Chương 26: Xây Dựng Nền Tảng.

Xuyên Về Thời Tự Đức.

Tác giả: Lưu Huỳnh Phát.

Vào năm 1850, khi bước vào tuổi 22, Nguyễn Hải đã nhận thức được một điều mà không phải ai cũng dễ dàng thấy được, đó là đất nước Đại Nam đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng, nơi mà sự sống còn của quốc gia không chỉ phụ thuộc vào sức mạnh quân sự hay chính trị, mà còn vào khả năng thích ứng với những thay đổi mạnh mẽ đang diễn ra trên thế giới. Những năm gần đây, sức ép từ các cường quốc phương Tây ngày càng lớn, những đe dọa về mặt quân sự lẫn thương mại khiến đất nước đối mặt với thử thách chưa từng có. Hơn bao giờ hết, Nguyễn Hải hiểu rằng để bảo vệ sự độc lập và phát triển bền vững, Đại Nam không chỉ cần những chiến lược quân sự sắc bén, mà còn cần phải xây dựng một nền kinh tế tự cường, một cơ sở hạ tầng vững mạnh đủ sức đáp ứng những yêu cầu khắt khe của một thế giới đang thay đổi.

Ngày hôm đó, như thường lệ, khi những tia nắng đầu tiên của buổi sáng chiếu qua những khe cửa hẹp của cung điện, Nguyễn Hải đã có mặt trong một phòng họp rộng lớn, nơi các quan lại trong triều đã tụ họp đông đủ. Trên bàn họp, những tấm bản đồ đất nước trải rộng, vẽ lên một viễn cảnh tương lai của Đại Nam với những tuyến đường huyết mạch xuyên suốt và các cảng biển sầm uất, chờ đợi được cải tạo và mở rộng để phục vụ cho chiến lược phát triển của quốc gia. Đây là một kế hoạch đầy tham vọng mà Nguyễn Hải đã ấp ủ trong lòng từ lâu, nhưng giờ là lúc phải đưa ra quyết định, không thể trì hoãn thêm nữa.

Ánh mắt sáng ngời và giọng nói đầy quyết đoán, Nguyễn Hải đứng dậy, nhìn vào các quan lại rồi lên tiếng:

- Các khanh thấy đấy, đất nước chúng ta đang ở thời khắc quan trọng. Nếu chúng ta cứ mãi duy trì những con đường nhỏ hẹp, những cảng biển lạc hậu, Đại Nam sẽ không bao giờ có thể vươn lên. Chính lúc này, chúng ta cần phải thay đổi. Cảng biển, đường xá chính là huyết mạch để kết nối với thế giới. Nếu không có những thay đổi mang tính đột phá, chúng ta sẽ khó lòng giữ vững độc lập, và nền kinh tế cũng sẽ không thể phát triển.

Một quan lại lớn tuổi, với bộ râu dài bạc phơ và đôi mắt nặng trĩu kinh nghiệm, ngồi im lặng một lúc rồi lên tiếng, vẻ lo lắng lộ rõ trên mặt:

- Thưa bệ hạ, những cải cách như vậy sẽ không thể thực hiện trong một sớm một chiều. Việc này sẽ đụng chạm đến lợi ích của rất nhiều tầng lớp trong xã hội, đặc biệt là những địa chủ, thương nhân truyền thống. Họ sẽ không dễ dàng chấp nhận việc thay đổi, và chúng ta sẽ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thậm chí là phản kháng mạnh mẽ.

Nguyễn Hải không hề nao núng. Cậu nhìn thẳng vào vị quan lão và bình tĩnh đáp:

- Trẫm hiểu những khó khăn mà các khanh nói, nhưng nếu chúng ta không thay đổi ngay bây giờ, Đại Nam sẽ mãi mãi bị bỏ lại phía sau. Các cường quốc phương Tây đang mở rộng ảnh hưởng từng ngày, họ đã có những cảng biển hiện đại, những tuyến đường thương mại rộng lớn, nếu chúng ta không hành động, nền kinh tế sẽ bị đẩy vào tình thế nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến sự độc lập của chúng ta. Do đó, dù có khó khăn, chúng ta phải thực hiện những thay đổi này để đất nước có thể đứng vững, mạnh mẽ và phát triển.

Những lời nói đầy quyết tâm của Nguyễn Hải khiến không khí trong phòng chùng xuống. Các quan lại, dù không ai dám lên tiếng phản đối, nhưng trong lòng họ cũng đầy băn khoăn. Họ biết rằng quyết định này sẽ không dễ dàng thực hiện, và nguy cơ đụng phải sự phản đối từ các tầng lớp trong xã hội là rất lớn. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng sự lãnh đạo kiên quyết của Nguyễn Hải đã tạo ra một động lực mạnh mẽ cho họ, giúp họ nhận ra rằng tương lai của Đại Nam cần phải được định hình bởi những bước đi mạnh mẽ và không ngừng nghỉ.



Công cuộc cải cách cơ sở hạ tầng của Đại Nam bắt đầu ngay sau đó. Nguyễn Hải với tầm nhìn xa trông rộng, đã xác định rằng những tuyến đường giao thông quan trọng, nối liền các vùng miền trong đất nước, là điều kiện tiên quyết để thực hiện những cải cách sâu rộng. Cậu quyết định mở rộng các tuyến đường từ ra các tỉnh ven biển, đặc biệt là những tỉnh trọng yếu như Hải Phòng, Đà Nẵng, Hội An và Vũng Tàu. Những con đường này, từ lâu chỉ là những con đường đất nhỏ hẹp, không đủ sức đáp ứng nhu cầu giao thương và vận chuyển hàng hóa trong thời kỳ mới.

Nguyễn Hải triệu tập các quan lại, tướng quân và quan viên địa phương đến triều đình để thông báo về kế hoạch này. Trong một buổi hội nghị tại Hoàng cung, khi không khí đã trầm lại sau những lời phát biểu của cậu, Nguyễn Hải tiếp tục:

- Chúng ta phải xây dựng một hệ thống giao thông hoàn chỉnh, thông suốt từ Bắc vào Nam. Nếu những tuyến đường này không được cải tạo, không chỉ thương nhân mà cả q·uân đ·ội của chúng ta cũng không thể di chuyển nhanh chóng và hiệu quả. Các ông phải phối hợp chặt chẽ với các địa phương, đảm bảo rằng công tác thi công phải đúng tiến độ và chất lượng.

Một quan viên của tỉnh Quảng Nam, là người khá quen thuộc với các vấn đề địa phương, lên tiếng:

- Thưa bệ hạ, hạ quan sẽ phối hợp với các địa phương khác để đảm bảo việc thi công đúng tiến độ. Tuy nhiên, điều này sẽ đụng chạm đến quyền lợi của nhiều nhóm lợi ích trong vùng. Hạ quan sẽ phải thận trọng trong việc xử lý các mâu thuẫn này, để tránh xung đột.

Nguyễn Hải mỉm cười, nhưng ánh mắt vẫn sắc lạnh như dao cắt:

- Trẫm hiểu. Nhưng các ngươi phải nhớ, sự thay đổi không thể trì hoãn vì quyền lợi của một nhóm nhỏ. Lợi ích chung của quốc gia phải được đặt lên hàng đầu. Đôi khi, để có được tương lai tốt đẹp, chúng ta phải hy sinh một số quyền lợi.

Cuộc họp kết thúc trong một không khí trầm lắng. Các quan viên ra về, ai nấy đều nhận thức được rằng những gì đang diễn ra là một bước ngoặt lớn trong lịch sử của đất nước. Từ đó, những công việc cải tạo cơ sở hạ tầng được triển khai một cách quyết liệt. Các tuyến đường huyết mạch nối từ Thăng Long, Hải Dương, Hải Phòng vào tận Nam Định, Ninh Bình được trải nhựa, nâng cấp thành những con đường rộng lớn, giúp việc vận chuyển hàng hóa trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn bao giờ hết. Những tuyến đường ven biển, như từ Hải Phòng qua Đà Nẵng tới Vũng Tàu, cũng được đặc biệt chú trọng, trở thành những tuyến giao thông huyết mạch nối liền các cảng biển trọng yếu, thúc đẩy nền kinh tế Đại Nam phát triển mạnh mẽ.

Nhưng Nguyễn Hải không chỉ dừng lại ở việc cải cách giao thông. Cậu còn nhìn thấy tầm quan trọng của việc nâng cấp các cảng biển của Đại Nam, đặc biệt là Hải Phòng, cảng biển lớn nhất miền Bắc. Việc cải tạo cảng Hải Phòng không chỉ nhằm mục đích nâng cao khả năng tiếp nhận tàu thuyền mà còn để xây dựng kho bãi hiện đại, trang bị các phương tiện vận chuyển mới, phục vụ cho việc giao thương quốc tế. Những con tàu từ các nước phương Tây dần dần bắt đầu ghé vào Hải Phòng, đem theo những hàng hóa quý giá. Đồng thời, những thuyền buồm của Đại Nam cũng bắt đầu xuất hiện nhiều hơn trên các đại dương, tham gia vào dòng chảy thương mại toàn cầu.

Mỗi lần nhìn thấy những con tàu tấp nập ra vào, Nguyễn Hải cảm nhận được một niềm tự hào lớn lao. Cậu biết rằng những quyết định mà mình đưa ra đang từng bước biến Đại Nam thành một quốc gia mạnh mẽ, không chỉ về mặt quân sự mà còn về kinh tế, giao thương. Nhưng Nguyễn Hải cũng hiểu rằng đây mới chỉ là bước đầu. Để duy trì sự phát triển bền vững, Đại Nam cần phải tiếp tục đổi mới, sáng tạo và kiên cường đối mặt với mọi thử thách từ bên ngoài lẫn bên trong. Cậu không thể ngừng nghỉ, và sự nghiệp cải cách của cậu sẽ còn kéo dài nhiều năm nữa, với biết bao nhiêu gian truân và thử thách.

Cuộc họp quan trọng tại Hải Phòng đang diễn ra trong không khí căng thẳng nhưng đầy kỳ vọng. Nguyễn Hải đứng giữa một hội trường rộng lớn, nơi tập trung các thương nhân nước ngoài, các quan lại, và những người có ảnh hưởng từ khắp các miền của Đại Nam. Cậu có một mục tiêu rõ ràng trong đầu: khẳng định Hải Phòng không chỉ là cửa ngõ giao thương trong khu vực Đông Nam Á mà còn sẽ là cầu nối giữa Đại Nam và thế giới. Một tầm nhìn chiến lược đã được cậu vạch ra từ lâu, và giờ là lúc để hiện thực hóa nó. Nguyễn Hải nhìn xung quanh, ánh mắt của cậu đăm chiêu, nhưng giọng nói đầy tự tin khi cất lên:



- Đây sẽ là trung tâm thương mại không chỉ dành riêng cho chúng ta mà còn mở rộng ra với các quốc gia ngoài Đại Nam. Hải Phòng sẽ không chỉ là cửa ngõ giao thương trong khu vực Đông Nam Á, mà sẽ kết nối với các thị trường lớn như Ấn Độ, Trung Quốc, và thậm chí là các quốc gia phương Tây. Các thương nhân từ những nơi đó sẽ đến đây, không chỉ để trao đổi hàng hóa mà còn để tìm kiếm cơ hội hợp tác lâu dài.

Lời nói của Nguyễn Hải vang lên, đầy khí thế, trong khi các quan khách tại cuộc họp không giấu nổi sự trầm trồ, thán phục. Một thương nhân người Anh, ngồi ở phía xa trong hội trường, ánh mắt lóe lên sự ngạc nhiên, không thể không lên tiếng:

- Chúng tôi rất ấn tượng với sự thay đổi này. Hải Phòng đang thực sự trở thành một cửa ngõ quan trọng cho các tàu buôn quốc tế. Trước đây, chúng tôi thường phải đi qua các cảng khác, nhưng bây giờ, có lẽ đây sẽ là điểm đến lý tưởng, nơi các con tàu của chúng tôi có thể dễ dàng cập bến và giao dịch hàng hóa.

Nguyễn Hải mỉm cười, đôi mắt sáng lên một niềm tin mãnh liệt về tương lai, rồi cậu tiếp tục giải thích với một phong thái điềm tĩnh nhưng thuyết phục:

- Chúng tôi sẽ không chỉ cải tiến cơ sở hạ tầng, mà còn chú trọng đến việc phát triển một hệ thống cảng biển hiện đại, có thể tiếp nhận được tất cả các loại tàu buôn từ mọi quốc gia. Chúng ta sẽ có cơ hội không chỉ xuất khẩu các sản phẩm của Đại Nam ra thế giới, mà còn học hỏi và tiếp nhận những giá trị văn hóa, kỹ thuật, và công nghệ từ các quốc gia tiên tiến.

Lời nói của Nguyễn Hải như một làn sóng cuốn phăng mọi hoài nghi, mở ra một viễn cảnh mới mẻ cho tất cả những ai tham dự cuộc họp. Những người có mặt ở đó không thể không nhận ra rằng, không chỉ là chuyện xây dựng một hệ thống cảng biển hiện đại, mà còn là chuyện tạo dựng một thế hệ mới, với tầm nhìn không giới hạn về hợp tác và phát triển. Chưa dừng lại ở đó, cậu còn nhấn mạnh thêm:

- Chúng ta không chỉ muốn làm giàu cho đất nước, mà chúng ta còn phải làm giàu cho tinh thần. Hải Phòng sẽ là nơi giao thoa giữa các nền văn hóa, giữa các nền văn minh, để chúng ta không chỉ trao đổi hàng hóa, mà còn trao đổi những tri thức.

Một bầu không khí trang nghiêm bao trùm căn phòng khi cậu ngừng lời, những người tham dự cuộc họp ngẫm nghĩ về những gì cậu vừa nói. Cái tầm nhìn mà Nguyễn Hải đề ra không chỉ nhắm đến việc thúc đẩy nền kinh tế, mà còn là sự mở rộng mối quan hệ quốc tế, là cách để Đại Nam không chỉ đứng vững trong thế giới hiện tại mà còn vươn lên, khẳng định sức mạnh trong tương lai.

Trong khi cuộc họp tiếp tục với những lời trao đổi sôi nổi, ở một nơi khác, Đà Nẵng và Hội An cũng không nằm ngoài những chuyển biến mạnh mẽ. Cả hai cảng biển ở miền Trung đang được cải tạo và hiện đại hóa để đáp ứng nhu cầu giao thương ngày càng tăng. Cảng Đà Nẵng, với vị trí chiến lược ở ven biển miền Trung, đã nhanh chóng trở thành một điểm đến quan trọng, đặc biệt đối với các tàu buôn đến từ Ấn Độ và các quốc gia Đông Nam Á. Bên cạnh đó, Hội An, mặc dù đã nổi tiếng từ lâu với con phố cổ kính và nét văn hóa đặc trưng, giờ đây cũng được cải tạo mạnh mẽ, trở thành một trung tâm tiếp nhận tàu buôn từ phương Tây, đặc biệt là những chuyến hàng từ châu Âu.

Một buổi sáng sớm tại Đà Nẵng, dưới bầu trời xanh ngắt, Nguyễn Hải đứng trên bến cảng cùng các quan lại địa phương, mắt hướng về phía những chiếc tàu lớn đang lần lượt cập bến. Cảm nhận được khí thế đầy phấn khích trong không khí, Nguyễn Hải chậm rãi lên tiếng, giọng nói đầy quyết đoán:

- Cảng biển này phải trở thành một trung tâm của giao thương. Nhưng không chỉ dừng lại ở việc buôn bán, chúng ta cần phải học hỏi từ các nền văn hóa, kỹ thuật, và khoa học phương Tây để làm cho đất nước này mạnh mẽ hơn, để bảo vệ đất nước, bảo vệ những giá trị mà tổ tiên để lại.



Một quan lại, đứng gần đó, mặt mày đầy lo lắng, lên tiếng:

- Thưa bệ hạ, chúng ta sẽ không chỉ đẩy mạnh các mối quan hệ với thương nhân nước ngoài, mà còn phải bảo vệ lợi ích trong nước. Chúng ta không thể để mọi thứ rơi vào tay ngoại bang, đặc biệt là những sản phẩm quan trọng của chúng ta.

Nguyễn Hải không hề do dự, ánh mắt sáng lên một sự quyết tâm mãnh liệt. Cậu trả lời ngay lập tức, giọng điệu dứt khoát:

- Đúng, chúng ta sẽ phải đảm bảo rằng những lợi ích trong nước được bảo vệ, nhưng cũng phải cởi mở hơn trong việc trao đổi, học hỏi. Nếu chỉ khép kín, chúng ta sẽ bị tụt lại phía sau. Các chính sách thuế, hải quan phải được cải cách, để mọi thứ đều minh bạch, hiệu quả, không để các thương nhân bị rào cản trong việc làm ăn.

Những lời của Nguyễn Hải không chỉ rõ ràng, mạch lạc mà còn thấm đẫm tinh thần quyết đoán, chiến lược và sự hiểu biết sâu sắc về tương lai. Cậu hiểu rằng để đất nước mạnh lên, không thể chỉ trông vào một chiều phát triển duy nhất mà phải tạo ra một môi trường mở, hòa nhập với thế giới bên ngoài, đồng thời bảo vệ được lợi ích cốt lõi của đất nước.

Trong suốt quá trình cải cách, Nguyễn Hải không chỉ tập trung vào việc hiện đại hóa cơ sở hạ tầng giao thương mà còn chú trọng đến việc phát triển giao thông nội địa. Cậu tổ chức nhiều chuyến khảo sát, nghiên cứu và chỉ đạo xây dựng các tuyến đường bộ và đường sắt mới nhằm kết nối các khu vực trong cả nước. Không chỉ vậy, cậu còn khuyến khích các thương nhân trong nước mở rộng giao thương, đồng thời thúc đẩy sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, vải vóc, gốm sứ và các nông sản đặc trưng của Đại Nam.

Những cải cách này dần dần cho thấy kết quả rõ rệt. Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, vải vóc, gốm sứ từ Đại Nam được xuất khẩu rộng rãi sang các quốc gia trong khu vực và cả phương Tây. Các thương nhân nước ngoài không chỉ đến để buôn bán mà còn nhìn thấy cơ hội hợp tác lâu dài, với những sản phẩm độc đáo và chất lượng của Đại Nam. Bên cạnh đó, Nguyễn Hải cũng khuyến khích các doanh nghiệp trong nước áp dụng các công nghệ mới và nâng cao năng lực sản xuất, nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế.

Một ngày nọ, trong một buổi gặp gỡ cùng với một nhóm giáo sư phương Tây, Nguyễn Hải, với một thái độ khiêm tốn nhưng đầy quyết đoán, đã trao đổi với một vị giáo sư người Anh về việc phát triển khoa học và giáo dục tại Đại Nam. Cậu nói:

- Chúng ta sẽ học hỏi từ các ngài, nhưng cũng phải giữ vững bản sắc của mình. Đại Nam không chỉ cần có kiến thức, mà còn cần có một nền khoa học phát triển, phục vụ cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Giáo sư người Anh, với ánh mắt tán thưởng, mỉm cười đáp lại:

- Chúng tôi rất vui khi có thể giúp đỡ các ngài trong quá trình này. Sự kết hợp giữa kiến thức phương Đông và phương Tây sẽ tạo ra một nền tảng vững chắc cho tương lai của Đại Nam. Không chỉ là kinh tế, mà còn là giáo dục, khoa học, và công nghệ.

Nguyễn Hải hiểu rằng, ngoài việc phát triển kinh tế, việc cải cách giáo dục và nâng cao trình độ khoa học công nghệ cũng quan trọng không kém. Cậu đã tổ chức các chương trình học bổng, giúp học sinh trong nước có cơ hội du học tại phương Tây để tiếp thu những tri thức mới mẻ. Đồng thời, cậu cũng mời các chuyên gia từ các quốc gia như Anh, Pháp, Hà Lan đến chia sẻ về các lĩnh vực khoa học kỹ thuật tiên tiến, đặc biệt là các ngành máy móc, hóa học, lý học và sinh học.

Dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Hải, Đại Nam không chỉ đạt được sự thịnh vượng về mặt giao thương mà còn tạo ra một môi trường phát triển khoa học và công nghệ bền vững. Các thế hệ sau sẽ ghi nhớ công lao của cậu như một người tiên phong trong công cuộc hiện đại hóa đất nước, đưa Đại Nam trở thành một quốc gia tự chủ, mạnh mẽ và thịnh vượng trong thế kỷ 19.