Quân Thiên Đức hạ trại giữa đồng trống vây thành Bát Vạn gần một tháng, thời tiết cuối hè sang thu nắng gắt nhưng có mấy hôm trời mưa lớn tầm tã, nước ngập lênh láng khắp cánh đồng, mặt đất nhầy nhụa.

Những lều bạt Thiên Đức có phủ rơm, lá cây che mái nên cũng không lấy gì làm khổ cực. Binh sĩ thay nhau canh gác, đêm hôm khiêng dăm ba khẩu Cự thạch pháo áp sát luỹ bắn vài loạt rồi lui. Đạn cháy, đạn nổ cùng hàng nghìn con chuột c·hết đem từ phủ Thiên Đức ném vào thành.

Trời nắng gắt rồi lại mưa, mùi chuột c·hết, phân người trên mái nhà, mái bếp, các xó xỉnh bốc mùi kinh kh·iếp. Cứ sau mỗi đêm lại có hàng nghìn con chuột lúc nhúc ròi bọ kèm mắm tôm, cá ươn thối ném vào như mưa. Nguyễn Quốc Khánh cho quân thu nhặt song không xuể, nhặt được bao nhiêu khánh cho quân ném ngược trở ra, vậy nhưng đêm xuống, gấp đôi số cá thối, mắm tôm, chuột c·hết lại ném vào. Khánh đành cho quân gom lại đốt.

Thành Bát Vạn bốc mùi mỗi khi trời nắng, bệnh dịch lác đác xuất hiện, chủ yếu là t·iêu c·hảy.

Bên cạnh đó, Chương sai binh sĩ lấp hai đầu nguồn hào nước sâu quanh thành ở sông Thiên Đức và Nguyệt Đức. Đồng thời, Chương đưa số tù binh Tam Đái bắt được trước đó bắt họ đào năm đường hào dẫn nước từ hào ven chân luỹ ra cánh đồng. Chương giao kèo, nếu họ hoàn thành đoạn hào dài trăm trượng trong ba ngày, Chương sẽ không bắt họ sung quân mà cho một công việc đàng hoàng, lương 80 đồng một tháng, ăn ba bữa.

Những tù binh này bị giam ở Luy Lâu gần cả tháng trời, thấy quân Thiên Đức nuôi ăn đầy đủ, chẳng đ·ánh đ·ập, thẩm vấn mà chỉ nhẹ nhàng khuyên bảo ngày sau lo làm ăn nên cũng hơi tin Vạn Thắng vương nhân đức. Họ hoàn thành năm đường hào dẫn nước chỉ trong hai ngày đêm. Chương thưởng mỗi người 20 đồng kèm hai bộ y phục mới sau đó… họ là dân Mao Khê! Ngày làm việc đủ 8 tiếng, đêm ngủ thẳng cẳng, cuối tháng nhận lương, ai làm nhiều hơn hạn mức sẽ có thưởng, và tất nhiên chẳng bị ai đ·ánh đ·ập. Ai khoẻ, chăm chỉ sẽ có nhiều tiền. Vạn Thắng vương hứa, nay mai chiếm Tam Đái, gia quyến của họ sẽ không bị đụng đến, khi ấy họ có thể về Tam Đái hoặc đưa gia quyến đến ở Mao Khê.

Hào nước rộng cạn trơ đáy, mấy hôm sau đó, Chương cứ nhè buổi trưa nắng gắt cho Cự thạch pháo bắn các loại đạn cháy vào trong thành gây cháy nhiều nơi. Những bụi tre bên ngoài luỹ thành cũng bị phóng hoả cháy rực như hàng ngàn bó đuốc. Thành Bát Vạn vào những buổi trưa nóng như lò thiêu.

Cháy phải dùng nước dập, nóng phải uống nước nhiều hơn nhưng các nguồn nước, mạch nước dẫn từ ngoài thành vào đã bị chặn hoặc quân Thiên Đức làm ô uế.

Thiên Đức đem cả vạn quân vây thành, ngoài lo ăn uống hàng ngày, vấn đề vệ sinh cho chừng ấy người thật không đơn giản. Cổ nhân có câu “nhất quận công nhị ị đồng” ba quân Thiên Đức đổ hết chất thải vào nguồn nước kèm chuột c·hết và phao tin đã đổ c·hất đ·ộc gây đau bụng. Thật giả chẳng biết ra sao nhưng rõ là trong quân Vũ Ninh có nhiều người b·ị đ·au bụng, miệng nôn trôn tháo.

Trong thành Bát Vạn có hàng trăm giếng nước nhưng không thể đủ cho vạn rưỡi quân binh, gia quyến các văn quan võ tướng. Trong khi quân sĩ trong thành Bát Vạn khốn đốn vì thiếu nước, quân Thiên Đức lại đứng tắm gội ào ào bên ngoài thành trêu ngươi. Bên cạnh việc thiếu nước, Nguyễn Quốc Khánh phải đối mặt với việc thiếu rau xanh sau cả tháng bị vây hãm.

Mùi xú uế nồng nặc, thi thoảng nhà cháy chỗ nọ chỗ kia, nước thiếu, rau thiếu khiến tinh thần quân Vũ Ninh ngày càng đi xuống. Lại thêm cha mẹ binh sĩ cứ sáng sớm kéo nhau đứng trước cổng thành réo con gọi cháu mau bắt Sứ tướng giao nộp rồi về làng cày cấy.

Quân của Khánh còn chịu được chứ dân binh b·ị b·ắt sung quân không thể. Họ có một con đường lui, ấy là chạy ra hàng sẽ chẳng bị làm sao. Khánh cũng biết vậy, thế nên các cổng đều có hàng nghìn quân chính quy canh gác. Chương ở ngoài thành biết việc này thông qua binh sĩ trên chòi canh. Anh chờ thêm vài ngày nắng gắt, binh sĩ báo rằng có nhác trông thấy lộn xộn ở bên trong liên quan đến nước uống. Chương lại lệnh cho Cự thạch pháo bắn đạn cháy vào thành trong suốt gần nửa canh giờ.



Nước uống còn thiếu lấy đâu nước d·ập l·ửa.

Chương đang thiu thiu ngủ trên võng bỗng Thiên Bình tất tả chạy vào lay gọi:

-Bên cửa Nam có nhốn nháo, hình như dân binh muốn phá cửa thành ra hàng anh ạ.

Chương ngồi bật dật, hai mắt ráo hoảnh, vội vàng vận chiến bào chạy ra ngoài. Vừa lúc quân thám mã bẩm báo, cửa Nam thành Bát Vạn đang có loạn, dân binh đòi ra ngoài.

-Mau truyền lệnh Phạm Kính Ân bắn cấp tập vào cửa Tây, không cho con chuột nào chạy ra khỏi hang. Ông Chất đâu, ông Chất đâu?

-Dạ, tôi đây ạ.

-Đưa bộ binh của ông yểm trợ cho Kính Ân, kẻ nào nống ra mà cầm khí giới cứ bắn bỏ.

Đoạn Chương thét gọi Đào Cam Mộc:

-Ông lệnh cho binh sĩ bên cửa Nam hô gọi dân binh khi chạy ra khỏi thành hãy giơ tay lên cao. Hãy nói với họ tránh xa cửa thành để Phạm Văn Xảo bắn phá. Nhanh lên!

Đào Cam Mộc thúc ngựa phi đến cửa Nam thành Bát Vạn, chọn đại hàng trăm quân sĩ cùng hô theo khẩu lệnh vang dậy một góc trời. Hô xong ba lượt, Phạm Văn Xảo cho thần công khai hoả thẳng vào cánh cổng gỗ to, dày. Sau hàng trăm phát đạn, cánh cửa gỗ đổ sập xuống.



Hàng nghìn binh sĩ trấn cửa sợ quân Thiên Đức tràn vào, loay hoay chẳng biết đối phó ra sao. Hàng nghìn dân binh túa ra khỏi cổng Nam của thành. Họ nháo nhào nhảy xuống hào nước khô trơ đáy, luồn lách qua những cọc nhọn bò lên bờ. Bọn Đào Cam Mộc luôn miệng hô dân binh mau chạy ra phía sau trong khi bộ binh Thiên Đức chĩa súng bắn lên mặt luỹ, thần công cũng phụ hoạ theo hàng chục viên. Nhờ thế dân binh chạy ra được khỏi cổng là an toàn, không ai bị dính tiễn vào lưng.

Cửa Nam toang hoác nhưng Đào Cao Mộc không dẫn quân tràn vào, thay vào đó lại lùi ra xa. Nguyễn Quốc Khánh mau chóng cho quân đem gạch đá bịt chặt cửa Nam. Đào Cam Mộc bẩm báo, Chương bảo Đào Cam Mộc lệnh Phạm Văn Xảo đưa thần công sang cửa Tây Nam ngắm bắn cửa thành. Cứ thế, Phạm Văn Xảo và Phạm Kính Ân di chuyển thần công đến cửa thành nào cũng bắn sập. Khánh chặn lại bằng đá, gạch, gỗ… đủ cả.

Hơn một nghìn dân binh sau khi thoát ra khỏi thành kéo đến lạy tạ Vạn Thắng vương tha c·hết. Chương bảo họ đi tắm rửa sau đó ăn cơm trắng với canh rau, cá, đậu phụ. Những người này ăn uống xong xuôi, kê khai tên tuổi quê quán liền được cho về. Một số còn có anh em bè bạn ở bên trong đứng bắc loa tay sỉ vả Khánh, xúi anh em mau tìm cách trốn ra vì Vạn Thắng vương nhân đức không trách tội.

Phạm Sư Mạnh thấy vậy liền rỉ tai Chương thì thầm, Chương nhoẻn miệng cười đồng ý. Phạm Sư Mạnh chạy ra xúi những dân binh gọi vào trong, hẹn anh em kéo nhau ra cửa Tây Nam và Tây Bắc vào lúc chính Ngọ ngày hôm sau. Thiên Đức quân sẽ dùng thần khí phá cổng cho họ ra.

-Ai bắt Vũ Ninh vương và Nguyễn Quốc Khánh giao nộp sẽ được thưởng nghìn nén bạc cùng mười mẫu ruộng.

Thiên Bình nghe Phạm Sư Mạnh cho dân binh rao ông ổng như vậy lấy làm thắc mắc, Chương tủm tỉm cười đáp rằng:

-Để mấy ông văn sĩ lập công, thắng mà không hao binh tổn tướng thật tốt biết mấy. Bạc trong thành Bát Vạn không ít, thưởng mấy trăm nén cho người bắt được ông chủ cũng chả đáng là bao.

-Nhưng báo trước như vậy, sợ là binh sĩ trong thành giả cách làm dân binh chạy lẫn ra t·ấn c·ông bất ngờ thì sao đây anh?

-Ồ, nếu như vậy thật là tốt, anh rất mong điều ấy xảy ra. Tất cả quân trấn trong thành sẽ phải quỳ gối trước Đại Thắng Lý Hoàng hậu xin tha mạng.

-Anh đã có kế sách, còn đám trên đồi cao thì sao? Bọn chúng có Cự thạch pháo.

Chương ngẩng lên nhìn bầu trời trong xanh, nheo mắt cười cười:

-Đám ấy muốn c·hết thì dễ mà, bốn mặt đồi bị vây, dùng hoả công hun chuột xem sao. Trên đấy hẳn còn thiếu nước hơn trong thành. Có điều lão Khánh có khi chẳng còn quan tâm đến quân trên đồi đâu em à. Lão sẽ phải lựa chọn giữa việc thả hết dân binh chỉ giữ lại quân trung thành hoặc g·iết họ. Khánh không phải quỷ dữ, ông ta không thê g·iết dân binh.



-Còn anh, anh sẵn sàng thí mạng hàng chục lương dân?

Chương nhếch miệng cười buồn:

-Họ chưa phải dân Thiên Đức, vả lại… - Anh thở dài. - Cái c·hết của họ cứu được nhiều người khác, sau yên ổn anh sẽ có cách đền bù cho họ. Cái c·hết của họ khiến Vũ Ninh vương không còn chỗ đứng ở đất này nữa.

Thiên Bình dặn:

-Trong ấy còn nhiều người trung thành với Vũ Ninh vương, anh phải cẩn thận.

Chương gật gù:

-Anh đang thiếu người đào mương, xẻ đá làm đường. Họ lao động vài năm nếu không chuyển biến mà còn đem lòng hận thù anh thì cứ xác định cả đời đào đất không công. Cuộc sống là chuỗi những lựa chọn, họ có quyền chọn và tất nhiên mỗi lựa chọn sẽ có kết quả và hậu quả.

Thiên Bình ngả đầu vào vai Chương thỏ thẻ:

-Vậy mà em cứ nghĩ anh nhân đức cơ đấy.

-Cũng còn tuỳ nhân đức với ai chứ. - Chương chép miệng. - Đôi khi anh thắc mắc cớ sao ngai vàng lại mạ vàng mà không sơn đỏ vì nó nhuốm máu bao người. Em thấy đấy, cả tháng nay thành Bát Vạn có mấy người vong mạng đâu.

-Nhưng Tô Trung Từ cũng lợi dụng cơ hội chiếm mấy làng xã ven sông, anh phải có đối sách chứ. Nếu không lo sớm, sợ là lại đổ máu một phen.

-Việc ấy bọn anh có dự tính trước rồi, cứ nhường phần đất ấy cho lão. Cái ta cần bây giờ là dân rồi lo làm ăn chứ đất có quá nhiều rồi.