Trời vừa tờ mờ sáng, từ trên tường lũy, binh sĩ Đại Việt nhìn vệt đen ở phía nam ngày một hiện lên rõ ràng. Binh sĩ bình tĩnh nâng tù và lên thổi báo hiệu, trong doanh trại các binh sĩ bình tĩnh về hàng ngũ chờ sắp xếp, trên tường lũy các binh sĩ phụ trách phòng thủ đã vào vị trí từ lâu. Dưới lũy, một binh lính Đại Việt chạy tới chỗ Trần Quốc Toản quỳ một gối chắp tay báo cáo:
- Bẩm chủ soái, có tin tức thám mã báo về: tiên phong quân Nguyên khoảng 5 vạn bộ binh và 1 vạn kỵ binh, lĩnh quân là Khác Bột Hải. Trung quân địch cách đại doanh của ta khoảng 25 dặm, quân số ước chừng 10 vạn quân. Phía Bắc sông Như Nguyệt có khoảng 3 vạn quân Nguyên đang có dấu hiệu muốn vượt sông.
Nghe xong chiến báo, Trần Quốc Toản không tỏ ra bất ngờ, quân số địch đông đảo là điều đã được dự báo trước. Phía sông có thủy quân của Trần Văn Bách tướng quân thì không cần lo đám vịt cạn phương bắc có thể vượt sông chỉ với vài cái bè gỗ thô sơ. Chiến trường chủ yếu sẽ ở mặt nam này.
- Quay về báo với Trần Văn Bách tướng quân, mặt sông trông cậy vào ngài ấy, khi tình thế không ổn thì lập tức báo về, ta sẽ gửi quân tiếp viện.
Trận chiến này là điều đã được dự đoán từ trước nên toàn bộ vật tư cần thiết để thủ thành đều đã được chuẩn bị sẵn từ hôm qua, chất đầy trên mặt và dưới chân lũy. Các tướng phụ trách đợt phòng thủ đầu tiên là Nguyễn Hoài Bộc và Trần Văn Phúc đều đã lên mặt tường lũy để trực tiếp chỉ huy phòng ngự.
Từ phía Nam quân Nguyên dừng trước thành lũy của Đại Việt hơn 500 bước. Từng khối phương trận, mỗi phương trận 1000 quân trải kín mặt đất. 5 vạn quân Nguyên tạo thành một vòng cung lớn vây hoàn toàn quân Đại Việt vào bên trong.
Khác Bột Hải không vội cho quân t·ấn c·ông mà cưỡi ngựa bước tới cẩn thận quan sát tường lũy quân Đại Việt. Trên lũy, cờ hiệu nghiêm chỉnh bay phần phần, tấm đại kỳ đỏ rực thêu 6 chữ màu vàng chính giữa rất bắt mắt “Phá Cường Địch Báo Hoàng ân”. Binh lính trên lũy dù không quá đông nhưng trang bị vô cùng đầy đủ, trước tình thế bị đại quân vây hãm không thấy một chút r·ối l·oạn nào, hàng ngũ vẫn rất nghiêm chỉnh.
“Xem ra đều là tinh binh, Lưu Thế Anh thua cũng không oan” Khác Bột Hải thầm đánh giá.
Trang bị trong quân của hắn còn thua quân Đại Việt vài phần. Nhìn tường lũy cắm chi chít tre vót nhọn, Khác Bột Hải hơi cau mày, từ lúc tới Đại Việt đây là thứ làm quân Nguyên khó chịu nhất. Vô số bẫy rập, chướng ngại đều được làm bằng thứ này, quân Nguyên đã nếm vô số các loại đau đớn do chúng mang lại.
Chỉ về phía tường lũy, Khác Bột Hải nói với tham quân người Tống bên cạnh.
- Khá lắm, trong thời gian ngắn mà lập được một lũy phòng thủ kiên cố đến vậy. Xem ra nếu muốn công hạ doanh trại này sẽ phải bỏ ra số nhân mạng không nhỏ.
- Tướng quân đánh giá rất phải. Thật may chúng ta không cần phải dốc sức lấy tòa doanh này trong thời gian ngắn. Nếu không, con số tử thương sẽ vô cùng khủng kh·iếp
Tham quân chịu trách nhiệm tham mưu, góp ý cho tướng quân lĩnh quân. Ngoài ra, còn có nhiệm vụ giá·m s·át nhắc nhở các tướng quân thực hiện theo kế hoạch đã đề ra. Tham quân khéo léo nhắc nhở Khắc Bột Hải nhiệm vụ chính lần này, tránh việc hắn máu chó dồn lên đầu dồn sức đánh tòa lũy này để hỏng việc thì nguy.
Khắc Bột Hải chỉ gật đầu tỏ ý đã hiểu. Dù Khác Bột Hải rất muốn dùng đám tàn quân của Lưu Thế Anh để lót đường nhưng đội quân này khi về tới tay Khác Bột Hải thì gần như vô dụng rồi, chưa kể v·ũ k·hí trang bị rơi hết trên đường bỏ chạy mà tinh thần của bọn chúng bị sụp đổ luôn. Giờ chỉ có thể miễn cưỡng đứng vào đội hình cho đủ quân số, tạo uy h·iếp về quân số cho Đại Việt thôi. Nếu bắt chúng lên tuyến đầu thì khả năng thay vì t·ấn c·ông chúng lại trở giáo bỏ chạy còn lớn hơn, nếu chuyện đấy xảy ra thì hắn sẽ lại đi vào vết xe đổ của Lưu Thế Anh. Khác Bột Hải không muốn mạo hiểm nên đành dùng quân của mình đánh trận đầu.
Khác Bột Hải quay lại ra lệnh cho tướng hiệu bên cạnh:
- Truyền lệnh, thê đội 1 t·ấn c·ông, các đội khác nghỉ ngơi tại chỗ. Tàn quân của Lưu Thế Anh sắp xếp ở phía sau. Đợi chúng ổn định lại tinh thần hãy để chúng lên tuyến trên.
Do địa hình bằng phẳng nên quân Nguyên có thể tổ chức được lượng quân rất lớn để công thành. Cờ hiệu, trống trận trong quân Nguyên nổi lên, lần lượt 4 khối phương trận đầu tiên của quân Nguyên chậm rãi bước lên trước.
Thuẫn thủ vác theo những tấm thuẫn bằng gỗ lớn bên ngoài được bọc da trâu đi trước, nép phía dưới là hàng trăm cung thủ. Đội hình từ từ áp sát tường lũy của Đại Việt, khi khoảng cách còn 70 bước hàng thuẫn dừng lại chống thuẫn xuống đất. Cung thủ từ phía sau hàng thuẫn của quân Nguyên bắt đầu lắp tên, chờ tín hiệu t·ấn c·ông. Cờ hiệu vẫy xuống lập tức hàng ngàn mũi tên từ quân Nguyên nhằm đầu lũy bay tới.
Trên đầu lũy Đại Việt, các tướng hiệu từ sau các lỗ châu mai hô to cảnh báo đồng đội phía dưới:
- Địch bắn tên, địch bắn tên.
Phía Đại Việt đều là tinh binh nên đều đã biết cách ứng phó, ngay lập tức tất cả nép sát người vào tường lũy hoặc khiên, cúi thật thấp hạn chế tối đa bộ phận cơ thể hở ra ngoài. Tên rơi xuống thế trận phòng thủ của Đại Việt như mưa, tiếng lục tục của mũi tên cắm vào lũy gỗ, khiên vang lên liên tục. Dù đã ẩn nấp những vẫn có vài binh sĩ đen đủi bị tên bắn trúng phần mềm.
Bắn tên vòng cung như thế chủ yếu để áp chế hoạt động của quân thủ thành là chính chứ sức sát thương rất thấp, với đội quân trang bị giáp trụ đầy đủ như quân Đại Việt thì gần như không gây được sát thương nào. Thấy cung thủ địch nấp sau những tấm khiên gỗ lớn, các tướng hiệu Đại Việt bình tĩnh không hạ lệnh cho binh sĩ bắn trả vì hiệu quả sẽ không cao. Binh sĩ Đại Việt mặc kệ quân Nguyên bắn tên như mưa rào xuống đầu lũy, có bắn nhiều nữa cũng chả sập lũy được nên chả thèm quan tâm.
Thấy quân Đại Việt trên lũy không bắn trả, Khác Bột Hải gật đầu cho bộ binh dần tiến lên. Cờ, kèn hiệu nổi lên lập tức bộ binh quân Nguyên chờ sẵn ở phía sau một tay dơ thuẫn gỗ, một tay khiêng thang mây gào thét xông lên.
- Xung phong!
Cung thủ quân Nguyên vẫn tiếp tục bắn áp chế lên đầu lũy của Đại Việt, tạo cơ hội cho bộ binh có thể thuận lợi tiến tới chân lũy phòng ngự.
Phía trên lũy của Đại Việt, các binh lính đã cầm sẵn cung tên nép mình sát tường lũy. Nguyễn Hoài Bộc, Trần Văn Phúc cẩn thận quan sát động tĩnh quân Nguyên qua lỗ châu mai, tới khi thấy bộ binh địch kéo đến như kiến tiến vào phạm vi 50m, cả hai cùng ra phất tay hô lớn.
- Bắn tên!
Ngay lập tức, hàng nghìn cung thủ Đại Việt trên lũy đứng dậy bắn thẳng xuống dưới, bắn xong lại lập tức cúi mình nép sát tường lũy, hàng 2 lại đứng lên bắn, cứ thế luôn phiên nhau. Quân Đại Việt chiếm lợi thế trên cao, nên toàn bộ đều bắn thẳng. Ở khoảng cách 50m, sức sát thương của cung tên bắn thẳng rất cao, đặc biệt bộ binh quân Nguyên chủ yếu trang bị bì giáp nên khả năng chống tên rất kém. Dù có thuẫn bảo hộ nhưng chỉ che chắn được một phần không thể che chắn toàn bộ cơ thể. Ngay loạt tên đầu tiên đã có hơn 100 tên quân Nguyên trúng tên ngã xuống, đội hình như bị đổ rạp đi một mảng. Nhưng chả ăn thua gì với hàng ngàn quân Nguyên bên dưới, kẻ trước ngã xuống lập tức có tên từ phía sau lao lên tiếp tục khiêng thang mây tiến lên. Do phải đứng lên khỏi vị trí ẩn nấp để bắn tên nên phía Đại Việt dần dần có nhiều binh lính trúng tên hơn, bắt đầu có t·hương v·ong cho Đại Việt do trúng tên phải vị trí yếu hại.
Bỏ lại hàng trăm tên ngã gục dưới đất, chẳng mấy chốc quân Nguyên cũng chạy tới bên mép con hào chông. Những tấm ván gỗ dài 2m được quân Nguyên lần lượt bắc qua con hào. Con hào chỉ rộng hơn 1,5m nhưng lại là chỗ khiến quân Nguyên chịu t·hương v·ong khủng kh·iếp nhất. Vô số tên quân Nguyên mải để ý trên đầu mà trượt chân ngã xuống, hoặc bị đồng đội phía sau dồn tới xô ngã xuống con hào chông cắm chi chít. Nhiều tên bị xiên như xiên thịt, có tên thì bị chông xuyên qua chân đau đớn gào thét chưa được mấy câu thì bị những mũi tên trên lũy bắn xuống g·iết c·hết đứng như trời trồng dưới hào.
Những tên quân Nguyên vượt qua được con hào, liền ép sát người tường lũy dơ thuẫn lên che đỉnh đầu. Quân Nguyên ép sát tường lũy ngày càng nhiều, thuẫn gỗ được quân Nguyên dựng lên che nhắn như mai rùa. Nhưng những tên tới chân lũy sớm nhất lại là những tên c·hết thảm nhất, quân Đại Việt không chỉ cắm chông tre dưới hào mà còn cắm cả ở chân tường lũy, nhưng tên đứng sát tường lũy vô tình bị chính đồng đội tới sau dồn ép, đẩy bản thân vào những cây chông tre nhọn hoắt.
Có được cơ sở đứng chân dưới lũy, từng chiếc thang mây bắt đầu được quân Nguyên dựng lên, đỉnh thang mây có móc sắt, khi thang dựng vào đầu lũy móc sắt sẽ bấu chặt vào tường lũy tránh bị quân phòng thủ đẩy đổ thang. Thang được dựng lên ngày càng nhiều, Bộ binh quân Nguyên mồm ngậm đao, một tay dơ thuẫn che đầu, 1 tay bám thang bắt đầu leo lên.
Thấy bộ binh đã bắt đầu leo thang, cung thủ quân Nguyên chuyển mục tiêu nhắm bắn vào phía sau lũy của Đại Việt để tránh bắn vào bộ binh trên thang, chỉ còn một số ít tên rơi trên đầu lũy nhưng vẫn không tránh khỏi thi thoảng có tên bộ binh quân Nguyên xui xẻo bị trúng tên sau lưng ngã trở lại mặt đất mà c·hết.