Tháng 12 năm 1808 quân Thanh chia ba đường tràn vào Đại Việt do Vương Bài làm tướng tiên phong dẫn ba mươi vạn quân tràn qua Ải Mục Nam quan tấn công thành Lạng Sơn. Chiến tranh Thanh – Đại Việt chính thức bắt đầu. Đây có thể xem là xung độ quy mô lớn nhất trong suốt giai đoạn chiến tranh giữa hai nước, kể từ thời nhà Tần.
Nói một chút về nơi đầu tiên chiến sự diễn ra, thành Lạng Sơn nằm trong thung lũng lớn xung quanh có núi cao bao bọc, chu vi của thành là 2.560 mét, Thành được xây dựng trong một không gian rộng lớn, xung quanh bốn mặt thành đều rộng thoáng, bằng phẳng rất thuận tiện cho việc triển khai tấn công và ứng cứu khi cần thiết, đây là một vị trí quân sự đắc địa có ưu thế cả công lẫn thủ.
Tường thành được xây bằng “gạch vồ”, là một loại gạch cổ có kích thước lớn 0,15 x 0,17 x 0,40m, tường cao bốn mét dựng đứng rất khó xâm nhập tấn công từ ngoài vào. Tường thành phía Tây và phía Nam bên trong được đắp đất cao lên đến mặt thành, ở chân thành được đắp đất rộng mười mét , trên mặt thành đắp đất rộng ba mét, rất thuận lợi cho số đông binh lính cùng tham gia chiến đấu. Chiều cao tường đất bên trong bằng chiều cao tường xây phía ngoài tạo thành một hình thang vuông vững trãi, có đường huyền thoải dốc rất thuận tiện cho việc triển khai binh lính lên mặt thành, ở góc Tây Nam nơi giao nhau của tường thành phía Tây và phía Nam có một ngọn núi đất nhỏ tên là Tổ Sơn.
Tường thành phía Đông và phía Bắc bên trong không đắp đất nhưng trên mặt tường thành lại trổ các lỗ châu mai (lỗ châu mai đứng có kích thước mặt ngoài 0,1mx 0,5m và kích thước mặt trong 0,3mx 0,6m) cách nhau hai mét, cách mặt đất một mét tư; Trên đỉnh tường thành gạch được xây chìa ra hai bên, mỗi bên 0,1m để tạo thành mái bảo vệ tường thành bền vững. Thành có bốn cổng, cổng rộng bốn mét, chân đế được xây bằng đá đẽo kích thước lớn 0,21 x 0,40 x 0,55m, phía trên xây cuốn vòm cao 5m bằng gạch vồ.
Trong thành có bốn nghìn quân được trang bị súng trường cải tiến sử dụng đạn vỏ đạn bắn bằng phương pháp nạp hậu, mười sáu khẩu cối 80 ly, do Đô Đốc Tuyết chỉ huy. Lực lượng này nhìn có vẻ chỉ bằng móng chân của mấy chục vạn Thanh triều nhưng hỏa lực thì đủ áp đảo toàn bộ. Đó còn chưa kể một vài tay lính Lạc Việt trang bị súng tiêu cùng một khẩu súng máy hạng nặng được bố trí.
Lúc chín giờ, lão Tuyết dẫn đầu các quan chức ở trong thành tiến vào quảng trường. Các binh sỹ lập tức điều chỉnh tư thế, ngẩng đầu, ưỡn ngực. Tuyết giơ tay chào theo kiểu nhà binh. Lúc đầu lão không quen với kiểu chào này. Tuy nhiên, về sau, nó lại tiện dụng hơn nhiêu so với kiểu quỳ lại kiểu cũ. Cả đoàn quân lập tức đáp lại. Nhìn một lát, dưới lá chiến kỳ Tây Sơn, lão Tuyết mới nói:
- Các anh em, các chiến sỹ của lực lượng vũ trang Đại Việt, lần này chúng ta dùng bốn ngàn người chạn đứng mũi tiên phong của hàng chục vạn quân địch. Bọn họ đứng im cho chúng ta chém cũng đủ mệt chết chúng ta. Nhưng các anh em có sợ hay không?
- Không sợ!!! Không sợ!!! – Bên dưới các chiến sỹ hét vang.
Người Đại Việt luôn yêu nước. Dù là người dân thường cũng không bao giờ khuất phục trước quân xâm lược, huống hồ gì họ là quân nhân.
- Tốt lắm, các anh em. Ta cũng không có gì để nói nhiều, chỉ có chén rượu nhạt chúc anh em chiến thắng khải hoàn
Lời lão Tuyết vừa dứt, một đám rượu nếp được mang vào quảng trường. Mùi nếp mới thơm lừng cả một góc trời. Đô đốc nhà Tây Sơn cầm chén rượu uống một hơi cạn sạch, rồi úp cái chén cho mọi người xem.
- Không giết hết giặc, không về Trung Đô! – Lão Quát xong liền ném vỡ chén rượu
Bốn ngàn quân sỹ cùng uống cạn rượu, sau đó ném vỡ chén, hét lớn.
- Không giết hết giặc, không về Trung Đô!
Lúc này, một quân sĩ tới bão có một võ tướng nhà Thanh đứng trước cổng thành. Lão Tuyết thấy vậy liền đích thân tới xem xét. Dù sao thì có gan một mình tới thì lão cũng nên nể mặt mà xem một chút.
- Kẻ tới là ai?
Lão Tuyết hỏi.
- Triệu Hổ, tướng tiên phong của Đại Thanh, hậu duệ của chiến thần Triệu Tử Long.
- Nguyễn Văn Tuyết! Tướng lĩnh Tây Sơn quân, Đại Việt. – Lão Tuyết nói. – Ta phụng lệnh hoàng thượng trấn giữ thành này!
Lúc này, Triệu Hổ, hậu duệ của Triệu Tử Long thời Tam Quốc lên đi tới trước thành. Hắn dám tới gần đại doanh kẻ địch làm lão Tuyết có chút thưởng thức con người này.
- Thủ thành nghe đây! Vua của các ngươi khinh thường thiên triều. Bọn ta phụng lệnh hoàng thượng tới thảo phạt. Khôn hồn thì đầu hàng, triều đình Đại Thanh sẽ tha cho tụi bây một mạng. – Hắn nói. - Ở ngoài kia có chục vạn hùng binh, dư sách san bằng cái thành bé bằng lỗ mũi của các ngươi.
Từ trên thành, tướng Tây Sơn quát lớn:
- Câu trả lời của ta là: Đầu của ta ở đây, ngon thì qua mà lấy!
Mấy nghìn binh lính thủ thành thi nhau hô lớn:
- Đầu của ta ở đây, ngon thì qua mà lấy!
Có người còn cầm giáo chọc vào mũ mà giơ lên quay quay...
- Lũ man di khốn nạn! Ta về báo chủ tướng để cho các ngươi biết thế nào là sức mạnh của thiên triều!
Nửa canh giờ sau khi tên này đi, cuộc chiến chính thức diễn ra. Cả đường chân trời bị che lấp bởi quân đội Mãn Thanh và nó chỉ là nhóm quân tiên phong. Quân giữ thành có hơi sững người trước quân số đông đảo của anh bạn láng giềng phương Bắc.
Quân Thanh được trang bị pháo Hồng Y là loại pháo mạnh nhất của quân Thanh với tầm bắn ba trăm mét dùng đạn đặc và xe thang mây để đánh thành. Vũ khí bộ binh chủ yếu là cung tên và gươm giáo, chỉ có khoảng ba nghìn súng hỏa mai. Đội hình này phải thừa nhận là rất có sức uy hiếp ở giai đoạn trung đại và đầu thời cận đại. Bộ binh Tây Sơn lúc trước cũng ăn không tiêu với đám này. Tuy nhiên, thời điểm hiện tại thì chúng phần nhiều chỉ là bia tập bắn di động mà thôi.
Triệu Hổ, kẻ lúc này dám một mình một ngựa, cho pháo binh tiến lên trước để bắn phá công thành. Nhìn thành trì kiểu này, hắn hiểu nếu cho bộ binh lao lên thì không biết chừng nào mới chiếm được.
Về phần mình, Đô đốc Tuyết lẳng lặng chờ cho địch nhân tiến đến cự ly năm trăm thước thì mới trầm tĩnh hạ lệnh:
- Khai pháo!
Mười sáu viên đạn từ trên trên thành lâu bay ra, chuẩn xác rơi vào giữa đám pháo thủ, nhất thời khiến cho bọn chúng huyết nhục tung bay, choáng váng rối mù. Nhiều thùng thuốc súng bắt lửa nổ tung, nhiều cỗ pháo nổ tung bánh xe văng tứ tung. Thuốc nổ của nhà Thanh khó đánh lửa nhưng cũng lại cực kỳ dễ bắt lửa.
Trận doanh tiến công của quân đội Thanh triều nhanh chóng xuất hiện hỗn loạn. Bọn chúng trước giờ chưa từng bị đả kích như thế. Đại pháo thì đám này thấy nhiều rồi nhưng tâm bắn và độ chính xác ở mức này thì không thể tin nổi. Trong lúc nhất thời cũng hoảng loạn.
Tuy nhiên, bọn chúng phản ứng rất nhanh. Tuy nói Gia Khánh thừa sự suy thoái từ thời Càn Long nhưng cũng nhận luôn đạo quân tinh nhuệ từ phụ hoàng của mình. Quân đội Mãn Châu vẫn có sức chiến đấu khá mạnh chứ không tuộc dốc như thời Đạo Quang sau này.
Quan chỉ huy lớn tiếng kêu thét đám pháo thủ rút về phía sau, đám cung thủ duy trì đội ngũ chỉnh tề tiến lên giương cung, chuẩn bị xạ kích, bộ binh còn lại thì gầm lên, khiêng thang chạy như bay, nhanh chóng vượt qua khu vực trống trải, bắt đầu muốn trèo lên tường thành.
- Cái quái gì thế này!
Đám lính Thanh la lớn.
Nghênh đón bọn chúng lại là một trận mưa lựu đạn. Một cụm khói dày đặc nổi lên bên dưới tường thành. Quân Thanh triều bị khói bao trùm lấy. Mấy thang tre áp được vào tường thành cũng bị lựu đạn của quân Tây Sơn ném cho gãy đổ, người trên thang cũng theo thế nhào xuống đất, chỉ có tiếng thét thê thảm không ngừng vang lên. Bên dưới tường thành chất đầy thi thể rất nhanh, nhưng bọn chúng vẫn như cũ không lùi lại, cứ như khi nào lựu đạn không còn nổ được nữa thì bọn chúng mới lui.
Cung tiễn thủ và súng hoả mai của quân đội Thanh triều từng bước tiến lên, nhưng lại không ngừng bị pháo cối tấn công, khiến cho địch nhân không thể tập trung được, thi thoảng mới có một mũi tên hoặc viên đạn bắn lên tường thành, nhưng không còn lực sát thương nữa. Cung tên cần dùng lực để kéo cung, nếu chỉ dùng lực của cơ tay thì hoàn toàn không đủ mà phải dùng lực của toàn thân, điều không thể trong tình huống này. Trong khi đó, súng hỏa mai nếu không bắn với số lượng lớn thì chỉ có thể dọa người mà thôi.
- Đại Việt muôn năm!!!
Thế trận nghiêng về một bên khiến cho sĩ khí quân Tây Sơn đại thịnh. Một số chiến sĩ hưng phấn đứng lên từ lỗ châu mai, không hề sợ hãi, dùng súng trường bắn xuống địch nhân bên dưới.
Đô đốc Tuyết nhìn xuyên qua lớp khói mù mịt, từ kính viễn vọng có thể nhìn thấy quân doanh đối phương dồn dập xuất hiện mấy viên chỉ huy cao cấp đang dùng kính viễn vọng quan sát chiến trường, có mấy tên còn hét lớn, dường như vì thấy chiến trường gặp bất lợi mà hét lên như sấm.
Triệu Hổ hiển nhiên cũng có ở đó, nhưng thần thái lại có phần hết sức bình tĩnh, mặc cho quan quân chung quanh rít gào như sấm, vẫn im lặng bất động.
- Đúng là tinh binh.
Đô đốc Tuyết cảm thán.
Bất quá quân của nhà Thanh quả nhiên không hổ là bộ binh có danh tiếng ở Châu Á. Bọn chúng mặc dù bị vũ khí bí mật của đối phương công kích đến nỗi gần như chết sạch, xong vẫn lựa chọn như cũ, không hề lui bước. Những quân Thanh triều còn sống đều kiên cường tiến về phía trước, cho dù bị thương cũng vẫn cố bò về phía thành, phải đến khi mình bị đánh ngã hoặc nổ thành tro bụi thì mới ngừng lại.
Nên nhớ quân số nhà Thanh vẫn còn rất nhiều. Nếu chúng tiếp cận đủ gần để đánh giáp lá cà thì không biết hậu quả thế nào.
Đô đốc Tuyết rút kiếm ra, chỉ xéo về phía trước, cao giọng truyền đạt mệnh lệnh tác chiến.
- Bắn tự do !