Đêm khuya, bầu không khí tĩnh mịch bao trùm căn nhà nhỏ giữa làng quê Gia Lai. Tiếng côn trùng rả rích như bản hòa ca không dứt, hòa vào ánh trăng nhàn nhạt phủ lên từng mái ngói, từng nhánh cây trong vườn. Trong căn phòng ngủ, Lan và mẹ đã yên giấc, nhưng Hương vẫn trằn trọc, ánh mắt dõi theo từng đường nét của mẹ mình. Bao nhiêu năm qua, nàng luôn khao khát cảm giác được nằm cạnh mẹ, được cảm nhận hơi ấm quen thuộc như thuở còn thơ bé.
Hải, sau khi dọn dẹp qua loa chỗ ngủ trong gian nhà chính, bước ra ngoài để tìm chút không khí. Hắn chẳng ngủ được, phần vì sự yên tĩnh quá mức, phần vì suy nghĩ cứ xoay quanh cuộc trò chuyện chưa dứt với Lâm.
Bước ra hàng ba, ánh sáng nhàn nhạt từ điếu thuốc đang cháy dở làm hắn chú ý. Lâm ngồi đó, dáng vẻ trầm ngâm, ánh mắt nhìn xa xăm như đang thả hồn vào bóng đêm tĩnh lặng.
“Anh Lâm, chưa ngủ à?” Hải khẽ hỏi, ngồi xuống chiếc ghế gỗ bên cạnh.
Hải nhún vai, cười nhẹ. “Quen rồi, em ngủ muộn lắm. Vả lại, không khí ở đây yên tĩnh quá, làm em nhớ đến hồi nhỏ ở quê.”
Lâm gật đầu, rút từ trong túi áo một điếu thuốc, chìa về phía Hải. “Hút không?”
Hải xua tay từ chối, mỉm cười. “Em bỏ thuốc rồi, từ hơn một tháng trước.”
“Vậy thì tốt,” Lâm đáp, rít một hơi thật sâu rồi nhả khói chậm rãi. “Anh thì chưa bỏ được. Chắc một phần vì áp lực công việc, một phần… chỉ là thói quen khó bỏ thôi.”
Hải im lặng nhìn Lâm. Anh rể của hắn, người đàn ông từng được xem là thiên tài công nghệ ở Silicon Valley, giờ đây lại có vẻ gì đó mệt mỏi và bấp bênh. Có lẽ, sự trở về này với Lâm cũng không dễ dàng như vẻ ngoài của anh.
“Anh thấy cuộc sống ở đây thế nào?” Hải hỏi, phá tan sự im lặng.
Lâm nhìn xa xăm, nhả ra một hơi khói dài. “Yên bình, nhưng cũng có phần… bức bối. Anh quen với sự nhộn nhịp ở Silicon Valley rồi, giờ về đây đôi lúc thấy mọi thứ chậm chạp quá. Nhưng Lan nói đúng, có lẽ anh cần một khoảng lặng để nhìn lại mình.”
“Anh có từng nghĩ sẽ làm gì tiếp theo không?” Hải hỏi, giọng thăm dò.
“Chưa,” Lâm thú nhận. “Anh về đây một phần vì Lan, một phần vì muốn thử sức ở thị trường trong nước. Nhưng nói thật, anh vẫn đang tìm hướng đi. Mọi thứ ở đây khác xa với những gì anh đã quen thuộc.”
Hải cười nhẹ. “Khác, nhưng không hẳn là bất lợi. Anh biết không, em nghĩ thị trường trong nước hiện tại giống như một mảnh đất hoang. Ai đến trước, người đó sẽ có cơ hội xây dựng từ đầu.”
Lâm quay sang nhìn Hải, ánh mắt anh trở nên sắc bén hơn. “Ý cậu là sao?”
“Internet, anh Lâm. Đây là thời điểm vàng để khai thác tiềm năng của nó. Em tin rằng trong vòng mười năm tới, mọi thứ từ giao tiếp, làm việc, mua sắm đến giải trí đều sẽ gắn liền với Internet. Ở nước ngoài, họ đã bắt đầu xây dựng nền tảng thương mại điện tử, dịch vụ đám mây, và cả các hệ sinh thái kỹ thuật số. Còn ở Việt Nam, mọi thứ vẫn chỉ mới ở giai đoạn đầu. Ai đi trước, người đó sẽ có lợi thế tuyệt đối.”
Lâm im lặng, rít thêm một hơi thuốc, như đang nghiền ngẫm lời nói của Hải. “Cậu nói nghe hấp dẫn đấy. Nhưng với cơ sở hạ tầng hiện tại của Việt Nam, liệu có khả thi không?”
Hải mỉm cười. “Khả thi chứ. Nhưng không phải ngay lập tức. Ban đầu, mình chỉ cần tập trung vào một lĩnh vực cụ thể, như thương mại điện tử, logistics, hoặc dịch vụ số hóa. Khi đã xây dựng được nền móng vững chắc, mình mới dần mở rộng. Quan trọng nhất là phải có chiến lược rõ ràng và một đội ngũ đủ mạnh để triển khai.”
Lâm bật cười nhẹ. “Đội ngũ đủ mạnh? Cậu định kéo anh vào đấy à?”
Hải cười đáp lại, nhưng trong ánh mắt hắn ánh lên sự nghiêm túc. “Đúng vậy. Em biết anh có năng lực và kinh nghiệm. Anh là người em cần. Không phải ai cũng có thể hiểu sâu về công nghệ và quản lý một đội ngũ lớn như anh.”
“Nhưng…” Lâm ngập ngừng, tay gõ nhẹ lên điếu thuốc đang cháy dở. “Anh đã nghĩ đến việc tự lập. Nếu trở lại làm việc, anh muốn tự mình xây dựng một cái gì đó.”
Hải gật gù. “Em hiểu. Nhưng anh Lâm, đôi khi tự lập không có nghĩa là phải một mình làm mọi thứ. Thay vào đó, mình có thể hợp tác với những người có cùng chí hướng. Anh có kỹ năng quản lý và tầm nhìn, em có ý tưởng và sự am hiểu thị trường. Nếu chúng ta hợp sức, em tin rằng mình sẽ tạo ra được điều gì đó khác biệt.”
Lâm im lặng, nhưng ánh mắt anh dần trở nên nghiêm túc hơn. Hải tiếp tục:
“Anh biết không, trong tương lai, Internet không chỉ là công cụ, mà còn là một hệ sinh thái toàn diện. Những công ty như Amazon, Google không thành công chỉ vì công nghệ, mà còn vì họ biết cách xây dựng hệ sinh thái xoay quanh nhu cầu của người dùng. Ở Việt Nam, điều này còn rất mới, nhưng chính vì vậy mà tiềm năng lại càng lớn. Em tin rằng nếu mình bắt đầu bây giờ, trong vòng năm đến mười năm tới, mình sẽ là người dẫn đầu.”
Lâm không nói chuyện, chỉ ngồi tựa lưng vào thành ghế gỗ cũ kỹ, đôi mắt đăm chiêu nhìn xa xăm vào màn đêm tĩnh lặng. Ánh sáng lờ mờ từ chiếc đèn dầu trong nhà hắt ra không đủ xua đi bóng tối bủa vây tâm trí anh. Từ ngày trở về Việt Nam, trong lòng Lâm luôn tồn tại một khoảng trống khó gọi tên.
Từ Silicon Valley hoa lệ, nơi mỗi ngày trôi qua đều gắn liền với những con số, chiến lược và những bộ óc xuất sắc nhất thế giới, Lâm trở về với vùng quê yên ả này như một sự dứt bỏ hoàn toàn khỏi nhịp sống mà anh từng quen thuộc. Nhưng sự yên bình này, thay vì mang lại cảm giác thư thái, lại khiến anh càng thêm hoang mang.
“Tại sao mình lại trở về?” Lâm tự hỏi bản thân không biết bao lần.
Anh từng là một phần của những dự án thay đổi thế giới: trí tuệ nhân tạo tại Google, nền tảng thương mại điện tử của Amazon. Anh từng tự hào khi tên mình xuất hiện trong danh sách những nhân sự quan trọng của các tập đoàn công nghệ hàng đầu. Nhưng những ánh hào quang đó, với anh, giờ đây giống như một tấm màn che, giấu đi những trăn trở sâu thẳm bên trong.
Quyết định về Việt Nam, với Lâm, không phải là bốc đồng. Lan đã nói chuyện với anh suốt nhiều tháng trước khi anh gật đầu. Cô bảo, “Anh tài giỏi như vậy, nếu trở về và xây dựng một điều gì đó cho quê hương, anh sẽ không chỉ là một phần của thành công người khác, mà sẽ tự tạo nên di sản của riêng mình.”
Những lời đó chạm đến sâu thẳm trái tim Lâm. Anh nhớ đến tuổi thơ nghèo khó ở một vùng quê Việt Nam, nhớ đến hình ảnh mẹ mình cặm cụi bên luống rau để nuôi anh và em trai ăn học. Anh muốn trở về, muốn làm gì đó để thay đổi thực tại. Nhưng khi về rồi, anh lại không biết bắt đầu từ đâu.
Thị trường Việt Nam quá khác biệt so với những gì anh từng biết. Mọi thứ còn ở giai đoạn sơ khai: công nghệ, quản lý, thậm chí cả nhận thức về giá trị của Internet. Lâm nhìn quanh, chỉ thấy rào cản và thách thức.
“Phải bắt đầu từ đâu? Liệu mình có thực sự phù hợp với nơi này không?” Những câu hỏi cứ xoay mòng trong đầu anh, không tìm được câu trả lời thỏa đáng.
Lâm không nói với Lan, nhưng sâu thẳm trong lòng, anh lo sợ. Anh sợ rằng mình không đủ kiên nhẫn để xây dựng mọi thứ từ đầu, sợ rằng những gì anh từng đạt được ở Silicon Valley sẽ trở thành một cái bóng quá lớn, đè nặng lên mọi nỗ lực tại quê hương.