"Cậu có góp ý gì với ảnh của tôi không?" Một giọng nói quen thuộc vang lên phía sau. Lý Thê ngoảnh lại trông thấy Từ Bùi, theo sau là một nữ sinh búi tóc củ tỏi.

"Tạm được." Từ Bùi trong ảnh trẻ hơn bây giờ, com lê giày da, không có vẻ biếng nhác dịu dàng như hiện tại mà rất lạnh lùng, khiến Lý Thê cảm thấy bất an.

Từ Bùi nhìn ảnh, sau đó nhìn Lý Thê.

Lý Thê lùi một bước giữ khoảng cách với anh: "Anh xong việc nhanh vậy sao?"

Từ Bùi mỉm cười, anh về trường định mở họp, ai ngờ phòng thí nghiệm không có ai, chỉ còn một nghiên cứu sinh năm nhất trông coi máy móc.

Xem ra bất kể lãnh đạo bao nhiêu tuổi thì đều không cản được tâm hồn làm biếng của con người. Lý Thê vui vẻ: "Hôm nay là cuối tuần mà."

Nữ sinh bên cạnh gật đầu lia lịa, Từ Bùi liếc cô nhóc, cô nhóc im re rụt về một góc giả vờ không tồn tại.

Từ Bùi ký mấy tờ đơn đăng ký cho cô nhóc, dặn về chuẩn bị tài liệu gửi cho anh trước ngày mai, cô nhóc gật đầu, lấy lại đơn rồi tạm biệt Từ Bùi.

Từ Bùi đóng nắp bút, hỏi Lý Thê: "Cậu cũng xong việc rồi?"

Em họ bận ôn tập, Lý Thê không tiện quấy rầy người ta, lúc này thật sự không có việc gì.

"Đừng bảo anh còn muốn tôi đưa anh về." Lý Thê hỏi.

Từ Bùi nhìn cậu, ánh mắt chan chứa nét cười: "Đừng cảnh giác thế, tôi có ăn thịt cậu đâu."

Lý Thê không trả lời.

Dưới thư viện có một vài sinh viên phát sổ tay tuyên truyền, đã quan sát họ rất lâu, tìm được cơ hội bèn tiến lên đưa cho họ một cuốn.

"Chiều nay là ngày cuối cùng diễn ra triển lãm nghệ thuật của sinh viên tốt nghiệp Học viện Mỹ thuật bọn em, giáo sư Từ, thầy với bạn rảnh rỗi có thể đi xem ạ."

Từ Bùi nhận sổ tay tuyên truyền, hỏi Lý Thê: "Đi không?"

Trước ánh mắt mong đợi của bạn sinh viên, Lý Thê khó lòng lắc đầu từ chối.

Nhà trưng bày nghệ thuật của Đại học Đông Thành nằm gần thư viện, xây dựng rất đẹp, phòng triển lãm có ba tầng, tầng trên là thiết kế quần áo và trang sức, Lý Thê với Từ Bùi không lên xem mà chỉ loanh quanh ở tầng một.

Ngay cửa tầng một có một dự án tương tác, nếu quay lại mười năm trước, bạn muốn làm gì nhất.

Bên cạnh có giấy bút, có người cầm bút suy nghĩ rất lâu.

Mười năm trước không có sức hấp dẫn với sinh viên đại học tuổi trung bình không quá 22, chí ít đại đa số đều không muốn thi đại học lần nữa.

Lý Thê nhìn thấy có người viết: "Tôi không muốn quay lại mười năm trước."

Từ Bùi đứng cạnh hỏi cậu: "Cậu nghĩ thế nào?"

Mười năm trước Lý Thê 16 tuổi, vẫn đang học cấp ba, chuyện lớn nhất xảy ra vào năm đó là Lý Thê trúng tiếng sét ái tình với đàn anh lớp 12.

Khi ấy là lễ khai giảng, với tư cách là hạng nhất khối, Lý Thê phải chuẩn bị lên sân khấu nhận thưởng và phát biểu. Phát biểu tại buổi lễ có hơn mười nghìn người, Lý Thê căng thẳng vã mồ hôi.

Cũng chuẩn bị ở sau sân khấu còn có một đàn anh học lớp 12, anh ấy không hề căng thẳng, ngồi bên cửa sổ đọc sách. Ánh nắng hắt lên người anh ấy, lông mi vừa dài vừa dày.

Lý Thê vẫn nhớ cuốn sách anh ấy đọc là "Lưỡi dao cạo" của W. Somerset Maugham, cậu luôn cất kỹ cuốn sách này, hy vọng có thể điềm tĩnh ung dung như đàn anh.

"Cậu ta ung dung là vì năm lớp 10 và 11 cậu ta từng phát biểu, cậu lên lớp 12 cũng có thể rất ung dung."

Lý Thê không thích cách nói của Từ Bùi: "Tạt gáo nước lạnh khi người khác nhớ về quá khứ là vô đạo đức lắm đấy."

Từ Bùi chỉ cười, hỏi cậu: "Về sau hai người có hẹn hò không?"

"Không, đàn anh không thích con trai." Lý Thê đáp.

"Càng trẻ càng dễ gạt, câu này rất đúng." Từ Bùi thích thú nhìn Lý Thê: "Để tôi đoán nhé, cậu với Cố Thành Xuyên ở bên nhau, không phải cũng là vì một cái nhìn thoáng qua để lại ấn tượng sâu sắc tương tự như thế chứ."

"Tôi không nông cạn vậy đâu." Lý Thê hơi bực, bỏ Từ Bùi lại tự đi một mình.

Nhà trưng bày đông người, trừ sinh viên còn có rất nhiều người ngoài trường đến tham quan, vô số người checkin chụp ảnh.

Lý Thê đi xem khắp lượt, tác phẩm nào cũng rất hứng thú, cậu nhìn thấy một con SpongeBob cao hai mét được đặt tên "Patrick ơi mình cùng đi bắt sứa thôi".

1

Góc gần trong cùng có một tác phẩm chủ đề thôn làng ngày xưa phục dựng bằng đất sét, cánh đồng lúa mạch dài bất tận, đường đất chiếm phần lớn, trời mưa sẽ có rất nhiều vũng nước đọng đủ loại kích cỡ. Đường là nét vẽ thẳng tắp, mặt đất bằng phẳng. Một hộ gia đình đứng cạnh đồng ruộng đầu thôn, trước mặt trồng cây dương cao vút, bóng cây che rợp cả con đường.

Lý Thê dừng chân ở đây, ngắm một lúc lâu.

Từ Bùi bước đến nhìn tên tác phẩm, trên tấm thẻ ghi "Chiều nhặt hoa rơi".

"Hồi bé chỗ tôi là thế này." Lý Thê nói.

Khi đó thôn xóm vẫn đông đúc, thanh niên đều ở trong thôn, nghỉ hè tụi con nít chạy theo đám trẻ lớn hơn ở khắp các ngóc ngách, một ngày có thể chạy qua bốn năm ngôi làng. Chiều muộn, người già ngồi ven đường hóng gió, kể chuyện nhà chuyện cửa. Hai bên đường trồng hai hàng cây dương, người bán dưa hấu kê sạp ngay trên đất.

Đã rất nhiều năm Lý Thê chưa được thấy hình ảnh này: "Sau này chúng tôi chuyển nhà lên thị trấn, nghỉ hè năm nào bố mẹ cũng đăng ký kín lớp học thêm cho tôi. Tết năm nay về quê lễ cụ, thanh niên ở quê hầu hết đều đi làm công ở xa, không thì định cư luôn ở nơi khác, trên đường toàn người già tay chân run rẩy, thôn xóm trở nên rất yên tĩnh."

Từ Bùi nhìn chăm chú gò má Lý Thê, quê của cậu là nơi khác một trời một vực với Đông Thành.

Sự nghi hoặc của Lý Thê với thế giới này bắt nguồn từ đó, đôi thi cậu tỏ ra lạc quẻ với thành phố sầm uất, là vì trong tim cậu có một ngôi làng.

Chủ tác phẩm đứng cạnh tác phẩm, là một cô gái tóc dài, nghe thấy lời kể của Lý Thê thì rất vui vẻ bày tỏ đây là cảm hứng sáng tác của cô.

Cô ấy cho Lý Thê một bộ tượng hình người nhỏ nặn bằng đất sét, trên hộp đựng ghi "Con người không nên quen nguồn cội, ấy là nơi tâm hồn bình yên".

Cô gái cũng chuẩn bị một món quà cho Từ Bùi, song anh từ chối.

Lý Thê nhìn anh: "Vì sao không nhận?"

Từ Bùi xỏ tay túi quần, nét mặt lạnh nhạt xa cách: "Đó không phải nguồn cội của tôi."

Ký ức tuổi thơ của Từ Bùi rất không trọn vẹn, chỉ nhớ thường xuyên chuyển qua chuyển lại giữa nhà họ Từ và nhà họ Bùi. Nhà nội ở trong ngõ, nhà ngoại ở khu tập thể Đại học Đông Thành, sau khi ông ngoại và ông nội lần lượt qua đời, chẳng mấy mà hai nơi này thay đổi chóng mặt.

Từ Bùi không tìm được nguồn cội, anh cho rằng thiếu sót này là do Bùi tiểu thư mất sớm, vì vậy anh tiếp bước mẹ ra nước ngoài, ngắm phong cảnh mẹ từng ngắm, thật ra chẳng khác gì mò trăng đáy nước.

Lý Thê cảm thấy trong một khoảnh khắc tâm trạng Từ Bùi dao động rất mạnh, có thứ bong ra khỏi vỏ, để lộ một góc chân thực bên trong. Nhưng anh nhanh chóng kiềm chế, đi xem bức tranh khác có phong cách mô phỏng Guernica của Picasso.

Lý Thê chưa thể chộp được sự thay đổi trong giây phút đó, nó khiến cậu sinh lòng tò mò với Từ Bùi.

Sau khi rời nhà trưng bày, hai người ngồi nghỉ tại ghế tựa cạnh quầy bán báo, phía sau là hàng cây ngân hạnh.

Lý Thê sang quầy bán báo mua hai chai nước, lúc quay lại trông thấy Từ Bùi đang gấp thuyền bằng sổ tay tuyên truyền.

1

Lý Thê đưa nước cho anh, anh đưa thuyền giấy cho cậu. Thuyền giấy vuông vức to bằng một bàn tay, có thể khen là rất chi tiết.

"Muốn học không?" Từ Bùi hỏi.

Cậu gật đầu.

Từ Bùi lại xé một tờ giấy tuyên truyền, dạy tận tay Lý Thê.

Tay anh rất đẹp, điều này không thể nghi ngờ, nhưng so với tay Lý Thê thì tay anh lại tràn đầy sức mạnh.

Lý Thê lóng ngóng, sểnh ra một cái là không theo kịp các bước của Từ Bùi.

Từ Bùi nhìn Lý Thê, Lý Thê cũng nhìn anh.

Anh tức cười, nhoáng cái gấp xong thuyền giấy rồi không dạy cậu nữa.

Lý Thê vừa ngượng vừa cáu. Từ Bùi là thầy giáo cơ mà, chút xíu nhẫn nại cũng không có à.

"Tôi có một câu hỏi muốn hỏi anh." Lý Thê cầm thuyền giấy bán thành phẩm của mình, gấp từng bước một theo trí nhớ: "Hàng Nghênh Nhất nói anh không bao giờ đánh giá tranh của anh ta, tôi có thể hỏi tại sao không?"

Từ Bùi cụp mắt nhìn Lý Thê gấp thuyền giấy, cậu làm sai một bước rồi, cậu luôn làm sai bước đó.

"Hàng Nghênh Nhất thông minh nhạy cảm, thông thạo vẽ tranh, đặc trưng cá nhân rõ rệt." Từ Bùi đáp: "Nhưng tâm lý của cậu ta vô cùng không chín chắn, tinh thần rất không ổn định. Thi thoảng cậu ta cảm thấy tranh mình vẽ cực kỳ đỉnh, hôm khác lại xé đi, cậu ta gấp gáp hy vọng có thể nhận thức bản thân một cách chính xác nhất."

Lý Thê trải phẳng tờ giấy, gấp lại từ đầu.

Từ Bùi không nhịn được bật cười: "Cậu ta quá xem trọng đánh giá mà người khác phản hồi."

Trong nhóm nhỏ ba người gồm Hàng Nghênh Nhất, Chương Tòng Trí và Từ Bùi, Hàng Nghênh Nhất và Chương Tòng Trí đều rất tin tưởng Từ Bùi. Khác biệt là Hàng Nghênh Nhất mong manh hơn, nếu Từ Bùi thật sự đưa ra đánh giá, anh ta sẽ coi đánh giá của Từ Bùi là tình trạng thực tế.

Lý Thê cúi đầu gỡ chiếc thuyền giấy Từ Bùi gấp hoàn chỉnh, cậu muốn làm lại theo dấu cũ. Từ Bùi thấy cậu nhớ nhầm thứ tự nhưng không nhắc.

"Nhà nghệ thuật tìm được cái tôi là chuyện bắt buộc." Từ Bùi nhìn Lý Thê: "Tôi và cậu cũng như vậy."

Lý Thê hơi sốt ruột, các bước mãi không đúng, cậu dừng lại rơi vào suy tư.

Từ Bùi chỉ tờ giấy của cậu: "Cậu lại sai rồi, cậu luôn sai ở một bước."

Lý Thê nhìn giấy: "Bước nào?"

"Tự tìm." Từ Bùi đứng dậy: "Cuộc sống, công việc, bạn trai, ai biết sai ở bước nào?"

6

Từ Bùi đi rồi, Lý Thê nhìn bán thành phẩm trong tay, vo tròn hai chiếc thuyền giấy ném vào thùng rác.

***

Tác giả có lời muốn nói:

Lý Thê: Thứ gì đâu, không học nữa.