
