Bằng hữu tri giao
Anh hào tri ân… giả
Chiều hôm sau các trưởng lão và hảo bằng hữu rời khỏi Hắc Viện.
Cửu Dương là chủ nhân của Hắc Viện nên tiễn họ rời khỏi Hàng Châu.
Lữ Nghị Chánh đi theo Cửu Dương tiễn Hồ Quảng Đông.
Khẩu Tâm trở về Thanh Tịnh tự.
Khi Khẩu Tâm vừa đi khỏi, quan huyện Hàng Châu và bốn tên bộ khoái đến đập cửa ầm ĩ.
Trần Tôn ra mở cửa nói viện trưởng đi vắng.
Quan huyện mang theo một bản danh sách, đưa cho Trần Tôn, nói:
- Đây là tên các học sinh giỏi văn thơ nhất của trường học này, cũng có hạnh kiểm tốt đối với quý học xá.
Ba tháng trước, ta đã đem văn chương của bọn chúng cho Thị học ti ở kinh thành, và sau khi trải qua cuộc bình thẩm trong ba tháng, bây giờ đã có kết quả.
Tất cả bọn chúng đều được tiếp nhận vào trong sĩ bản của Thiên Môn.
Đây là việc rất hiếm, khi mà toàn bộ những bài văn của trường này khi nộp lên đều được tuyển chọn.
Chờ cho đến cuối tháng này, thì ta sẽ đưa bọn nó đến Thiên Môn, rồi vào kinh đô Quốc tử giám ở kinh thành, chờ đến ba năm sau, chỉ cần tụi nó chuyên tâm học hành, có thể nhậm chức huyện lệnh, trở về quê nhà làm cha mẹ nở mày nở mặt, tạo phước cho dân, như vậy sẽ không làm phụ lòng đào tạo của triều đình, biết chưa?
Các cống sinh trốn biệt trong hai dãy nhà trọ.
Trần Tôn nói:
- Các học sinh trong bản danh sách này đã hoàn tất khóa học, tháng trước họ rời Hắc Viện rồi thưa ngài.
- Học xong rời Hắc Viện cái gì, tụi bây đừng có gạt tao, tưởng tao ngu hay sao? - Quan huyện quát lên.
Các học sinh đứng gần đó nghe vậy rất bất bình, một người nói:
- Cho dù bọn họ có ở đây cũng không theo ông, trên đời này sao lại có chuyện kỳ vậy chứ? Bắt ép người ta đi làm chó săn!
- Đúng rồi, không ai muốn đi đâu!
Một người ra vẻ già dặn nhất trong nhóm học sinh nói:
- Ai không muốn làm con chó của Mãn Thanh giơ tay?
Mấy trăm cánh tay rần rần đưa lên:
- Chúng tôi không muốn làm Hán gian!.
Ngôn Tình Hay
Quan tri huyện vội nạt:
- Đừng ồn, tụi bây chửi rủa cái gì, hả? Đi kinh thành sướng như lên tiên, đó chính là ước mơ của bao nhiêu học sinh, vào bản công sĩ rồi, khỏi lo ăn, khỏi lo ở.
Tụi bây nghị luận gì nữa?
Các học sinh vẫn nói:
- Ai mà thèm theo Thị học đại nhân vào kinh, bọn học sinh chúng tôi chỉ muốn ở lại đây theo Tần viện trưởng học thôi!
- Còn ai dạy học hay hơn ngài được đây?
Quan tri huyện chỉ vào mặt họ:
- Không được nói nhiều, con bà tụi bây! Cái tụi chết bầm này ai mà chọn tụi bây!
Rồi quay sang Trần Tôn, lão nói:
- Ông đừng có nói dối với bản đại nhân nữa! Mau đi phụ bọn cống sinh thu xếp hành lí, chuẩn bị cuối tháng này lên đường đi Thiên Môn!
(còn tiếp).
