- Tâm Nhãn, tức là nhận biết sự vật không phải bằng mắt, không phải bằng tai, không phải bằng bất kì một loại giác quan nào. Thế giới mà ngươi vẫn luôn nhận biết, chỉ là một thứ ảo ảnh do não bộ ngươi tạo ra, nó là thế giới của nhận thức. Thế giới thực tại, thế giới tâm linh, thế giới tưởng tượng, mọi cảm xúc vui buồn yêu ghét, tất cả đều nằm trong nhận thức của ngươi. Luôn có một thế giới “thực sự” tồn tại trước cả khi mọi nhận thức của ngươi được ra đời, mà ngươi sẽ chẳng bao giờ nhìn thấy nó một cách chính xác nhất.
- Ừm. Một thế giới thực tại chân chính. Cháu hiểu điều bác đang nói. Chính vì mỗi người chúng ta cảm nhận thế giới xung quanh mình bằng một cách khác nhau, nên thế giới mà chúng ta đang nhìn thấy cũng khác nhau.
- Thế giới mà ngươi nhìn thấy, luôn bị ràng buộc, bị xiềng xích cùng với kinh nghiệm của ngươi, cảm xúc của ngươi, tư duy của ngươi. Đôi mắt ngươi nhận những tia sáng từ đâu đó chiếu tới, với những bước sóng khác nhau. Não bộ ngươi tổng hợp những tín hiệu từ đôi mắt, rồi lắp ghép chúng trở thành một bức tranh. Thứ ngươi nhìn thấy chỉ là một bức tranh được vẽ lại, ngươi lấy gì đảm bảo thực tại trước mắt ngươi sẽ giống bức tranh ấy? Điều gì khiến ngươi tin rằng lá cây sẽ có màu xanh, mặt đất màu nâu, và mặt trời màu trắng?
Người đàn ông vẫn ngồi trên đống rác cao ngất ngưởng, thò tay xuống lấy từ đâu ra một lon bia hơi móp méo. Ông ta bật nắp lon, ngửa cổ tu một hơi.
- Trả lời ta thử xem, nhóc con. Ngươi hãy cho ta biết, dựa vào đâu mà suốt bấy lâu nay ngươi vẫn tin rằng thứ mình nhìn thấy là “thực tại”?
- Vì mọi người xung quanh cháu đều đồng ý với những điều cháu thấy. Cháu thấy lá cây màu xanh. Họ cũng nói với cháu rằng nó màu xanh. Cháu chạm vào một bức tường vững chãi, họ cũng chạm vào nó, và cũng nói nó rất vững chãi. Cháu nằm trên nệm êm, họ cũng nói với cháu rằng nệm thật em. Cháu nghe thấy tiếng sét đánh trong những đêm mưa, họ cũng sẽ bịt tai mà hoảng hốt.
- Bởi vì mọi người xung quanh đồng thuận với ngươi, nên ngươi tự tin rằng mình đang đúng? Ngươi đã bao giờ tự hỏi, tất cả mọi người xung quanh cùng sai, và ngươi cũng sai hay chưa?
- Câu hỏi như vậy có nghĩa lý gì chứ? Nếu tất cả mọi người cùng sai, thì cả xã hội loài người vẫn đang vận hành trên cái nền tảng sai lầm ấy, và cháu cũng đang sống trong cái xã hội ấy. Cũng giống như Trái Đất đang xoay tròn, nhưng toàn bộ nhà cửa và cây cối, cùng với con người đều xoay cùng một vận tốc ấy, thì việc Trái Đất có xoay hay không có nghĩa lý gì với đời sống của chúng ta? Cháu sống cùng với mọi người xung quanh mình, nếu tất cả đều thấy lá cây xanh, và cháu cũng thấy lá cây xanh, vậy tại sao cháu phải cố chứng minh cho mọi người rằng lá cây không phải màu xanh? Có nghĩa lý gì nếu đặt ra những giả tưởng không cách nào chứng minh, nếu những giả tưởng ấy không thật sự mang lại một giá trị cho cuộc sống của mình?
- Nhóc con, mày đang truy vấn ngược lại Triết học phải không? Mặc dù câu hỏi của mày lại vẫn nằm trong phạm trù Triết học. Được thôi. Nghĩa lý của việc đi tìm chân lý, kể cả khi mày có thể sẽ chẳng bao giờ chứng minh được là chân lý ấy có tồn tại, cũng giống việc các nhà khoa học nghiên cứu về vũ trụ, dù cả đời chẳng bao giờ được chứng kiến nổi một góc nhỏ của vũ trụ phải không? Câu trả lời, có lẽ là trí tò mò. Khao khát tìm kiếm tri thức, kể cả khi chỉ có một tí tẹo khả năng cho thấy một chân lý khác biệt đang nằm đâu đó trong mớ giả thuyết xa vời, người ta sẽ không buông bỏ khả năng ấy. Chỉ cần một hi vọng mong manh rằng lý trí của con người rồi sẽ có một ngày phá tan lớp vỏ ảo giác tạo ra bởi chính não bộ của mình mà tiếp cận với thế giới chân lý, thì vẫn sẽ có người bị ám ảnh bởi hi vọng ấy mà cố gắng tới cùng. Bởi vì, thế giới mà mày vẫn đang thấy, xấu xa, tàn ác, dối trá, bỉ ổi, ngu xuẩn, tham lam, mù quáng và tràn đầy thù hận. Bởi vì, nếu mày có thể đưa tầm mắt mình nhìn xuyên qua những thứ tầm thường ngu ngốc ấy, mày mới có thể thấy được một thế giới đích thực nơi hàm chứa những chân lý cao cả.
Người đàn ông ấy lại tu một ngụm bia.
- Cái nhìn cá nhân của mày. Thế giới của riêng mày. Nó khác biệt với thế giới của tao. Thế giới của tất cả chúng ta khác biệt nhau, vì cái thiên kiến của mỗi người. Nếu mày sẵn lòng bỏ đi cái tự tôn của chính mình, đập bỏ đi thiên kiến của bản thân, mày sẽ thấy được một chân lý thực sự: rằng tất cả chúng ta đều không có gì khác biệt nhau! Mày là tao. Tao cũng là lon bia này. Lon bia này cũng là cái bãi rác này. Cái bãi rác này cũng chính là thế giới này. Tất cả đều là một.
- Ý bác muốn nói, khi bỏ qua tất cả những điều khác biệt, thì chúng ta đều không khác biệt gì nhau?
- Mọi sự khác biệt đều là ảo giác. Là lý do ngu xuẩn mà chúng ta vẫn luôn cố gắng tìm kiếm để khinh thường nhau, căm ghét nhau, hoặc để yêu thương nhau. Chúng ta quá kém cỏi tới mức cần có một lý do để có thể yêu ghét một thứ gì. Chúng ta còn thảm hại tới mức cần khinh bỉ người khác để cảm thấy tự hào về bản thân. Nói rộng ra, chính là khinh bỉ những cộng đồng người, những quốc gia, những giống loài khác để cảm thấy bản thân đặc biệt. Người Đại Nam khinh bỉ người Bắc Hà. Người Bắc Hà coi thường người Đại Nam. Loài người khinh miệt người thú. Người thú lại thù hận con người. Cái vòng lặp bất tận ấy, nực cười thay, được hình thành dựa trên những hoang tưởng ngu ngốc.
- Cháu hiểu điều bác muốn nói. Nhưng tất cả đều chỉ là lý thuyết. Cảm xúc cá nhân, kinh nghiệm cá nhân, kể cả là những định kiến và những hành vi vô thức theo bản năng, tất cả đều có tác hại, nhưng cũng là thứ tạo nên chúng ta. Nếu không cần tất cả những thứ đó, vậy thì cứ để máy móc thống trị thế giới này, chẳng có sai sót, chẳng có khuyết điểm. Thế giới ấy sẽ thật hoàn hảo, nhưng thế giới ấy lại không dành cho cháu, không dành cho bác, cũng không dành cho bất kì ai, nên hẳn đó không phải là thế giới cháu mong muốn. Và, cũng chẳng có ai có thể từ bỏ bản ngã của bản thân để trở thành một Đấng toàn năng có thể vượt trên tất cả những thứ phàm tục. Kể cả những Chí Tôn Cường giả hiện tại, bọn họ cũng chỉ là những cá thể đang làm mọi thứ vì ham muốn của chính mình. Từ bỏ thứ định nghĩa nên chính mình, đó là một hành động quá cao thượng và vĩ đại mà chẳng ai muốn, và thậm chí là hoàn toàn không thể nữa.
- Khà khà…
- Bác cười gì vậy?
- Nhóc con. Tao biết không phải mày không khao khát chân lý. Nhưng chỉ cần có một tí tẹo lỗ hổng để phản biện, mày sẽ không ngại phản biện để nghi ngờ khả năng thất bại phải không? Một đứa nhóc 16 tuổi như mày, vì sao lại thận trọng quá mức như vậy?
Văn lặng im không nói. Hắn suy nghĩ mất một lúc lâu, như thể đang xem xét lại chính bản thân mình. Trước mắt hắn lại tái hiện khung cảnh năm đó, nơi người con gái đó đứng trước hàng bia mộ, tóc dài bay trong gió. Hắn vẫn nét buồn trong đôi mắt ấy.
- Có lẽ bác đúng. Cháu có hơi thận trọng quá mức. Nhưng cháu cũng đã nếm trải những hậu quả khi bản thân mình quá sơ xuất và chủ quan. Và cái cảm giác lúc ấy, thực sự… chẳng dễ chịu gì.
- Thận trọng? Mày? Và tao thấy mày ở nơi này, giữa bãi rác Quận 1 Sa Li Khan, một thân một mình, cơ thể thì đầy thương tích. Điều gì đã khiến một kẻ thận trọng và luôn hồ nghi như mày xuất hiện ở nơi này, trước tao, với cái dáng vẻ thảm hại như vậy?
Điều gì ư? Điều gì đã khiến hắn bước vào một cuộc hành trình quá mơ hồ và không có gì chắc chắn như thế này? Là vì lời hứa với Linh hay sao? Có lẽ cũng chỉ một phần…
- Vì cháu muốn ngắm nhìn thế giới. Bác nói đúng, cháu cũng có khao khát ấy. Khao khát muốn nhìn thấy một thế giới đích thực mà hiện tại cháu chỉ mới biết được một góc nhỏ. Có thể thế giới này cũng không tốt đẹp như cháu vẫn mong đợi, cũng có thể Tâm Nhãn của bác sẽ là câu trả lời mà cháu nên tìm kiếm. Nhưng ít nhất thì bây giờ, cháu muốn dùng chính đôi mắt mình để ngắm nhìn cái thế giới mà tất cả mọi người đều đang sống trong nó.
Người đàn ông đó nhìn thẳng vào mắt Vương Thành Văn. Hắn chẳng nói thêm điều gì nữa, chỉ ngửa cổ tu hết lon bia, rồi bóp méo nó lại, quẳng qua một bên.
- Được thôi. Hãy cố mở lớn đôi mắt mình mà ngắm nhìn mọi thứ. Ta đi ngủ đây.
- Vâng, chúc bác ngủ ngon.
Nói rồi, Vương Thành Văn cũng kiếm một góc cho thật vừa ý. Trời đã muộn. Con Abo chả biết lại từ đâu chạy tới, rúc vào bên cạnh hắn.
- Cậu là robot mà cũng sợ lạnh sao Abo?
- Cậu Vương Thành Văn, tôi có điều này không hiểu. Ông ấy vừa đề nghị dạy cậu một thứ gì đó rất lợi hại phải không? Hôm trước cậu đã đánh không lại Triệu Khuyết. Nếu phải gặp lại hắn ta, thì học thêm một thứ lợi hại chẳng phải sẽ rất có lợi hay sao?
Văn không trả lời. Hắn đưa cánh tay giơ lên trước mặt, che đi bầu trời sao phía trên.
- Abo này.
- Vâng?
- Ngày bé, tôi đã nhiều lần tự hỏi, nếu mọi thứ mà tôi đang cảm nhận đều chỉ là ảo giác thì sao? Mọi người xung quanh tôi, mẹ tôi, bạn bè tôi, trường lớp, thầy cô, bát cơm tôi cầm, hạt cơm tôi đang nhai, nước mắt trên má, mọi thứ. Nếu mọi thứ hoàn toàn không có thật? Nếu xung quanh tôi chỉ là một khoảng không trống rỗng, và mọi giác quan đang ngày ngày đánh lừa tôi rằng tôi đang ở giữa một bầy đồng loại, có cuộc sống, có kỉ niệm, có niềm vui nỗi buồn? Tại sao khi tôi muốn giơ cánh tay lên, là cánh tay tôi sẽ giơ lên? Tại sao tôi có thể nhìn thấy tất cả mọi người ngoại trừ chính mình? Vì sao tôi lại tồn tại? Tôi đã tồn tại từ khi nào mà chính tôi cũng không thể ý thức được? Tại sao mọi người gọi tôi với một cái tên? Họ nhìn tôi như thế nào? Đối với họ tôi là ai? Và đối với chính tôi, tôi là ai? Tôi đã nhiều lần lang thang ngoài bờ biển, một mình, thơ thẩn với những câu hỏi ngớ ngẩn. Và câu hỏi tôi vẫn hay hỏi mình nhiều nhất, tôi là ai?
Con Abo cũng nằm xuống bên cạnh hắn. Nó cũng giơ cái bàn tay của mình lên trời.
- Abo cũng không biết Abo là ai. Abo cũng không biết, mình có thực sự tồn tại hay không. Abo nghĩ, Abo cũng giống như cậu Văn vậy. Chúng ta thật sự rất giống nhau.
- Cậu biết không? So với một con robot thì, cậu sâu sắc hơn tôi tưởng tượng đó.
- Cậu Văn cũng vậy. Cậu có nhiều nét tính cách hơn là tôi vẫn nghĩ.
- Hử? Vậy là sao?
Không có tiếng trả lời. Con Abo đã vào trạng thái ngủ.
Văn cũng nhắm mắt lại. Lũ trẻ đã nhờ hắn dạy đọc chữ vào ngày mai. Có lẽ cũng cần một chút giáo án… Nghĩ ngợi một chút, hắn đã chìm vào giấc ngủ.