Hắc Tam rời khỏi làm Mạc Vấn cũng sinh ra ý định đi, cô gái áo trắng che mặt đứng cạnh hắn thấy vậy khẽ lắc đầu, tỏ ý khuyên Mạc Vấn không nên lỗ mãng.
Nửa giờ sau Cổ Dương Tử cùng Thanh Dương Tử vẫn một mực xem xét chồng giấy nộp lên, sau khi xem xong lại chia làm hai chồng.
Mạc Vấn cảm giác rất ngờ vực, Cổ Dương Tử chỉ muốn mọi người viết ra tổ tông nguyên quán cùng tình hình người thân trong nhà, thế nhưng căn cứ tình hình hiện tại thì bọn họ hẳn đang tiến hành sàng lọc, chẳng lẽ hoàn cảnh xuất thân cũng nằm trong tiêu chí tuyển chọn sao?
Tới gần trưa, Cổ Dương Tử lần lượt đọc tên năm mươi mấy người. Đám người bị đọc tên tất cả đều bị loại, cả đám lớn tiếng đòi giải thích nguyên nhân tại sao bản thân lại không được chọn.
"Cha mẹ vẫn còn sống, làm con không thể đi xa, đi xa tức là bất hiếu. Đám người các ngươi đều có cha mẹ cần phụng dưỡng, sao có thể chỉ vì tu hành ngộ đạo mà không thèm để ý song thân phụ mẫu? Đạo giáo không giống Phật môn, không thu người bất hiếu." Cổ Dương Tử nói, giọng điệu nghiêm nghị lạ thường, nói xong giơ tay sai đạo nhân đứng cạnh đi tới đuổi cả năm mươi người ra khỏi điện.
Số người còn dư lại, bao gồm cả Mạc Vấn lúc trước vẫn còn thành kiến với Cổ Dương Tử, lúc này đều cảm thấy thật lòng khâm phục cách sàng lọc của Cổ Dương Tử lẫn Thanh Dương Tử. Cổ Dương Tử nói giáo lý Đạo gia cũng giống hệt Nho gia của hắn, đều răn dạy người làm con phải sống có đạo hiếu. Cha mẹ còn tại thế, không thể đi xa được!
"Chư vị ra ngoài dùng cơm trước, quá buổi trưa hẵng quay lại nơi này." Cổ Dương Tử ăn nói cứ như thầy đồ vậy, mang chồng giấy của ba mươi người còn lại đi ra ngoài. Thanh Dương Tử tương đối hiền lành, mỉm cười vui vẻ với mọi người rồi mới xoay người rời đi.
Cổ Dương Tử cùng Thanh Dương Tử đi rồi, cả đám còn lại mới thở phào nhẹ nhõm, xoay người chậm rãi rời khỏi Đông điện. Mạc Vấn vẫn đứng yên không nhúc nhích, hắn đang nhớ lại tất cả các cửa ải sàng lọc. Nộp tiền bạc trong ngôi đình trước núi là ải sàng lọc đầu tiên, khảo nghiệm lòng thành. Sáng nay sàng lọc chính thức hẳn là ải thứ hai và thứ ba, ải thứ hai kiểm tra lòng trung, ải thứ ba kiểm tra chữ hiếu. Cả ba cửa ải vừa rồi đều nhắm vào sàng lọc nhân phẩm, như vậy có thể thấy Thượng Thanh tông cực kỳ xem trọng nhân cách của đệ tử.
"Còn có ba cửa ải." Đứng lặng một lúc lâu rốt cục Mạc Vấn mở miệng than thở, xoay người bước đi. Lúc xoay người mới phát hiện cô gái áo trắng kia cũng chưa rời đi.
"Kính chào công tử, tại sao vừa rồi công tử lại nói còn có ba cửa ải?" Cô gái áo trắng chắp tay thi lễ với Mạc Vấn theo kiểu con nhà võ, hỏi.
"Xin trả lời cô nương, lúc trước ta từng nghe Thanh Dương đạo trưởng nói qua, vào Thượng Thanh nhất phái phải trải qua sáu cửa quan nhập môn, tính toán cả thảy đến giờ mới qua ba cửa." Mạc Vấn trả lời, thời bấy giờ dân trí đã khá văn minh, nam nữ trao đổi trò chuyện với nhau cũng là bình thường, cô gái này tới học đạo phải lấy vải mỏng che mặt chẳng qua là để tránh hiềm nghi.
"Đa tạ công tử đã chỉ điểm." Cô gái áo trắng cảm tạ.
"Thuận miệng mà nói thôi, không cần cảm ơn." Mạc Vấn bước ra.
Bởi vì có chuyện trong lòng nên Mạc Vấn cũng không tới nhà ăn, mà chậm rãi trở lại gian phòng của mình. Hắn vừa bước vào phòng liền phát hiện có hai khối vàng đặt trên giường. Hai khối vàng này không phải thỏi vàng bình thường mà là vàng khối tự nhiên. Theo sách sử ghi lại, Bất Hàm sơn ở vùng Đông Bắc có mỏ vàng, hai khối vàng này không thể nghi ngờ là Hắc Tam lúc sắp đi để lại cho hắn đấy.
Không thể giúp được Hắc Tam khiến tâm tình Mạc Vấn lúc này rất xấu, đợt sàng lọc buổi sáng cũng phủ một bóng mờ trong lòng hắn. Thượng Thanh phái lắm quy củ, sàng lọc rất nghiêm khắc, tôn ti rõ ràng, trưởng bối kiêu ngạo phách lối, cho dù có vượt qua sàng lọc, ba năm sắp tới nhất định cũng sẽ chịu rất nhiều khổ cực.
Sau giờ Ngọ, Mạc Vấn trở lại Đông điện, lúc này các ứng viên chọn đệ tử đã tới cả rồi, hắn đến trễ nhất.
Lại chờ thêm chốc lát, Cổ Dương Tử cùng Thanh Dương Tử mới từ từ đến, cùng đi là rất nhiều đạo nhân mang theo bàn gỗ con với giấy bút.
"Nếu luyện tập được đạo pháp, người khác làm nhục ngươi, ngươi xử trí như thế nào?" Cổ Dương Tử nêu lên một vấn đề.
"Vẽ rồng điểm mắt**, trả lời bằng một chữ." Thanh Dương Tử cười cười bổ sung.
**Vẽ rồng điểm mắt: Sự tích cổ Trung Quốc, cụ thể tra GG, đại khái ý là chỉ cần tập trung vào nét chính, quan trọng nhất.
Mọi người nghe vậy tất cả đều lộ vẻ lo lắng. Vấn đề này vốn rất khó trả lời, chỉ dùng một chữ độ khó càng cao hơn, một chữ rất có thể không diễn đạt được hết ý. Mọi người còn chưa hết ngạc nhiên, hai lão đạo vừa nói xong đã giơ tay lên ra hiệu cho một đạo nhân cạnh đó thu luôn bài thi, cả đám không kịp suy nghĩ nhiều, vội vã viết đáp án.
Cổ Dương Tử cùng Thanh Dương Tử ngồi trên đài cao kiểm duyệt, mọi người dưới đài thấp thỏm nhìn nhau. Chỉ thấy Cổ Dương Tử khuôn mặt vẫn không biểu lộ cảm xúc, mà Thanh Dương Tử kiểm duyệt lúc thì cau mày, nhíu mắt, lúc lại gật đầu, có lúc đọc bài thi lại sảng khoái cười to.
" Triệu Phương Xung, Lạc Vũ Lân, Mã Xuân Song, Hứa Hàm Khanh, bốn người này trả lời là ‘Sát’ (giết), thiếu lòng khoan dung độ lượng, máu tanh sát phạt lại quá nhiều. Trả lại ngân lượng, đưa xuống dưới núi." Cổ Dương Tử lạnh giọng.
"Vãn bối cả gan xin hỏi, đạo trưởng chỉ cho bọn ta trả lời bằng một chữ, lại không cho thời gian suy nghĩ cẩn thận, vội vàng viết ra như vậy khó tránh khỏi sơ xuất." Trong bốn người có một thiếu niên cúi người mở miệng kêu oan.
"Phải viết vội vàng mới có thể nhìn rõ bản chất, Đạo gia mặc dù không cấm sát sinh, nhưng cũng hết sức cẩn thận, tùy ý giết chóc không phải phong cách của Đạo gia ta." Cổ Dương Tử nói.
Cổ Dương Tử nói vậy, bốn người nghẹn họng không trả lời thêm được, đành chán nản rời khỏi chỗ ngồi, xoay người rời đi.
Ngay lúc đám người còn lại tưởng là đã bình yên qua bài kiểm tra, cổ Dương Tử lại một lần nữa hô tên chín người khác "Chín người vừa nêu đều viết chữ ‘Nhượng’(nhường nhịn, nhún nhường). Bọn ngươi phải nhớ kỹ, Đạo gia chúng ta không giống Phật môn mềm lòng hủ lậu, đã ra tay là phải ra tay thật sự, uốn nắn trừng phạt mới là chính đạo, tuyệt đối không được dung túng nuông chiều."
Cả chín người nghe thấy mà phát run, tuy vậy khiến bọn họ bất ngờ là Cổ Dương Tử cũng không nói gì thêm, cũng không ra lệnh đuổi họ. Có thể thấy Đạo gia vẫn xem trọng nhân đức hơn.
"Lưu Thiếu Khanh là người nào?" Thanh Dương Tử từ nãy đến giờ vẫn im lặng, cười hỏi.
Một thiếu niên gương mặt thanh tú đang ngồi, nghe thấy vậy run rẩy đứng lên, cúi đầu thật sâu chờ dạy bảo.
"Chữ này chính là ngươi viết?" Thanh Dương Tử giơ lên một tờ bài thi trong đó.
Bởi vì khoảng cách tương đối gần, mọi người đang ngồi đều thấy được một chữ ‘Bào’ (bỏ chạy) rất lớn, cả điện nhất thời cười rộ lên.
"Không đánh mà chạy chẳng những làm mình mất mặt, mà còn bôi nhọ danh tiếng của sư môn, người tu hành phải “Nhất thân mai cốt, mãn hoài trúc phong”**, không được sợ mạnh, cũng không thể bắt nạt kẻ yếu, các ngươi phải ghi nhớ kỹ." Thanh Dương Tử ngừng cười dạy dỗ.
** Nhất thân mai cốt, mãn hoài trúc phong: cốt cách như cây mai, tấm lòng tựa cây trúc. Ngày xưa cây mai, cây trúc thường dùng để ca ngợi người quân tử nhân cách trong sạch, cốt cách thanh tao, ngay thẳng hiên ngang trước mưa gió bla bla,… các bạn nên lên mạng tìm hiểu thêm, nhiều bài ca ngợi hay lắm.
"Vãn bối ghi nhớ lời đạo trưởng dạy bảo." Lưu Thiếu Khanh thấy lão cũng không đuổi mình đi, nhất thời như trút được gánh nặng.
Đến tận giờ này trong lòng mọi người mới hơi an tâm, hóa ra Thượng Thanh phái thu đệ tử cho dù có những chỗ rất hà khắc, nhưng những vấn đề không quan trọng lắm vẫn tương đối thoải mái đấy, ngay cả tên này viết quay đầu chạy trốn cũng không bị đuổi đi chính là căn cứ xác thực nhất.
Bởi vì lúc trước Mạc Vấn đứng cạnh Hắc Tam, Hắc Tam đi rồi hắn liền thành đứng cạnh cô gái áo trắng, lúc này cô gái thấp giọng hỏi Mạc Vấn, "Công tử viết chữ gì vậy?"
Mạc Vấn liền đặt bút viết, nàng kia cũng đặt bút viết với hắn, viết xong hai người đưa giấy cho nhau xem. Cô gái viết chữ ‘Đả’ (đánh), Mạc Vấn lại ghi là ‘Trừng’ (trừng phạt), ý tứ đại khái giống nhau, nhưng về ý cảnh Mạc Vấn vẫn thắng nửa bậc.
"Nếu học được thuật luyện đan dược, có hai người đến xin chữa bệnh, người giàu mang theo vàng bạc, người nghèo tay không, chỉ có thể cứu giúp một người, cứu ai?" Cổ Dương Tử lại nêu ra vấn đề khác.
"Trả lời trong hai chữ." Thanh Dương Tử như muốn trêu ngươi, lại hạn chế số chữ.
Vấn đề vừa ra, mọi người rối rít nhìn về phía đạo nhân phụ việc đứng bên hông, thấy bọn họ không vội vã thu ngay lúc này mới an lòng, chậm rãi đề bút viết câu trả lời.
Mạc Vấn lại cảm thấy lo âu, vấn đề này tưởng như đơn giản nhưng thật ra vô cùng khó trả lời, một khi đáp sai nhất định sẽ bị loại. Hắn lúc trước đọc nhiều sách Nho gia thường được dạy phải giúp đỡ kẻ hèn yếu, nhưng sau này gặp nhiều tai họa làm hắn lại muốn chọn giúp người giàu. Nguyên nhân rất đơn giản, người giàu không có đánh cướp tiền bạc của hắn, cũng không lột sạch quần áo của hắn và lão Ngũ.
Trong lúc đang do dự khó quyết, Mạc Vấn chợt nhớ tới chuyện đến Vô Lượng sơn phải nộp bạc mới được lên núi, tức thì bừng tỉnh đại ngộ. Cầu thuốc xin chữa bệnh nặng ở thành tâm, người giàu có lòng thành cho nên mới mang theo vàng bạc. Mà người nghèo mặc dù không có vàng bạc cũng có thể mang vật khác để bày tỏ lòng thành, đi tay không mà tới thật đúng với câu “người đáng thương nhất định có chỗ đáng hận”.
Lát sau, đạo nhân tiến tới thu bài thi cho Cổ Dương Tử cùng Thanh Dương Tử kiểm duyệt. Hiện tại chỉ còn lại hai mươi mấy người, hai người nhanh chóng kiểm duyệt xong, thần sắc cực kỳ ngưng trọng.
"Vì sao các người lại chọn cứu người nghèo?" Cổ Dương Tử hỏi.
Cổ Dương Tử không chỉ định ai trả lời, vì vậy dưới đài cũng không ai đứng lên. Một lúc lâu sau, một nam tử tai nhỏ mỏ nhọn mặc áo xanh mới đứng lên đáp, "Đánh kẻ mạnh, giúp kẻ yếu là bổn phận của người tu đạo, người giàu chỉ biết đến tiền không đáng ra tay cứu giúp, người nghèo khổ không nơi nương tựa nên ra tay chữa bệnh."
Mạc Vấn nhận ra “người” này, nó ở cùng một khu với Hắc Tam, chắc là con chim Hắc Tam đã từng nói tới. Người này đứng dậy trả lời xong, phía sau có không ít người phụ họa theo, chắc hẳn là đều chọn cứu người nghèo đấy.
"Còn các ngươi vì sao chọn cứu người giàu?" Cổ Dương Tử không có ý kiến với câu trả lời của gã người chim, lên tiếng hỏi bên kia.
Lão đạo vừa nói xong, trong điện liếc mắt nhìn qua là biết, người nào quay đầu nhìn chung quanh chắc chắn là chọn chữa cho người giàu. Chỉ có mười người, chưa đến một nửa.
Nhìn mãi không thấy ai trả lời, Mạc Vấn đành đứng thẳng người lên, "Trả lời đạo trưởng, người giàu kia mang theo vàng bạc tới, có ý lấy tiền bạc biểu thị lòng thành. Mà người nghèo kia tay không mà tới, chỉ có ý xin xỏ. Người nghèo khổ có thể không hiểu lễ phép, nhưng cũng phải hiểu đạo lý “tri ân đồ báo” (nhận ân huệ thì phải báo đáp), mà không phải ỷ mình nghèo không có tiền rồi mong người khác rủ lòng thương. Cho nên vãn bối mới chọn cứu người giàu, chỉ trụ oai phong**."
** Chỉ trụ oai phong: hiểu nôm na là chấm dứt thói quen xấu của người nghèo nêu phía trên.
"Người tu hành sao có thể coi trọng tiền tài nịnh nọt như vậy, chẳng phải làm xấu thanh danh Đạo gia sao, so với tiểu nhân cũng đâu khác nhau là bao?" Người chim cũng đứng lên phản bác.
"Nếu như ngươi muốn trừ bạo giúp kẻ yếu có thể đi làm trộm cướp, nếu muốn cứu khổ cứu nạn có thể đi bái cửa Phật. Đạo gia chỉ cứu người nên cứu, mà không phải đem lòng từ bi phân phát bừa bãi, tật xấu để lâu tất thành họa lớn!" Mạc Vấn thấy đối phương ăn nói vô lễ như thế liền cao giọng cãi lại.
"Láo xược!" Cổ Dương Tử trợn mắt quát, hai người vội vàng cúi đầu.
"Cửa ải này chính là muốn kiểm tra bụng dạ và khí độ của bọn ngươi, Mạc Vấn trả lời phù hợp với phong cách hành sự của Đạo gia. Các ngươi trả lời vậy cũng không sai, chẳng qua là hơi khác với giáo lý Đạo gia, ý muốn mưu cầu danh lợi. Người tu đạo phải có đức độ, có lòng kiêu ngạo, tâm tư kín đáo; làm việc không thể chịu ảnh hưởng của người ngoài, tính tình phải trầm ổn, ý chí vững bền." Thanh Dương Tử thở dài vung tay, "Các ngươi đi đi."
Những người chọn cứu chữa người nghèo nghe vậy thì cực kỳ tiếc nuối, thật ra bọn họ lựa chọn người nghèo cũng chỉ là vì lấy lòng hai lão đạo, chắc hẳn ai cũng cho là Đạo gia sẽ rủ lòng thương xót cứu người đáng thương. Không ngờ ý nghĩ đó lại là sai lầm, Đạo gia làm việc không cần biết đối phương giàu hay nghèo, đối xử với mọi người như nhau. Không thương bần cũng không ngại bần, không thương phú cũng không ngại phú, chỉ quan tâm đối phương có lòng thành hay không mà thôi.
Trả lời sai phải trả giá đắt chính là bị đuổi đi, không có châm chước chút nào.
"Lúc trước năm cửa quan đã chia ra khảo nghiệm thành tâm, trung nghĩa, hiếu đạo, nhân thiện, khí độ rồi. Chỉ còn một vấn đề cuối cùng, trả lời đúng sẽ được tuyển vào Thượng Thanh nhất phái." Cổ Dương Tử đảo mắt nhìn mười người còn sót lại trong điện, "Nếu sau này tu thành pháp thuật cao thâm, sẽ dùng như thế nào?"
"Giới hạn mười chữ." Lần này Thanh Dương Tử không cười nữa.
Mạc Vấn cân nhắc một lúc xong, viết là:
" Cường tự thân, huệ thân bằng, trạch thiên hạ."**
** Trước hết là rèn luyện cho bản thân khỏe mạnh, có thực lực. Có thực lực thì tiếp theo mới chú ý chăm lo cho người thân bằng hữu. Lo cho người thân bằng hữu ổn thỏa rồi mới tính đến việc lớn, bình định thiên hạ.
Cửa ải cuối cùng đào thải ba người, ba người này viết là "Trung quân báo quốc.", lý do bị đuổi là nghĩ một đằng trả lời một nẻo.
Sáu cửa quan cuối cùng cũng xong, ba trăm người chỉ còn lại bảy mống...