Chương 5: Quyết Tâm Cải Cách và Cuộc Đấu Tranh Tư Tưởng.

Xuyên Về Thời Tự Đức.

Tác giả: Lưu Huỳnh Phát.

Sau những thay đổi bước đầu, Nguyễn Hải ngày càng đối mặt với sự phản đối gay gắt từ phe bảo thủ trong triều đình. Những cải cách mà cậu quyết tâm thực hiện, nhằm phát triển đất nước và đưa Đại Nam vươn ra thế giới, lại bị nhiều quan lại bảo thủ xem là sự đe dọa đến trật tự và truyền thống lâu đời của triều đình. Những cuộc tranh luận, chỉ trích và những âm mưu phản đối từ phe bảo thủ càng lúc càng rõ rệt, đặc biệt là sau khi Nguyễn Hải quyết định mở cửa đất nước, khuyến khích giao thương với phương Tây và cải cách các ngành kinh tế trọng yếu. Sự gia tăng thế lực của các quan cấp tiến như Phan Thanh Giản và Phạm Phú Thứ càng khiến phe bảo thủ lo sợ và hoang mang.

Bầu không khí trong triều đình lúc này căng thẳng hơn bao giờ hết. Những tấm biểu quyết của các quan lại bảo thủ được dán kín trong những góc khuất của cung điện, với những lời lẽ khuyên can, phản đối thậm chí là gièm pha những cải cách của Nguyễn Hải. Dù vậy, Nguyễn Hải không để mình bị lung lay. Cậu hiểu rằng để bảo vệ sự nghiệp cải cách, cần phải đối mặt và vượt qua những thế lực đang cố gắng duy trì cái gọi là trật tự cũ. Để thực hiện điều đó, một chiến lược chặt chẽ và một sự kiên định trong hành động là điều không thể thiếu.

Một ngày nọ, Nguyễn Hải quyết định triệu tập một cuộc họp đặc biệt với các quan cấp tiến tại thư phòng riêng trong cung để vạch ra chiến lược mới. Đây sẽ là cuộc họp quan trọng, có thể quyết định tương lai của công cuộc cải cách. Trong căn phòng yên tĩnh của cung điện, ánh đèn dầu hắt lên những bức tường mờ tối. Trên chiếc bàn rộng, Nguyễn Hải trải một tấm bản đồ lớn của Đại Nam. Cậu đã ghi chú rất nhiều vị trí trên bản đồ, những khu vực cần mở cảng, những vùng đất có tiềm năng phát triển mạnh mẽ về nông nghiệp và công nghiệp. Các quan cấp tiến, gồm Phan Thanh Giản và Phạm Phú Thứ, ngồi xung quanh, mỗi người chăm chú theo dõi những ghi chú trên bản đồ.

Nguyễn Hải nhìn mọi người một lượt rồi lên tiếng, giọng nói đầy kiên quyết:

- Chúng ta cần làm rõ rằng, Đại Nam không thể cứ mãi đóng cửa, tự tách mình khỏi thế giới được. Nếu chúng ta không tự thay đổi, thì sớm hay muộn ngoại bang cũng sẽ đến gõ cửa nhà chúng ta. Và khi đó, đó không còn là giao thương nữa, mà sẽ là xâm lược. Các khanh có hiểu điều đó không?

Phan Thanh Giản, người luôn ủng hộ Nguyễn Hải, gật đầu và nói, giọng trầm ấm:

- Thưa bệ hạ, thần hoàn toàn đồng tình với quyết định của người. Tuy nhiên, sự phản đối từ các quan bảo thủ, đặc biệt là Trần Thiện Hòa, vẫn đang gây trở ngại. Thần nghĩ chúng ta cần phải có cách thức thuyết phục hợp lý hơn để họ nhận ra tầm quan trọng của những thay đổi này.

Phạm Phú Thứ cũng không ngần ngại đưa ra ý kiến:

- Thưa Bệ hạ, thần cho rằng để thắng được sự phản đối của phe bảo thủ, chúng ta cần phải đưa ra những kết quả rõ ràng. Những cải thiện thực sự mà người dân có thể cảm nhận được. Chỉ có như vậy, chúng ta mới giành được sự ủng hộ không chỉ từ triều đình mà còn từ dân chúng. Cải cách mà không có kết quả cụ thể, chỉ toàn lời nói suông, sẽ khó có thể thuyết phục được mọi người.

Nguyễn Hải ngẫm nghĩ một lúc, rồi gật gù:



- Đúng vậy. Ta sẽ tiếp tục thúc đẩy các cải cách về kinh tế và đời sống dân sinh. Việc gìn giữ văn hóa là rất quan trọng, nhưng nếu đất nước không phát triển, văn hóa cũng sẽ bị suy vong. Chúng ta phải làm sao để bảo vệ cả hai điều này một cách hài hòa.

Cuộc họp diễn ra trong suốt nhiều giờ đồng hồ, với các cuộc trao đổi sôi nổi giữa các quan cấp tiến. Họ bàn bạc chi tiết về các chính sách sẽ được triển khai, từ việc mở cửa các cảng biển, thu hút thương mại với phương Tây, đến việc phát triển các ngành công nghiệp như dệt may, luyện kim, chế tạo v·ũ k·hí. Nguyễn Hải lắng nghe từng ý kiến, phân tích tình hình một cách tỉ mỉ và đi đến những quyết định quan trọng.

Ngày hôm sau, Nguyễn Hải quyết định tiến hành hàng loạt cải cách về thuế và quy trình nông nghiệp nhằm giảm bớt gánh nặng cho nông dân. Cậu biết rằng, chỉ khi đời sống của người dân được cải thiện, họ mới thực sự cảm nhận được lợi ích từ những thay đổi mà triều đình mang lại. Điều này không chỉ là cách để giữ vững sự ủng hộ của dân chúng mà còn là bằng chứng mạnh mẽ nhất để đối phó với những phản đối từ phe bảo thủ.

Với quyết tâm ấy, Nguyễn Hải cho triệu tập một buổi thiết triều đặc biệt, nơi cậu sẽ công bố chính thức các chính sách mới. Trong căn phòng lớn, các quan lại từ các bộ, các tướng lĩnh và các nhân vật quyền lực khác đều có mặt. Nguyễn Hải ngồi ngay ngắn trên ngai vàng, ánh mắt sắc sảo và kiên định. Cậu bắt đầu lên tiếng, giọng điềm đạm nhưng đầy thuyết phục:

- Trẫm quyết định sẽ giảm bớt thuế cho các nông dân tại những vùng h·ạn h·án và l·ũ l·ụt. Những người dân đã khổ cực lao động cho mùa màng không thể tiếp tục chịu đựng thêm gánh nặng này. Hơn nữa, trẫm sẽ đầu tư vào các công cụ nông nghiệp hiện đại từ phương Tây để giúp nông dân tăng năng suất. Đây là bước đầu tiên trong chính sách cải cách đất nước của ta.

Các quan cấp tiến đồng loạt vỗ tay tán thưởng, nhưng trong ánh mắt của những quan bảo thủ lại là sự ngần ngại, lo lắng. Trần Thiện Hòa, một trong những người đứng đầu phe bảo thủ, nhanh chóng đứng lên. Ánh mắt ông nghiêm nghị, giọng nói đầy nghi ngờ:

- Thưa bệ hạ, việc giảm thuế cho nông dân có thể giúp dân chúng phần nào, nhưng việc mua sắm công cụ nông nghiệp từ phương Tây lại là một gánh nặng cho ngân khố quốc gia. Thần e rằng đó là một việc làm không cần thiết, thậm chí có thể là làng phí. Chúng ta cần phải xem xét lại trước khi quyết định.

Nguyễn Hải điềm tĩnh đáp, ánh mắt sáng ngời, không chút dao động:

- Trần đại nhân, một quốc gia không thể phát triển nếu chỉ chú trọng vào tích lũy tiền bạc vào ngân khố mà bỏ qua sức dân. Nếu dân chúng đói khổ, triều đình không thể đứng vững. Ta làm điều này không chỉ vì lợi ích trước mắt, mà vì tương lai của Đại Nam. Một khi năng suất tăng lên, người dân sẽ có đủ ăn, đủ sống, nền kinh tế sẽ phát triển, và đất nước sẽ vững mạnh hơn. Đó là điều mà bất kỳ ai cũng không thể phủ nhận.

Giọng điệu của Nguyễn Hải đầy thuyết phục, khiến những quan trong triều dù không muốn thừa nhận cũng phải im lặng, không dám phản bác thêm. Các quan bảo thủ ngồi yên, mặt mày không giấu nổi sự khó chịu, nhưng cũng không thể tìm ra lý do nào để phủ nhận những luận điểm của Nguyễn Hải. Cuộc họp kết thúc trong bầu không khí căng thẳng.

Sau buổi thiết triều, Nguyễn Hải tiếp tục triệu tập các quan cấp tiến vào một cuộc họp kín trong cung điện, bàn về những bước tiếp theo trong công cuộc cải cách. Cậu hiểu rằng, để có thể thành công, cần phải có sự đoàn kết tuyệt đối trong đội ngũ cải cách, không thể để phe bảo thủ chia rẽ nội bộ.

Nguyễn Hải nói với ánh mắt kiên định, giọng nói đầy quyết tâm:

- Từ giờ trở đi, các khanh cần giữ vững lập trường, không dao động trước sự phản đối từ bất kỳ ai. Chúng ta phải chứng minh cho mọi người thấy rằng, con đường chúng ta đang đi là con đường đúng đắn. Nếu chúng ta không thể vượt qua thử thách này, thì chúng ta sẽ không bao giờ có cơ hội để thực hiện những gì tốt đẹp hơn cho Đại Nam.



Phan Thanh Giản và Phạm Phú Thứ nhìn nhau, rồi đồng loạt gật đầu, hứa sẽ tiếp tục ủng hộ và thực hiện các cải cách một cách mạnh mẽ hơn nữa. Nhờ vậy, phe cấp tiến ngày càng vững vàng hơn và bắt đầu có sự ảnh hưởng lớn hơn trong triều đình. Dù phe bảo thủ vẫn âm thầm phản đối, nhưng họ đã phải đối mặt với một Nguyễn Hải kiên quyết, sắc bén và có tầm nhìn rõ ràng về tương lai đất nước.

Càng về sau, những cải cách của Nguyễn Hải dần dần thu lại những kết quả đáng mừng. Các công cụ nông nghiệp mới đã giúp nông dân tăng năng suất, các cảng biển được mở rộng và thương mại quốc tế bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Những làn sóng giao thương từ phương Tây tràn vào, không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn đưa nền văn hóa, khoa học kỹ thuật mới đến Đại Nam. Dẫu vậy, phe bảo thủ vẫn không chịu từ bỏ cuộc chiến với những cải cách, nhưng trước sức mạnh của các quan cấp tiến, họ bắt đầu phải lùi bước.

Và như thế, chiến lược cải cách của Nguyễn Hải tiếp tục được thực hiện, một bước một, dù đối diện với muôn vàn thử thách từ những thế lực bảo thủ, nhưng với sự đoàn kết và quyết tâm của các quan cấp tiến, công cuộc đổi mới của Đại Nam bắt đầu dần dần thu lại những kết quả đầy hứa hẹn.

Bên ngoài cung điện, Nguyễn Hải không ngừng tiến hành các chuyến thị sát đến những vùng quê nghèo khó. Với tầm nhìn sâu rộng và lòng quyết tâm, cậu hiểu rằng muốn đưa Đại Nam phát triển bền vững và thịnh vượng, nền tảng đầu tiên phải là đời sống của người dân. Cậu quyết tâm đi thẳng vào những khu vực nghèo khó, đến tận những nơi người dân chưa bao giờ được nhìn thấy mặt nhà vua, để chứng kiến những khó khăn mà họ đang phải đối mặt, từ đó đưa ra những cải cách phù hợp. Dần dần, hình ảnh của Nguyễn Hải không chỉ là một vị vua quyền lực ngự trên ngai vàng mà còn là một người lãnh đạo gần gũi, thấu hiểu và luôn hướng tới lợi ích của dân chúng. Trong lòng người dân Đại Nam, Nguyễn Hải đã thực sự trở thành một hình mẫu của sự quan tâm và cải cách.

Một trong những chuyến đi mà Nguyễn Hải không bao giờ quên là chuyến thăm một ngôi làng nghèo nàn nằm ở ngoại thành. Ngôi làng này nằm ẩn mình giữa những đồi núi, xa cách với sự phồn hoa của kinh thành. Người dân nơi đây sống chủ yếu nhờ vào nông nghiệp, nhưng do thiếu thốn đủ thứ, từ giống cây trồng đến công cụ sản xuất, cuộc sống của họ chỉ đủ ăn qua ngày. Mùa màng thất bát vì t·hiên t·ai, lại thêm gánh nặng thuế má, khiến họ như bị cuốn vào vòng luẩn quẩn của đói nghèo. Khi Nguyễn Hải đến, đám đông dân làng tụ tập quanh cậu, họ nhìn nhau ngỡ ngàng, không dám tin rằng một vị vua lại đến tận nơi thăm họ.

Đám đông người dân im lặng quan sát, ánh mắt họ ánh lên sự kỳ vọng và hoài nghi. Mặc dù chưa ai dám lên tiếng, nhưng trong thâm tâm mỗi người đều thầm mong mỏi sự thay đổi. Nguyễn Hải bước xuống từ kiệu, đôi mắt sáng ngời nhưng vẫn giữ vẻ bình dị, đơn giản. Khi bước vào giữa đám đông, một lão nông gầy gò, khuôn mặt đầy nếp nhăn nhưng ánh mắt vẫn sắc sảo, liền bước lên, cúi đầu chào và giọng nghẹn ngào cất lên:

- Bẩm hoàng thượng, thật là một vinh dự lớn khi ngài đến thăm làng nhỏ bé này. Chúng thảo dân chỉ mong có đủ ăn, đủ mặc, không bị h·ạn h·án hay l·ũ l·ụt tàn phá mùa màng là đã mãn nguyện lắm rồi ạ. Chúng tôi khổ lắm, thưa hoàng thượng, mong ngài thương tình.

Nguyễn Hải nhìn quanh, lòng thấm thía. Mặc dù bộ mặt của làng quê nghèo khó, nhưng những người dân nơi đây vẫn kiên cường, không lùi bước. Cậu thấy trong ánh mắt của họ sự hy vọng mong manh, nhưng vẫn đầy ắp niềm tin vào một sự thay đổi mà họ chưa dám mơ tới. Cậu mỉm cười, dịu dàng nhưng kiên quyết:

- Trẫm hiểu những khó khăn mà các bà con đang phải chịu đựng. Đất nước chúng ta đang đứng trước nhiều thử thách, nhưng mỗi lần như thế, lại càng cần sự đoàn kết, chung sức. Trẫm sẽ cố gắng hết sức để giảm thuế và hỗ trợ cho mùa màng của bà con. Trẫm hứa rằng trong tương lai gần, đời sống của bà con sẽ không còn phải lo lắng về những trận h·ạn h·án hay l·ũ l·ụt tàn phá nữa. Ta sẽ đưa ra những cải cách thiết thực để các bà con không còn phải sống trong khổ cực.

Lời nói chân thành của vị vua trẻ khiến người dân cảm động. Lòng họ tràn đầy niềm tin, niềm hy vọng. Một người đàn ông đứng gần đó không kìm được, đôi tay chắp lại, ánh mắt ngấn lệ, vội vàng nói lên tâm sự:

- Thưa bệ hạ, nếu được như vậy, dân chúng chúng tôi sẽ cảm thấy biết ơn vô cùng. Chúng tôi chỉ mong sao có thể sống một đời bình yên, không phải lo đến chuyện đói khát mỗi khi mùa màng thất bát.



Nguyễn Hải cúi đầu, cảm nhận được sự mệt mỏi và đau đớn trong từng lời nói của họ. Cậu hiểu rằng những lời hứa này không phải là những điều viển vông. Nếu muốn thay đổi thực sự, triều đình phải có hành động cụ thể và quyết liệt. Những con người như vậy chính là lý do khiến cậu không ngừng theo đuổi công cuộc cải cách.

Khi các chính sách giảm thuế và hỗ trợ sản xuất được triển khai rộng rãi, đời sống người dân bắt đầu có những thay đổi tích cực. Nông dân không còn bị đè nặng bởi thuế má quá cao, họ có thể giữ lại phần lớn sản phẩm của mình để tiêu dùng hoặc đem bán, thay vì phải nộp cho triều đình. Những công cụ nông nghiệp mới cũng giúp họ giảm bớt gánh nặng lao động. Những vùng đất cằn cỗi trước đây giờ đây dần trở nên màu mỡ hơn nhờ vào sự hỗ trợ về giống cây trồng và kỹ thuật canh tác hiện đại.

Nguyễn Hải, trong suốt những chuyến thị sát tiếp theo, đã đi đến những vùng quê xa xôi khác. Ở mỗi nơi, cậu đều dành thời gian gặp gỡ người dân, trao đổi với họ về những khó khăn mà họ đang đối mặt. Không chỉ giảm thuế, triều đình còn hỗ trợ người dân bằng cách cung cấp giống cây trồng chất lượng, tổ chức các khóa học về kỹ thuật canh tác tiên tiến, và mở rộng các kênh tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.

Một chuyến đi đáng nhớ nữa của Nguyễn Hải là khi cậu đến thăm một vùng quê nằm gần biên giới, nơi mà người dân sống trong cảnh nghèo đói triền miên. Cả làng chỉ trông vào một vụ lúa mỗi năm, nhưng nếu mùa màng thất bát, họ sẽ chẳng còn gì để sống. Tại đây, Nguyễn Hải gặp một nhóm nông dân đang ngồi nghỉ dưới một cây cổ thụ, mắt họ nhìn xa xăm như đang suy nghĩ về tương lai mịt mờ. Khi thấy nhà vua đến, họ ngạc nhiên, nhưng cũng không dám tin đó là sự thật. Một người đàn ông trung niên đứng lên, giọng ông run rẩy nói:

- Thưa hoàng thượng, chúng tôi chỉ mong sao năm nay không có mưa to, l·ũ l·ụt, còn nếu trời không thuận, chẳng biết lấy gì mà ăn nữa. Mỗi lần mùa màng thất bát, gia đình tôi lại phải ra đi tìm cái ăn ở đâu đó, chỉ mong có thể nuôi sống vợ con.

Nguyễn Hải chăm chú lắng nghe, trong lòng cậu đau xót. Cậu nhìn ra cánh đồng trước mặt, chỉ thấy mảnh đất khô cằn, những cây lúa yếu ớt không đủ sức vươn lên. Cậu thở dài, rồi nhẹ nhàng nói:

- Trẫm hiểu nỗi khổ của bà con. Không ai muốn phải sống trong cảnh bấp bênh này cả. Nhưng không chỉ có thế, ta sẽ giúp bà con có những giống lúa mới, bền vững hơn trước những điều kiện khí hậu khó khăn. Đồng thời, ta cũng sẽ hỗ trợ bà con tìm được đầu ra cho sản phẩm. Chỉ có phát triển nông nghiệp bền vững mới giúp bà con thoát khỏi cảnh đói nghèo.

Lời nói của Nguyễn Hải khiến người dân cảm thấy ấm lòng. Dù họ còn nhiều hoài nghi, nhưng ít nhất họ cảm nhận được sự chân thành trong từng lời nói của nhà vua. Sự thay đổi tuy chưa đến ngay lập tức, nhưng niềm tin vào triều đình và vào nhà vua trẻ càng trở nên mạnh mẽ.

Dù những cải cách nông nghiệp đang dần phát huy hiệu quả, nhưng trong triều đình, cuộc đấu tranh tư tưởng giữa các phe phái vẫn diễn ra gay gắt. Những quan lại bảo thủ vẫn không ngừng phản đối, cho rằng các cải cách của Nguyễn Hải là những thay đổi không cần thiết, thậm chí có thể gây ra những hậu quả khó lường. Một trong những nhân vật nổi bật trong phe bảo thủ là Trần Thiện Hòa. Mỗi lần triều đình bàn về cải cách, ông ta luôn đứng ra phản bác mạnh mẽ.

Trong một buổi thiết triều quan trọng, khi Nguyễn Hải thông báo về những kết quả đáng khích lệ từ các chính sách giảm thuế và hỗ trợ nông nghiệp, Trần Thiện Hòa không thể kiềm chế được sự lo ngại, đứng lên chất vấn:

- Thưa bệ hạ, việc giảm thuế và hỗ trợ sản xuất có thể mang lại lợi ích trước mắt, nhưng liệu chúng ta có thể duy trì được lâu dài không? Ngân sách của triều đình sẽ bị hao hụt, trong khi không có đủ căn cứ để khẳng định rằng những chính sách này sẽ mang lại lợi ích lớn. Mặt khác, việc nhập khẩu công cụ phương Tây có thực sự phù hợp với điều kiện đất nước không?

Nguyễn Hải vẫn giữ vẻ bình tĩnh, cậu đáp lại với giọng điềm đạm nhưng đầy quyết đoán:

- Trần đại nhân, triều đình có thể chi tiêu một số tiền cho công cụ phương Tây, nhưng đó là sự đầu tư cần thiết. Công cụ và kỹ thuật hiện đại sẽ giúp nông dân giảm bớt gánh nặng lao động, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm. Nếu không thay đổi, đất nước sẽ mãi không thể phát triển được. Ta có thể đầu tư vào nông nghiệp để xây dựng một nền tảng vững chắc cho tương lai.

Mặc dù Trần Thiện Hòa vẫn không hoàn toàn đồng ý, nhưng trước lý lẽ vững vàng của Nguyễn Hải, ông ta không thể tiếp tục phản bác. Những quan cấp tiến, sau khi thấy rõ lợi ích thực tế từ các chính sách của Nguyễn Hải, dần dần củng cố thêm niềm tin vào sự lãnh đạo của nhà vua.

Dần dần, những cải cách mà Nguyễn Hải đưa ra đã có ảnh hưởng sâu rộng trong toàn xã hội. Các thương nhân và thương hội bắt đầu tìm thấy cơ hội phát triển khi những cảng biển được mở rộng, tạo điều kiện cho thương mại quốc tế. Các làng mạc, dù vẫn còn nghèo khó, nhưng người dân đã có thể cảm nhận được sự thay đổi trong cuộc sống của họ. Những giống cây trồng mới, công cụ sản xuất hiện đại giúp họ tăng năng suất và giảm thiểu khó khăn. Và điều quan trọng hơn cả, là họ cảm thấy sự quan tâm từ một vị vua đầy lòng nhân ái.

Nguyễn Hải, dù đối mặt với sự phản đối gay gắt từ các phe phái bảo thủ trong triều, vẫn kiên trì tiến bước. Cậu hiểu rằng con đường cải cách sẽ không dễ dàng, nhưng với niềm tin vào tương lai của Đại Nam, cậu chắc chắn rằng, một ngày không xa, đất nước sẽ trở thành một quốc gia mạnh mẽ và thịnh vượng, xứng đáng với công lao của những người dân đã dâng hiến cả cuộc đời mình.